Στο επίκεντρο σκανδάλου απάτης και διαφθοράς βρίσκονται εκ νέου ανώτατοι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη βελγική αστυνομία να συλλαμβάνει νωρίτερα την Τρίτη, στο πλαίσιο μεγάλης έρευνας, την πρώην Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ και νυν πρύτανη του College of Europe, Φεντερίκα Μογκερίνι, καθώς και τον ανώτατο αξιωματούχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Στέφανο Σαννίνο.
Οι συλλήψεις πραγματοποιήθηκαν έπειτα από εφόδους τα ξημερώματα σε Βρυξέλλες και Μπρυζ – έρευνες που, σύμφωνα με το Euractiv, ξεκίνησαν ταυτόχρονα στα γραφεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (EEAS) και στις εγκαταστάσεις του College of Europe, όπου η Μογκερίνι είναι πρύτανης από το 2020. Η έρευνα αφορά πιθανή κατάχρηση κονδυλίων της ΕΕ, σύμφωνα με άτομα που έχουν γνώση του φακέλου.
Πέραν της Μογκερίνι και του Σαννίνο – που σήμερα ηγείται της Γενικής Διεύθυνσης Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής (DG-MENA) της Κομισιόν και στο παρελθόν υπηρέτησε ως γενικός γραμματέας της EEAS – συνελήφθη και ένας τρίτος εργαζόμενος του College of Europe, από το τμήμα εκτελεστικής εκπαίδευσης.
Κατά τις ίδιες πηγές, και οι τρεις ανακρίνονται για απάτη στις διαδικασίες προμηθειών, διαφθορά και εγκληματική σύγκρουση συμφερόντων. Οι Μογκερίνι και Σαννίνο δεν έχουν μέχρι στιγμής τοποθετηθεί δημόσια, ενώ εκπρόσωπος της EEAS δήλωσε ότι δεν διαθέτει περισσότερες πληροφορίες.
Έρευνα για χειραγώγηση ευρωπαϊκού διαγωνισμού
Η ποινική διερεύνηση ξεκίνησε μετά από καταγγελίες ότι η EEAS και το College of Europe συνεργάστηκαν αθέμιτα για να παρακάμψουν κανόνες χρηματοδότησης και προμηθειών κατά τη δημιουργία της νέας Ευρωπαϊκής Διπλωματικής Ακαδημίας κατά την περίοδο 2021–2022.
Η υπόθεση αποτελεί το πιο πρόσφατο κρούσμα σε μια σειρά μεγάλων σκανδάλων που έχουν πλήξει την Ένωση τα τελευταία χρόνια, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν οι υποθέσεις της Huawei και του Qatargate, εντείνοντας τις αμφιβολίες γύρω από την ακεραιότητα της ανώτερης διοίκησης των ευρωπαϊκών θεσμών.
Σύμφωνα με τέσσερα άτομα που έχουν γνώση της έρευνας, τα οποία επικαλείται το Euractiv, στο επίκεντρο βρίσκεται η υποψία ότι το College of Europe – ή στελέχη του – είχαν προνομιακή, εμπιστευτική πρόσβαση σε στοιχεία του δημόσιου διαγωνισμού που είχε προκηρύξει η EEAS για τη λειτουργία της νέας Διπλωματικής Ακαδημίας. Ο διαγωνισμός, που τελικά κατακυρώθηκε στο College το 2022, ήταν ανοιχτός σε όλα τα ευρωπαϊκά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Το παρασκήνιο
Οι ερευνητές εξετάζουν λεπτομερώς την αγορά ενός κτιρίου στην οδό Spanjaardstraat της Μπρυζ, αξίας 3,2 εκατ. ευρώ, το οποίο το College of Europe αγόρασε το 2022, σε περίοδο οικονομικών πιέσεων, για να στεγάσει τους φοιτητές της νέας ακαδημίας. Ένα από τα προαπαιτούμενα του διαγωνισμού ήταν η ύπαρξη σχεδίου στέγασης.
Λίγο μετά την αγορά του κτιρίου, η EEAS προκήρυξε τον διαγωνισμό, ο οποίος κατέληξε να αποφέρει στο College of Europe χρηματοδότηση 654.000 ευρώ. Οι αρχές διερευνούν εάν το ίδρυμα ή στελέχη του είχαν αποκτήσει παράνομη πρόσβαση σε πληροφορίες που τους παρείχαν αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι άλλων υποψηφίων.
Την περίοδο αυτή, η Μογκερίνι ήταν ήδη πρύτανης του College of Europe, ενώ ο Σαννίνο – στενός συνεργάτης της από το ιταλικό ΥΠΕΞ – κατείχε τη θέση του γενικού γραμματέα της EEAS, γεγονός που πιθανόν του έδινε επιρροή στη διαδικασία.
Όπως σημειώνουν πηγές του Euractiv, «ό,τι κι αν συνέβη στο παρασκήνιο, το αποτέλεσμα είναι ότι ο διαγωνισμός κατέληξε υπέρ της Μογκερίνι». Σήμερα, πέρα από την πρυτανεία του College of Europe, η ίδια διατηρεί και την ευθύνη της νέας Διπλωματικής Ακαδημίας, ενώ πρόσφατα ξεκίνησε δεύτερη πενταετή θητεία στο ίδρυμα.
Κατά το διάστημα που εξετάζεται, επικεφαλής της EEAS ήταν ο επίσης σοσιαλιστής και πρώην ΥΠΕΞ της Ισπανίας, Ζοζέπ Μπορέλ. Εκπρόσωποι τόσο του Μπορέλ όσο και του College of Europe αρνήθηκαν να σχολιάσουν.
Η έρευνα
Οι εφόδοι της Τρίτης πραγματοποιήθηκαν κατά τις πρώτες πρωινές ώρες σε διάφορα σημεία του Βελγίου, συμπεριλαμβανομένων ιδιωτικών κατοικιών. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, περίπου δέκα αστυνομικοί με πολιτικά εισήλθαν στα γραφεία της EEAS στις 7:30 π.μ., κατάσχοντας έγγραφα και ηλεκτρονικό υλικό.
Στην επιχείρηση συμμετείχαν η Ομοσπονδιακή Αστυνομία της Δυτικής Φλάνδρας και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), υπό τον συντονισμό της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO), που έχει την αρμοδιότητα για ποινική διερεύνηση υποθέσεων εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Η OLAF είχε προηγουμένως εξετάσει μάρτυρες και είχε παραδώσει τα στοιχεία της στην EPPO, η οποία τώρα ηγείται της ποινικής διαδικασίας. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι έχει απαγγελθεί επίσημο κατηγορητήριο.
Η έρευνα συνεχίζεται και αναμένονται νέες εξελίξεις τις επόμενες ημέρες.
Με πληροφορίες από Euractiv