Μέχρι και 3 δισεκατομμύρια ευρώ θα διαθέσει η ΕΕ για τη χρηματοδότηση του ευρωπαϊκού υδρογόνου, δηλαδή για προγράμματα σε ολόκληρη την αλυσίδα υδρογόνου, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής ηλεκτρολύτη, εξαρτημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και παραγωγής πράσινου H2 στη βαριά βιομηχανία.
Η πρόσκληση χρηματοδότησης για τη νέα πρωτοβουλία θα ξεκινήσει την επόμενη εβδομάδα, στις 3 Νοεμβρίου, με σκοπό την επιτάχυνση της προόδου προς την επίτευξη των στόχων REPowerEU της ΕΕ -συμπεριλαμβανομένου του στόχου της για παραγωγή 10 εκατομμυρίων τόνων υδρογόνου ετησίως.
Περίπου 1 δισεκατομμύριο ευρώ της πρόσκλησης χρηματοδότησης του Νοεμβρίου θα διατεθεί για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές της βαριάς βιομηχανίας -κυρίως την παραγωγή πράσινου χάλυβα, αμμωνίας και χημικών ουσιών- συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής και χρήσης υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές στη βιομηχανία.
Θα διατεθούν 700 εκατ. ευρώ για την κατασκευή βασικών εξαρτημάτων για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αποθήκευση ενέργειας και ανανεώσιμο υδρογόνο, όπως φωτοβολταϊκά κύτταρα και ηλεκτρολύτες.
Τίμερμανς: Αξιοποιήσετε σωστά τις ευκαιρίες
«Θα καλωσορίσουμε έργα τόσο για την άμεση όσο και για την έμμεση ηλεκτροδότηση βιομηχανικών διεργασιών, καθώς και για την παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου», δήλωσε ο Φρανς Τίμερμανς, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (EC) και επικεφαλής του μπλοκ στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, στην Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Υδρογόνου στις Βρυξέλλες.
«Θέλω να σας ενθαρρύνω πραγματικά να αξιοποιήσετε σωστά αυτές τις ευκαιρίες για να προχωρήσετε με τα έργα σας», είπε ο Τίμερμανς στο κοινό στις Βρυξέλλες. «Αυτή είναι μια σοβαρή οικονομική δέσμευση».
Περαιτέρω χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Υδρογόνου θα είναι διαθέσιμη το επόμενο έτος με τη μορφή ενός σχεδίου συμβάσεων με διαφορά που θα καταστήσει την τιμή αγοράς του πράσινου υδρογόνου ανταγωνιστική με το γκρι H2 που προέρχεται από ορυκτά καύσιμα, πρόσθεσε ο Τίμερμανς.
Ο Φρανς Τίμερμανς, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (EC) και επικεφαλής του μπλοκ στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, δήλωσε στην Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Υδρογόνου στις Βρυξέλλες χθες ότι «τα κεφάλαια που διατίθενται από το Ταμείο Καινοτομίας της ΕΕ ύψους 38 δισ. θα ενισχύσουν τον ρόλο του υδρογόνου και την στρατηγική μας να απομακρυνθούμε από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα».
Εργα υδρογόνου στην Ελλάδα
Εγκρίθηκε χθες από την Επιτροπή Ανταγωνισμού η απόφαση για τη δημιουργία κοινής επιχείρησης των Motor Oil και ΔΕΗ, για την ανάπτυξη έργων πράσινου υδρογόνου, με την επωνυμία Hellenic Hydrogen. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιανουάριο οι δύο όμιλοι είχαν συνάψει Μνημόνιο Συναντίληψης, για τη δημιουργία της εταιρείας, στην οποία η Motor Oil θα αποκτήσει 51% του μετοχικού κεφαλαίου και η ΔΕΗ 49% αυτού.
Σημειώνεται ότι τρία έργα υδρογόνου στην Ελλάδα έχουν ενταχθεί στο πλαίσιο των σημαντικών έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, τα οποία αφορούν μια μονάδα κυψέλων καυσίμου, μονάδα κατασκευής καινοτόμων δεξαμενών καθώς και εγκατάσταση παραγωγής τσιμέντου της ΤΙΤΑΝ.
Στα επόμενα σημαντικά έργα που προετοιμάζονται είναι το διυλιστήριο της Motor Oil, για μετατροπή του γκρι υδρογόνου σε γαλάζιο, το οποίο αναμένεται να δώσει και ιδιαίτερη ώθηση στη χρήση του καυσίμου στις μετακινήσεις.
Πρόκληση για την Ελλάδα είναι να αναλάβει σημαντικό ρόλο στα δίκτυα μεταφοράς υδρογόνου και να μεταφέρει μακροπρόθεσμα μεγάλες ποσότητες υδρογόνου στη Δυτική Ευρώπη, αξιοποιώντας τη θέση της συνδέοντας την Ευρώπη με χώρες της Β. Αφρικής και της Μ. Ανατολής.
Η Εθνική Στρατηγική για το Υδρογόνο δομείται πάνω σε 5 πυλώνες, ξεκινώντας από την παραγωγή και διανομή υδρογόνου και ανανεώσιμων αερίων, τη χρήση υδρογόνου και βιοαερίου, καθώς και η νομοθεσία και το κανονιστικό πλαίσιο. Οι βασικοί αυτοί άξονες ολοκληρώνονται με την έρευνα και την καινοτομία, αλλά και τη διεθνή και γεωπολιτική διάσταση, η οποία καλύπτει τις μελλοντικές εισαγωγές και εξαγωγές του αερίου.
Οπως έχει γίνει γνωστό, το ελληνικό σχέδιο περιλαμβάνει τρεις διακριτές φάσεις:
- Η πρώτη φάση αφορά την περίοδο 2022-2027, όπου θα υπάρχει αβεβαιότητα και υψηλό κόστος στη χώρα, ενώ θα απουσιάζουν οι ανάλογες υποδομές. Σε αυτό το διάστημα θα χρειαστούν κρατικές ενισχύσεις για να αναπτυχθούν οι υποδομές υδρογόνου.
- Η δεύτερη φάση αφορά την περίοδο 2027-2030, όπου θα αρχίσουν να υλοποιούνται πιλοτικά έργα στη χώρα, με τον ρόλο του κράτους να παραμένει κομβικός με έμφαση στα κίνητρα (φορολογικά και ενισχύσεις) αλλά και στην ιδιωτική πρωτοβουλία.
- Η τρίτη φάση αφορά στο διάστημα μετά το 2030, όπου θα δούμε τις κρατικές ενισχύσεις και τα κίνητρα να υποχωρούν, γιατί τότε η αγορά του υδρογόνου θα πρέπει να βασίζεται περισσότερο στην ιδιωτική πρωτοβουλία.
Και πράσινο υδρογόνο στον BarMar
Ο υποθαλάσσιος ενεργειακός διάδρομος BarMar (Barcelona-Marsella) που θα ολοκληρωθεί σε διάστημα 5-7 ετών, είναι ο νέος αγωγός που θα διοχετεύει φυσικό αέριο από την Ιβηρική χερσόνησο (που διαθέτει το 30% της αποθηκευτικής ικανότητας της ΕΕ σε φυσικό αέριο) προς τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης.
Μακροπρόθεσμα ο αγωγός θα διοχετεύει πράσινο υδρογόνο που θα παράγεται σε Ισπανία και Πορτογαλία, δύο από τις χώρες της ΕΕ με τους καλύτερους ανανεώσιμους πόρους. Αλλά και ηλεκτρισμό που επιθυμεί η Γαλλία.
Οι λεπτομέρειες της χρηματοδότησής του θα παρουσιαστούν στις αρχές Δεκεμβρίου στο Αλικάντε κατά τη διάρκεια της Euromed, τη σύνοδο των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου (Κύπρος, Κροατία, Σλοβενία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία και Ισπανία).
Η Ισπανία προσήλθε χθες στη διαπραγμάτευση με την Γαλλία και την Πορτογαλία λίγο πριν από τη σύνοδο κορυφής, γνωρίζοντας την ηχηρή άρνηση της Γαλλίας για την ολοκλήρωση του ημιτελούς αγωγού MidCat που θα ένωνε την Ισπανία με την Γαλλία. Το έργο του MidCat είχε ξεκινήσει το 2005 αλλά σταμάτησε το 2019 λόγω αντιδράσεων γαλλικών οικολογικών οργανώσεων που κατάφεραν να φρενάρουν την ολοκλήρωση του έργου.
Την περασμένη εβδομάδα η τρίτη αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης, και υπουργός Οικολογικής Μετάβασης Τερέσα Ριβέρα ανέθεσε στον διαχειριστή του ισπανικού συστήματος φυσικού αερίου (Enagás) την διενέργεια έκθεσης για την εναλλακτική λύση Βαρκελώνη-Μασσαλία, η οποία τελικά υλοποιήθηκε. Η Γαλλία αποδέχτηκε την πρόταση.
Η μελέτη της Enagás επιλέγει τη Βαρκελώνη και τη Μασσαλία για αυτονόητους λόγους: Η μεν πρώτη διαθέτει την βασικότερη μονάδα επαναεριοποίησης κατά 45% μεγαλύτερη από την Ουέλβα ή την Καρταχένα αλλά και την μεγαλύτερη δεξαμενή αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG στην Ισπανία.
Η Μασσαλία αφετέρου μπορεί να διοχετεύσει φυσικό αέριο προς τη βόρεια Ιταλία, την Αυστρία αλλά και τη νότια Γερμανία, και στο μέλλον αντίστοιχα να διοχετεύει πράσινο υδρογόνο.