Με μια στρατηγική κίνηση που φέρει έντονη ελληνική σφραγίδα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανοίγει τον δρόμο για την πλήρη απεξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο έως την 1η Ιανουαρίου 2028. Το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, αποδεχόμενο την ελληνική πρόταση, ενέταξε στον υπό διαμόρφωση κανονισμό REPowerEU μια κρίσιμη διάταξη που αλλάζει τα δεδομένα: κάθε ποσότητα φυσικού αερίου που θα διοχετεύεται από την Τουρκία προς τη Βουλγαρία και την Ελλάδα θεωρείται εξ ορισμού ρωσικής προέλευσης, εκτός αν αποδειχθεί το αντίθετο με επίσημα παραστατικά εισαγωγής από τρίτες χώρες, όπως οι ΗΠΑ.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση αντιμετωπίζει ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια για την επιτυχία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος ενεργειακής απεξάρτησης. Μέχρι σήμερα, η Άγκυρα, μέσω του αγωγού Turkish Stream, θα μπορούσε να συνεχίσει να μεταφέρει ρωσικό αέριο προς την Ευρώπη, «βαφτίζοντάς» το διαφορετικά. Το γεγονός αυτό θα υπονόμευε ουσιαστικά την απαγόρευση των ρωσικών εισαγωγών, επιτρέποντας στη Μόσχα να διατηρεί ενεργό οικονομικό κανάλι προς την ευρωπαϊκή αγορά.
Η ελληνική πρόταση
Η ελληνική πρόταση έλυσε το πρόβλημα με έναν απλό αλλά αποτελεσματικό τρόπο: αντί να χρειάζεται η Ευρώπη να αποδείξει ότι το αέριο είναι ρωσικό για να το μπλοκάρει, η Τουρκία θα πρέπει πλέον να αποδείξει ότι δεν είναι. Μόνο έτσι θα επιτρέπεται η ροή του. Επειδή δε, το μοναδικό μη ρωσικό αέριο που μπορεί να φτάσει στην Τουρκία προέρχεται από εισαγωγές LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) από τις ΗΠΑ ή άλλες χώρες, η ρύθμιση αυτή περιορίζει δραστικά τη δυνατότητα παράκαμψης των ευρωπαϊκών κυρώσεων.
Η εξέλιξη αυτή είναι μια σημαντική επιτυχία για την ελληνική διπλωματία και το Υπουργείο Ενέργειας, καθώς προστατεύει την Ευρώπη από πιθανές «γκρίζες ζώνες» στην εφαρμογή του κανονισμού, ενώ παράλληλα δημιουργεί νέες ευκαιρίες για τη χώρα μας. Με τη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών εισαγωγών, η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια νέα εποχή, καθώς μπορεί να εξελιχθεί σε βασικό κόμβο εισαγωγής και διαμετακόμισης LNG προς τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Οι υποδομές σε Ρεβυθούσα και Αλεξανδρούπολη αναμένεται να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο, μετατρέποντας τη χώρα σε πύλη εισόδου αμερικανικού και άλλου μη ρωσικού φυσικού αερίου προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνουν στελέχη του Υπουργείου, το νέο πλαίσιο δίνει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να αποτελέσει κρίκο-κλειδί στην ενεργειακή αλυσίδα της Ευρώπης, εξασφαλίζοντας όχι μόνο ασφάλεια εφοδιασμού αλλά και γεωπολιτική αναβάθμιση.
Κατά την τοποθέτησή του στο Συμβούλιο Υπουργών, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου τόνισε πως η σταδιακή κατάργηση του ρωσικού φυσικού αερίου είναι αναγκαία «για να σταματήσουμε να χρηματοδοτούμε τον πόλεμο». Επεσήμανε, ωστόσο, πως η ενεργειακή ανεξαρτησία πρέπει να συνδυάζεται με προσιτές τιμές για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ώστε η μετάβαση να παραμείνει κοινωνικά και οικονομικά βιώσιμη.
Ο κ. Παπασταύρου υπογράμμισε επίσης την ανάγκη αυστηρής τήρησης του κανονισμού από όλα τα κράτη-μέλη, προκειμένου να αποφευχθούν παρακάμψεις μέσω τρίτων χωρών. Παράλληλα, αναφέρθηκε στον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας και των γειτονικών χωρών –Ρουμανίας, Βουλγαρίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας– στην ανάπτυξη του «Κάθετου Διαδρόμου», που θα αναδιαμορφώσει τη ροή ενέργειας από τον Νότο προς τον Βορρά.
Η νέα αυτή ευρωπαϊκή στρατηγική, με πρωτοβουλία ελληνική, δεν σηματοδοτεί απλώς το τέλος της ρωσικής εξάρτησης, αλλά και την απαρχή μιας νέας εποχής για την ενεργειακή γεωπολιτική της περιοχής – με την Ελλάδα στο κέντρο των εξελίξεων.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
