Το μπαράζ επιθέσεων από το Ιράν με πάνω από 300 βαλλιστικούς πυραύλους και drones κατά του Ισραήλ ωθεί την Μέση Ανατολή στο χείλος ενός ευρύτερου πολέμου, με τις ΗΠΑ να τηρούν στάση στήριξης προς το Ισραήλ δίχως όμως να επιθυμούν περαιτέρω κλιμάκωση των επιθέσεων και από τα δύο εμπλεκόμενα μέρη.

Την ίδια στιγμή αναλυτές και επενδυτές βλέπουν αφενός τα στοιχεία του πληθωρισμού σε ΗΠΑ και ΕΕ να είναι «καυτά» και αφετέρου το πετρέλαιο να βρίσκεται οριακά στην επικίνδυνη ζώνη των 100 δολαρίου/βαρέλι!

Η αύξηση του πετρελαίου

Όλα τα μάτια θα είναι στραμμένα αύριο στις αγορές του πετρελαίου, καθώς η ιρανική επίθεση στο Ισραήλ, μπορεί ναι μεν να είχε προεξοφληθεί όμως δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη από τους επενδυτές, καθώς σύμφωνα με αναλυτές δεν πρόκειται να ισχυροποιηθεί το δόγμα «πουλήστε αμέσως!» μιας και το πετρέλαιο αναμένεται να ανηφορίσει επικίνδυνα το αμέσως επόμενο διάστημα κυρίως εξαιτίας των εξελίξεων στην προσφορά του και φυσικά επηρεαζόμενο και από τις διεθνείς αναταράχες μετά και τη  επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ, ιδιαίτερα εάν το τελευταίο αποφασίσει να απαντήσει δυναμικά μετά και τη χθεσινή πυραυλική επίθεση.

Φυσικά αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα το αργό Brent που έχει αυξηθεί κατά 3,5% μέχρι στιγμής αυτόν τον μήνα, ξεπερνώντας τα 90 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο, να εκτοξευθεί ακόμη και έως τα 100 δολάρια μιας και οι οι έμποροι θα δώσουν έμφαση στις ροές μέσω του Στενού του Ορμούζ, ένα βασικό πέρασμα για περίπου το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πετρελαίου. 

«Το Ιράν σχεδίασε τα αντίποινα του για να προκαλέσει μέγιστο συμβολισμό, αλλά ελάχιστη ζημιά. Από μόνο του, δεν πρέπει να κινήσει τις αγορές. Αλλά αν πυροδοτήσει μια ισραηλινή αντεπίδραση, τότε οδηγούμαστε σε ένα πολύ επικίνδυνο μέρος. Το κλειδί για αυτό που θα συμβεί στη συνέχεια είναι αν οι ΗΠΑ μπορούν να συγκρατήσουν την ισραηλινή αντίδραση» σχολιάζει από την πλευρά του ο Ziad Daoud, επικεφαλής οικονομολόγος αναδυόμενων αγορών για το Bloomberg Economics.

Ο κανόνας

Σύμφωνα με έναν καθολικό, αλλά και άγραφο κανόνα των αγορών, όταν αυξάνεται η τιμή του πετρελαίου, αυξάνεται και η τιμή όλων των άλλων, λόγω του γεγονότος ότι σχεδόν όλα τα αγαθά και οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν τη χρήση πετρελαίου σε κάποιο στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού που τα μεταφέρει από τον παραγωγό στον καταναλωτή.

Η πιο ανεπιθύμητη συνέπεια αυτού του κανόνα είναι ότι όταν οι οικονομίες βρίσκονται σε μια ήδη επισφαλή κατάσταση, από πλευράς πληθωρισμού, οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου είναι το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται. Και όμως, οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου είναι ακριβώς αυτό που λαμβάνουν σήμερα οι προβληματικές οικονομίες των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Και μπορεί να γίνουν χειρότερα.

Τα στοιχεία σε ΗΠΑ

Ο τελευταίος δείκτης τιμών καταναλωτή στις ΗΠΑ αποκάλυψε αύξηση 3,5% για τον Μάρτιο σε ετήσια βάση. Ο αριθμός ήταν υψηλότερος από το αναμενόμενο και έθεσε αμέσως τέλος στις συζητήσεις των αξιωματούχων της Fed ότι τους επόμενους μήνες θα μπορούσε να ξεκινήσει η μείωση των επιτοκίων μετά από μια παρατεταμένη σειρά αυξήσεων με στόχο τη συγκράτηση της τελευταίας έξαρσης του ανησυχητικού πληθωρισμού που ακολούθησε την πανδημία και την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία - η οποία έτυχε να σηματοδοτηθεί από την άνοδο των τιμών του πετρελαίου.

Μετά τη δημοσίευση της έκθεσης για τον ΔΤΚ, οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν. Είναι η φυσική αντίδραση των εμπόρων να πωλούν όταν διαισθάνονται άσχημα νέα για τον πληθωρισμό.

Ελλειμμα στο πετρέλαιο

Ο ΟΠΕΚ δημοσίευσε την Πέμπτη την τελευταία έκδοση της Μηνιαίας Έκθεσής του για την αγορά πετρελαίου, αφήνοντας αμετάβλητες τις προβλέψεις του για τη ζήτηση φέτος και το επόμενο έτος: Για φέτος, ο ΟΠΕΚ αναμένει αύξηση της ζήτησης κατά 2,25 εκατομμύρια bpd. Για το επόμενο έτος, βλέπει την αύξηση να μετριάζεται σε 1,85 εκατομμύρια bpd. Η ζήτηση για πετρέλαιο του ΟΠΕΚ εκτιμάται σε λίγο πάνω από 28,5 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα φέτος και 29 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα το 2025. Και εάν η κατάσταση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ κλιμακωθεί τότε η ζήτηση αναμένεταιι να ανέβει, αλλα η προσφορά θα είναι σε οριακά επίπεδα που θα μπορούν να πλησιάζουν και σε τεχνικές ελλείψεις. 

Υπό αυτό το πρίσμα, εάν οι προαναφερόμενοι υπολογισμοί αποδειχθούν ότι είναι κοντά στην πραγματική αύξηση της ζήτησης, ο κόσμος θα στραφεί σε έλλειμμα αρκετά σύντομα: Οι τελευταίοι αριθμοί παραγωγής του ΟΠΕΚ αφορούν συνολικά 26,6 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, που είναι πολύ χαμηλότερα από τον προβλεπόμενο αριθμό ζήτησης για το 2024.

Οι αναλυτές αρέσκονται να τονίζουν το γεγονός ότι ο υψηλός πληθωρισμός σκοτώνει τη ζήτηση πετρελαίου. Αυτό που σπάνια αναφέρουν αυτές τις μέρες είναι ότι αυτή η καταστροφή της ζήτησης είναι πάντα περιορισμένη -γιατί το πετρέλαιο είναι βασικό αγαθό για κάθε σχετικά βιομηχανική οικονομία του πλανήτη.

Με άλλα λόγια, η απογοήτευση από τη μείωση των επιτοκίων που οδήγησε τους δείκτες αναφοράς σε χαμηλότερα επίπεδα νωρίτερα αυτή την εβδομάδα δεν πρόκειται να κρατήσει για πολύ καιρό, επειδή η ζήτηση πετρελαίου έχει επανειλημμένα αποδειχθεί πιο ανθεκτική από ό,τι πολλοί περίμεναν -και ήλπιζαν.

Πώς επηρεάζονται τα επιτόκια

Σύμφωνα με τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό πως η απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να καθυστερήσει την έναρξη της μείωσης των επιτοκίων θα κρατήσει περισσότερο απ' ό,τι πολλοί θα ήλπιζαν. Σημαίνει επίσης ότι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια στην ευρωζώνη στο υψηλό ρεκόρ του 4%, παρόλο που ο πληθωρισμός του Μαρτίου εξέπληξε θετικά, καθώς μειώθηκε στο 2,4% από 2,6% από τον Φεβρουάριο.

Από την άλλη πλευρά εάν η ΕΚΤ ήταν απρόθυμη να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια με πληθωρισμό 2,4% σε έναν μήνα που οι τιμές της ενέργειας μειώθηκαν, είναι πιθανό να είναι ακόμη πιο απρόθυμη να αρχίσει να μειώνει όταν ο πληθωρισμός της ενέργειας διογκωθεί.

Και θα διογκωθεί, με το έλλειμμα να διαφαίνεται πάνω από τις αγορές πετρελαίου και, ειδικά για την Ευρώπη, και στις αγορές φυσικού αερίου, καθώς οι ρωσικές επιθέσεις σε ουκρανικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου υπενθυμίζουν στις Βρυξέλλες ότι το τέλος του προβλήματος με τις τιμές του φυσικού αερίου μπορεί να μην ήταν μόνιμο. Και δεν έχουμε νέα δεδομένα για το Ιράν - Ισραήλ! Μία κλιμάκωση θα επισύρει νέες εξελίξεις και για τα επιτόκια.

ΕΚΤ vs Fed: Ποια θα μειώσει πρώτη τα επιτόκια - Ο πονοκέφαλος του πληθωρισμού και οι ευρωεκλογές

Την εβδομάδα που μας πέρασε είχαμε ασχημα τα νέα από την αντίθετη πλευρά του Ατλαντικού, καθώς δημοσιεύτηκαν ο ανακοινώσεις για τις τιμές καταναλωτή, με τις τελευταίες να αυξάνονται περισσότερο από το αναμενόμενο τον Μάρτιο, σύμφωνα και με τα τελευταία στοιχεία του Γραφείου Στατιστικής Εργασίας, με τους αναλυτές και τους επενδυτές να συνεχίζουν το άτυπο debate σχετικά με το ποια κεντρική τράπεζα (Fed ή ΕΚΤ) θα προχωρήσει πρώτη σε μειώσεις επιτοκίων.

Αναλύοντας τα στοιχεία ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) αυξήθηκε 0,4% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και 3,5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος τον Μάρτιο, επιταχυνόμενος από την ετήσια αύξηση 3,2% του Φεβρουαρίου στις τιμές. Οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνα του Dow Jones προέβλεψαν αύξηση 0,3% και ύψος 3,4% σε ετήσια βάση, μεταδίδει το CNBC.

Προβληματισμός στη Fed

Τα στοιχεία φαίνεται πως περιπλέκουν τις επόμενες ενέργειες της Fed για τα επιτόκια, μιας και η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ εργάζεται αδιάκοπα προκειμένου να κατορθώσει να μειώσει τον πληθωρισμό ξανά στο στόχο του 2%, ενώ από την πλευρά τους οι αξιωματούχοι της Fed έχουν αναφερθεί πολλές φορές στο γεγονός πως η διαδικασία μείωσης προς το στόχο κάτω του 2% θα πρέπει να θεωρείται «ανώμαλη».

Τι αναμένουν οι επενδυτές

Οι επενδυτές αναμένουν τώρα δύο περικοπές κατά 25 μονάδες βάσης φέτος, από τις έξι περικοπές που αναμένονταν στην αρχή του έτους, σύμφωνα με τα ενημερωμένα στοιχεία του Bloomberg. Ο Ryan Sweet, επικεφαλής οικονομολόγος των ΗΠΑ στην Oxford Economics, συμφώνησε, προσθέτοντας ότι τα πρόσφατα δεδομένα μπορεί να ωθήσουν περισσότερους πολιτικούς «στο στρατόπεδο της περικοπής δύο επιτοκίων».

«Η Fed έχει μια προκατάληψη προς τη μείωση των επιτοκίων φέτος, αλλά η ισχύς της αγοράς εργασίας και οι πρόσφατες ανοδικοί δείκτες στον πληθωρισμό δίνουν στην κεντρική τράπεζα το περιθώριο να είναι υπομονετική», είπε ο Sweet. «Εάν η Fed δεν μειώσει τα επιτόκια τον Ιούνιο, τότε το παράθυρο θα μπορούσε να κλείσει μέχρι τον Σεπτέμβριο, επειδή υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία που κυκλοφόρησαν μεταξύ των συνεδριάσεων του Ιουνίου και του Ιουλίου που θα μπορούσαν να αλλάξουν το σκεπτικό της Fed, ενώ προέβλεψε ότι: «Αυξάνονται οι πιθανότητες η Fed να μειώσει τα επιτόκια κάτω από 75 μονάδες βάσης φέτος».

Aπό την άλλη πλευρά, ο Greg Daco, επικεφαλής οικονομολόγος της EY, προειδοποίησε τους επενδυτές να είναι υπομονετικοί: «Νομίζω ότι πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με αυτή την ιδέα ότι είναι μια διαδικασία play-by-play». Σε συνέντευξή του στο Yahoo Finance, σημείωσε ότι "αυτοί οι τύποι αναγνώσεων εξακολουθούν να δείχνουν αποπληθωριστικές πιέσεις. Εξακολουθεί να κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και θα χρειαστεί χρόνος".

Σταθερά τα επιτόκια και τον Ιούνιο

Μετά τη δημοσιοποίηση των στοιχείων, οι αγορές τιμολόγησαν με πιθανότητα 80% η Ομοσπονδιακή Τράπεζα να διατηρήσει σταθερά τα επιτόκια στη συνεδρίασή της τον Ιούνιο, σύμφωνα με στοιχεία από το CME FedWatch Tool. Αυτό είναι υψηλότερο από περίπου 40% πιθανότητες που είχε παρατηρηθεί την προηγούμενη μέρα.

Οι επενδυτές βάζουν επίσης στο τραπέζι την πιθανότητα ότι η κεντρική τράπεζα δεν θα μειώσει τα επιτόκια τον Ιούλιο με ποσοστό υψηλότερο από 50%, με τις αγορές να αναμένουν πλέον σε μεγάλο βαθμό πως η πρώτη μείωση θα γίνει τον Σεπτέμβριο.

Αυξήθηκαν και οι τιμές ενέργειας

Οι τιμές της ενέργειας — που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την αύξηση του μετρούμενου πληθωρισμού — συνέχισαν να αυξάνονται τον Μάρτιο, ωθούμενες από τις υψηλότερες τιμές του φυσικού αερίου.

Ειδικότερα, ο δείκτης αυξήθηκε κατά 1,1% τον περασμένο μήνα μετά την άνοδο 2,3% τον Φεβρουάριο, ενώ σε ετήσια βάση, ο δείκτης σημείωσε άνοδο 2,1%. Να σημειωθεί πως οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν 1,7% από τον Φεβρουάριο έως τον Μάρτιο μετά από άνοδο 3,8% τον προηγούμενο μήνα.

Υψηλά επίπεδα για τρόφιμα και οχήματα

Το BLS σημείωσε ότι ο δείκτης ασφάλισης αυτοκινήτων οχημάτων αυξήθηκε 2,6% τον Μάρτιο, μετά από αύξηση 0,9% τον Φεβρουάριο. Ο δείκτης ένδυσης αυξήθηκε κατά 0,7% κατά τη διάρκεια του μήνα. Άλλοι δείκτες που αυξήθηκαν τον Μάρτιο περιελάμβαναν την προσωπική φροντίδα, την εκπαίδευση και τα έπιπλα και τις λειτουργίες οικιακής χρήσης.

Ο δείκτης τροφίμων αυξήθηκε 2,2% τον Μάρτιο σε σχέση με το προηγούμενο έτος, με τις τιμές των τροφίμων να αυξάνονται κατά 0,1% από τον Φεβρουάριο έως τον Μάρτιο, ενώ ο δείκτης για τα τρόφιμα στο σπίτι παρέμεινε σταθερός κατά τη διάρκεια του μήνα.

Τέλος το φαγητό εκτός σπιτιού σημείωσε άνοδο 0,3% σε μήνα μετά την άνοδο 0,1% τον Φεβρουάριο.

Η ΕΚΤ

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ συνεδρίασε την Πέμπτη χωρίς ωστόσο να προβεί σε μία κίνηση μείωσης των επιτοκίων, με τους αναλυτές να εικάζουν πως εάν η ΕΚΤ προχωρήσει σε μειώσεις επιτοκίων στις 6 Ιουνίου τότε αυτό θα ήταν ένα ιδιαίτερα θετικό σενάριο λίγες ημέρες πριν τις ευρωεκλογές για τα κράτη μέλη της Ε.Ε, καθώς θα υπάρξει και το μήνυμα προς τους πολίτες των κρατών ότι καλύτερες ημέρες έρχονται σε οικονομικό, δημοσιονομικό, αλλά και νομισματικό επίπεδο.

Αξίζει να σημειωθεί, πως οι αγορές πιστεύουν ότι υπάρχει πιθανότητα μεγαλύτερη από 90% για μείωση των επιτοκίων τον Ιούνιο, σε σύγκριση με πιθανότητα 50% για τις άλλες δύο, σύμφωνα με τις τιμές παραγώγων που συλλέγει η LSEG. Τα χαμηλότερα επιτόκια θα έδιναν έναν άλλο μεγάλο νικητή – την ίδια την ΕΚΤ.

Τα στοιχεία σε ΕΕ και Ελλάδα

Τον Μάρτιο στην Ευρώπη ο γενικός δείκτης αποκλιμακώθηκε στο 2,4% από το 2,6% τον Φεβρουάριο, με τον δομικό πληθωρισμό να βρίσκεται στο 2,9% από άνοδο 3,1% προηγουμένως.

Από την άλλη πλευρά στην Ελλάδα, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή καταγράφει άνοδο 3,4% τον Μάρτιο από 3,1% τον Φεβρουάριο και ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε με ρυθμό 3,4% από 3% προηγουμένως. 

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!