«Όταν τα ξένα χρηματιστήρια κρυολογούν, το Χρηματιστήριο Αθηνών παθαίνει πνευμονία» έλεγε μία παλιά χρηματιστηριακή ρήση, και αυτή αποδείχθηκε ξανά την Παρασκευή, μετά τη μεγάλη διόρθωση που καταγράφηκε στο σύνολο των κεφαλαιοποιήσεων.
Πιο έντονη ήταν η πτώση στις τραπεζικές μετοχές, που έχουν μεγάλη έκθεση στα ξένα χρηματιστήρια, καθώς δεν εξηγείται από τις εγχώριες συνθήκες. Καταφανέστατα, η ισχυρή πτώση στο Χ.Α. προέρχεται από εξωγενείς παράγοντες και έπληξε κυρίως τις τράπεζες, ενώ πτωτικά κινήθηκαν και τα περισσότερα μη τραπεζικά blue chips – με μικρές εξαιρέσεις.
Η βιαιότητα της διόρθωσης στο Χ.Α. δεν φάνηκε μόνο στην πτώση των μετοχών, αλλά και στην αξία συναλλαγών, που εκτινάχθηκε σε πολύ υψηλά επίπεδα.
Χρυσός σε ιστορικά υψηλά και παράγωγα Οκτωβρίου
Σε ό,τι αφορά την πτώση, αξίζει να αναφέρουμε δύο γεγονότα. Πρώτον, ότι συνδυάζεται με την άνοδο του χρυσού σε ιστορικά υψηλά (πολύ πάνω από τα 4.000 δολάρια/ουγγιά) καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας, που δείχνει ότι – εκτός από την κερδοσκοπία – υπάρχει αυξημένη ανησυχία για τις οικονομίες· και δεύτερον, με τους μεγάλους όγκους στα παράγωγα που έληγαν σήμερα και, με τη μόχλευσή τους, επιδείνωσαν την πτώση.
Έσπασαν νωρίς οι στηρίξεις των 2.000 μονάδων του Γενικού Δείκτη, ο οποίος υποχώρησε μέχρι τις 1.948 μονάδες (χαμηλό ημέρας).
Η υπεραντίδραση του ελληνικού χρηματιστηρίου
Οι ευρωπαϊκές αγορές ξεκίνησαν έντονα πτωτικά, με απώλειες πάνω από 1% σε όλες τις μεγάλες χρηματιστηριακές αγορές. Φαινομενικά, η αρχική αιτία ήταν τα συστημικά προβλήματα των περιφερειακών τραπεζών στις ΗΠΑ, αλλά και η πρόθεση για φορολόγηση των τραπεζικών υπερκερδών στις τράπεζες της Ιταλίας από την κυβέρνηση της Μελόνι.
Επί της ουσίας, οι δύο αυτοί λόγοι λειτούργησαν ως αφορμές απομόχλευσης των αγορών, που παρέμεναν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Το ελληνικό χρηματιστήριο υπεραντέδρασε, επειδή είναι το πιο ευάλωτο στις διεθνείς εξελίξεις (λόγω της μετοχικής διασύνδεσης των τραπεζών με τα ξένα funds).
Το γεγονός ότι οι πωλητές στο Χ.Α. και ειδικά στις τράπεζες ήταν κυρίως ξένοι, δείχνει ότι κάποιοι ήθελαν να μειώσουν θέσεις και να ρευστοποιήσουν κέρδη που είχαν καταγράψει στο 9μηνο – και ήταν πάρα πολλά.
Η πορεία της συνεδρίασης
Η συνεδρίαση ήταν έντονα πτωτική: μόλις μία ώρα μετά την έναρξη, ο Γ.Δ. είχε φτάσει στις 1.970 μονάδες (από τις 2.013 του κλεισίματος της Πέμπτης), και μέσα στην επόμενη ώρα στο χαμηλό ημέρας των 1.948 μονάδων.
Σταδιακά επήλθε μια ισορροπία σε υψηλότερα επίπεδα, αλλά η τελική εικόνα παρέμεινε ίδια – μια βίαιη, εξωγενής και τραπεζοκεντρική διόρθωση.
Κατά τη λήξη της συνεδρίασης, ο Γενικός Δείκτης διαμορφώθηκε στις 1.987,52 μονάδες, με υποχώρηση 1,3%. Η αξία συναλλαγών έφτασε στα 442 εκατ. ευρώ, δείχνοντας το μαζικό ξεπούλημα αλλά και τις πιέσεις· από τις μετοχές που συναλλάχθηκαν, μόλις 30 έκλεισαν ανοδικά και 91 πτωτικά.
Ο τραπεζικός κλάδος δέχθηκε τις μεγαλύτερες πιέσεις (-3%) και τις τέσσερις συστημικές πτωτικές. Από τα μη τραπεζικά blue chips, διασώθηκαν οι τίτλοι των Ελλάκτωρ (ανακοίνωσε μέρισμα 0,5 ευρώ, που αντιστοιχεί στο 30% περίπου της κεφαλαιοποίησης), η Coca-Cola HBC (πάντα contrarian), ενώ καλή αντίδραση είχαν ο ΟΠΑΠ και ο Φουρλής.
Η πτώση στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια
Οι τέσσερις βασικοί λόγοι που αναφέρονται ως αιτίες της μεγάλης διόρθωσης ήταν:
- Τα προβλήματα των περιφερειακών αμερικανικών τραπεζών
- Οι δασμοί Τραμπ στην Κίνα
- Η φορολογία της ιταλικής κυβέρνησης στα υπερκέρδη των τραπεζών (προσδοκώμενα έσοδα 11 δισ. ευρώ)
- Τεχνική διόρθωση, για να «εξαερωθεί» η φούσκα των χρηματιστηρίων
Η έναρξη στις ΗΠΑ και οι «κατσαρίδες» του J. Dimon
Η έναρξη των αμερικανικών συνεδριάσεων ήταν πτωτική, αλλά με μικρότερη ένταση από τις ευρωπαϊκές. Η χαρακτηριστική δήλωση του CEO της JP Morgan, Jamie Dimon, περί «κατσαρίδων» στην αμερικανική οικονομία δείχνει ότι υπάρχουν πολλά προβλήματα και εκεί.
Ο Dow Jones ξεκίνησε σταθεροποιητικά, ο S&P 500 υποχωρούσε κατά 0,39%, ο Nasdaq κατά 0,65%. Στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, λίγο πριν τις 17.00 (ώρα Ελλάδος), ο DAX υποχωρούσε 1,57%, ο CAC ήταν σταθεροποιητικός, ο MIB στο -1,3% μετά τις προθέσεις φορολόγησης των πλουσίων και των τραπεζών από την κυβέρνηση Μελόνι, ενώ ο Eurostoxx 50 υποχωρούσε 0,73%.