O αμερικανικός οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch αναβάθμισε το αξιόχρεο της Ελλάδας στη βαθμίδα ΒΒΒ με σταθερές προοπτικές από ΒΒΒ- με θετικές προοπτικές.
Ο Fitch είχε δώσει την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2023 και φέτος τον Μάιο αναβάθμισε τις προοπτικές του αξιόχρεου της σε θετικές.
Κύριοι λόγοι της αναβάθμισης
Η αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας αντικατοπτρίζει τους εξής κύριους παράγοντες αξιολόγησης και τη σχετική βαρύτητά τους:
Υψηλή βαρύτητα
Σταθερή μείωση του χρέους: Ο Fitch προβλέπει ότι το ακαθάριστο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες το 2025, φτάνοντας στο 145%, μετά από μείωση 10 ποσοστιαίων μονάδων το 2024. Αυτό εξακολουθεί να είναι σχεδόν τριπλάσιο από το μέσο επίπεδο των χωρών με αξιόχρεο «BBB» (52%), αλλά είναι περισσότερο από 60 μονάδες μειωμένο σε σχέση με το υψηλό επίπεδο του 2020 (209%), αντανακλώντας τη μεγαλύτερη μείωση μετά την πανδημία μεταξύ των κρατών που αξιολογούνται από τον Fitch. «Αναμένουμε ότι το χρέος θα συνεχίσει να μειώνεται ραγδαία μεσοπρόθεσμα, προσεγγίζοντας το 120% έως το 2030, σύμφωνα με το βασικό μας σενάριο, υποστηριζόμενο από αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ κατά 4% και πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μετά το 2027. Τα ταμειακά αποθέματα παραμένουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, περίπου στο 18% του ΑΕΠ, επιτρέποντας την πρόωρη αποπληρωμή διακρατικών δανείων και καλύπτοντας τις λήξεις των επόμενων τριών ετών», αναφέρει ο οίκος.
Συνεχιζόμενη ισχυρή δημοσιονομική απόδοση: Ο Fitch προβλέπει πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της Γενικής Κυβέρνησης κοντά στο 1% του ΑΕΠ φέτος, παρόμοιο με την ισχυρή απόδοση του 2024 (1,3%), και πρωτογενές πλεόνασμα 4,8%. Πρόκειται για σημαντική βελτίωση σε σχέση με το έλλειμμα 1,4% του ΑΕΠ το 2023 και συγκρίνεται πολύ ευνοϊκά με το τρέχον μέσο έλλειμμα 3,7% των χωρών με αξιολόγηση ΒΒΒ. Η ισχυρή απόδοση αντανακλά τα διαρθρωτικά υψηλότερα έσοδα, λόγω της βελτίωσης της είσπραξης φόρων και του αυστηρού ελέγχου των δαπανών.
Μέτρια δημοσιονομική χαλάρωση: Δεδομένης της ισχυρής αρχικής θέσης, «αναμένουμε ότι ο προϋπολογισμός του 2026 θα παραμείνει πλεονασματικός, παρά τα μέτρα δημοσιονομικής χαλάρωσης που περιλαμβάνονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού», σημειώνει ο Fitch. Οι προγραμματισμένες μειώσεις του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων θα έχουν τον μεγαλύτερο δημοσιονομικό αντίκτυπο, ο οποίος εκτιμάται από την κυβέρνηση σε 1,2 δισ. ευρώ (0,5 % του ΑΕΠ) και θα αυξηθεί σε 1,6 δισ. ευρώ το 2027. Αυτό θα ενισχύσει το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα, κυρίως των νοικοκυριών με μεσαία εισοδήματα, το οποίο με τη σειρά του θα στηρίξει την ανάπτυξη. Επιπλέον 600 εκατ. ευρώ θα δαπανηθούν για επιδοτήσεις ενοικίου και στήριξη χαμηλοσυνταξιούχων και 300 εκατ. ευρώ για αυξήσεις των μισθών στον τομέα της Αμυνας.
Συνετές και αξιόπιστο δημοσιονομικό πλαίσιο: Τα πρόσφατα δημοσιονομικά αποτελέσματα και το προσχέδιο για τον προϋπολογισμό του 2026 υπογραμμίζουν τη σταθερή δέσμευση της κυβέρνησης στη δημοσιονομική σύνεση, σημειώνει ο οίκος. «Θεωρούμε ότι αυτή η δέσμευση είναι ιδιαίτερα αξιόπιστη καθώς υποστηρίζεται από τα αποτελέσματα της μεταπανδημικής περιόδου και την ευρεία κοινωνική συναίνεση για την εφαρμογή υγιών δημοσιονομικών πολιτικών».Τον Ιούλιο του 2025, το κοινοβούλιο ενέκρινε με μεγάλη πλειοψηφία έναν εγχώριο δημοσιονομικό κανόνα που απαιτεί ισοσκελισμένο πρωτογενές ισοζύγιο. Η Ελλάδα υπερέβη τις απαιτήσεις του νέου δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ το 2024, το πρώτο έτος εφαρμογής του.
Χαμηλοί χρηματοδοτικοί κίνδυνοι: Το ευνοϊκό προφίλ χρέους της Ελλάδας, με μακρά μέση διάρκεια 19 ετών και ευνοϊκά επιτόκια, καθώς και τα πολύ μεγάλα ταμειακά διαθέσιμα, μειώνουν σημαντικά τους κινδύνους της αγοράς και λειτουργούν ως προστασία από πιθανές διαταραχές λόγω μεταβλητότητας της αγοράς ομολόγων. Η διαφορά μεταξύ του ρυθμού ανάπτυξης και του επιτοκίου είναι ευνοϊκή, με το μέσο επιτόκιο του χρέους να κυμαίνεται περίπου στο 1,5%, πολύ χαμηλότερο από την εκτιμώμενη πορεία της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ, η οποία εκτιμάται σε περίπου 4%.
Μεσαία βαρύτητα
Ανθεκτική οικονομική ανάπτυξη: Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε σταθερή τροχιά ανάπτυξης, παρά τις πρόσφατες εξωτερικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των γεωπολιτικών και εμπορικών αναταραχών. Η αύξηση του ΑΕΠ κυμαίνεται κατά μέσο όρο γύρω στο 2% από το 2023, ξεπερνώντας το ρυθμό ανάπτυξης της ευρωζώνης. «Προβλέπουμε ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει γύρω στο 2%, τουλάχιστον μέχρι το 2027, με συνεχιζόμενη σύγκλιση προς το επίπεδο εισοδήματος της Ευρωζώνης. Η εγχώρια ζήτηση θα παραμείνει ο βασικός μοχλός ανάπτυξης, επωφελούμενη από τα τελευταία χρόνια της επενδυτικής ώθησης από το Next Generation EU (Ταμείο Ανάκαμψης), την περαιτέρω βελτίωση των ισολογισμών των νοικοκυριών και τη σταθερή αύξηση της απασχόλησης.
Αλλοι παράγοντες της αξιολόγησης
Θεμελιώδης πιστωτική ισχύς και αδυναμίες: Οι αξιολογήσεις υποστηρίζονται από επίπεδα του κατά κεφαλήν εισοδήματος υψηλότερα του μέσου όρου των χωρών με αξιολόγηση ΒΒΒ και δείκτες διακυβέρνησης αντίστοιχους με αυτό, καθώς και από ένα αξιόπιστο πλαίσιο πολιτικής που υποστηρίζεται από την ένταξη στην ΕΕ και την Ευρωζώνη. Η δημοσιονομική και μακροοικονομική προσαρμογή έχουν επιταχυνθεί τα τελευταία χρόνια, βασιζόμενες στη βελτίωση των θεμελιωδών μεγεθών και την αξιοπιστία της πολιτικής. Αυτά τα πλεονεκτήματα αντισταθμίζονται από την κληρονομιά της κρίσης του δημόσιου χρέους, ιδίως το πολύ υψηλό αλλά σταθερά μειούμενο δημόσιο χρέος, τη σημαντική απώλεια οικονομικής παραγωγής, τις επίμονες εξωτερικές ανισορροπίες και τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις του τραπεζικού τομέα.
Μεγάλο και επίμονο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών: Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών κυμαίνεται γύρω στο 6% του ΑΕΠ από το 2023, σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο χωρών «BBB» που είναι 0,3 %. Δεν σημειώθηκε βελτίωση το πρώτο εξάμηνο του 2025, καθώς ο κινητός μέσος όρος του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών για το τέταρτο τρίμηνο ήταν 14,6 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του 2025, σε σύγκριση με 14,4 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του 2024. Από δομική άποψη, το χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης είναι ο κύριος λόγος για το σημαντικό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, ενώ οι επενδύσεις με έντονη εισαγωγική διάσταση αναμένεται να εντείνουν την πίεση μεσοπρόθεσμα. «Η συμμετοχή στην Ευρωζώνη μετριάζει τους κινδύνους εξωτερικής χρηματοδότησης και δεν αναμένουμε διαταραχές στις εξωτερικές ροές κεφαλαίων», σημειώνει ο Fitch.
Ενίσχυση του τραπεζικού τομέα: O Fitch αναβάθμισε τις αξιολογήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών σε επενδυτική βαθμίδα κατά τη διάρκεια του 2025, αντανακλώντας τις βελτιώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον της Ελλάδας και στα πιστωτικά προφίλ των τραπεζών, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγαλύτερης διάρκειας ιστορικού υγιών κερδών, της ολοκλήρωσης του μεγαλύτερου μέρους της εξυγίανσης της ποιότητας του ενεργητικού τους, της ενίσχυσης της κεφαλαιακής τους θέσης και της σταθερής χρηματοδότησης τους με βάση τις καταθέσεις. Ο Fitch αναμένει ότι ο τραπεζικός τομέας θα επωφεληθεί από την ανθεκτική οικονομική ανάπτυξη, τη διαρκή ανάπτυξη των επιχειρήσεων και τη σταδιακή ανάκαμψη του λιανικού τομέα.
Διασύνδεση τραπεζών-κρατών: Ένα ζήτημα που έχει μείνει ως κατάλοιπο της κρίσης χρέους είναι η μοναδικά στενή διασύνδεση μεταξύ του κράτους και των τραπεζών λόγω του μεγάλου ποσοστού των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (DTC) στο κεφάλαιο των τραπεζών (τέλος Ιουνίου 2025: 12 δισ. ευρώ ή 45% του κοινού κεφαλαίου Tier 1). Οι DTC παραμένουν ενδεχόμενη υποχρέωση για το κράτος, η οποία δεν υφίσταται σε κανένα άλλο κράτος-μέλος της ευρωζώνης, παρά τα πρόσφατα σχέδια των τραπεζών να επιταχύνουν την απόσβεση των DTC, κάτι που θα συμβάλει στην ομαλοποίηση της κεφαλαιακής τους διάρθρωσης. Επιπλέον, οι εγγυήσεις του Δημοσίου για τις ανώτερες σειρές του προγράμματος Ηρακλής, το οποίο αποσκοπούσε στην επιτάχυνση της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τραπεζικό σύστημα, ανέρχονται σε περίπου 18 δισ. ευρώ ή 8% του ΑΕΠ του 2025 στο τέλος Σεπτεμβρίου 2025.
ESG- Διακυβέρνηση: Η Ελλάδα έχει βαθμολογία ESG «5[+]» για την πολιτική σταθερότητα και τα δικαιώματα, καθώς και για το κράτος δικαίου, την ποιότητα των θεσμών και των κανονιστικών ρυθμίσεων και τον έλεγχο της διαφθοράς.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
