Μήνυμα ότι οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, αν και απαραίτητες, δεν επαρκούν από μόνες τους για να οδηγήσουν σε ουσιαστικές αυξήσεις μισθών, έστειλε ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, λίγες ώρες μετά τη συμφωνία των κοινωνικών εταίρων και της Πολιτείας για το νέο πλαίσιο συλλογικών συμβάσεων.
Ο κ. Θεοδωρόπουλος, μιλώντας στον Real FM, υπογράμμισε τη σημασία της επαναφοράς των συλλογικών ρυθμίσεων, επισημαίνοντας ότι ο διάλογος μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων αναζωογονείται, ενώ οι προοπτικές για καλύτερους μισθούς αρχίζουν να διαμορφώνονται σταδιακά και με σταθερό ρυθμό.
Καθοριστική εξέλιξη
Το κρίσιμο ερώτημα που παραμένει είναι αν η μεταρρύθμιση αρκεί από μόνη της ώστε οι εργαζόμενοι να δουν ουσιαστικές αυξήσεις στους μισθούς τους. Ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος ήταν ξεκάθαρος: «Κανένα μεγάλο ζήτημα δεν λύνεται με ένα μόνο βήμα», υπογράμμισε. Παρ’ όλα αυτά, διευκρίνισε ότι η συμφωνία αποτελεί καθοριστική εξέλιξη, καθώς θεσμοθετεί έναν σοβαρό και δομημένο διάλογο, αυξάνει τις πιθανότητες υπογραφής περισσότερων κλαδικών συμβάσεων και φέρνει τη χώρα πιο κοντά στην ευρωπαϊκή απαίτηση για μεγαλύτερη κάλυψη εργαζομένων από συλλογικές ρυθμίσεις.
Κατά τον ίδιο, η αύξηση των μισθών δεν θα προκύψει αυτόματα από την ίδια τη συμφωνία. Ωστόσο, η συμφωνία δημιουργεί το απαραίτητο θεσμικό υπόβαθρο, ώστε ο διάλογος να οδηγήσει σε πραγματικές δεσμεύσεις και σε νέες κλαδικές συμβάσεις με μισθολογικές βελτιώσεις.
Ελλείψεις προσωπικού
Ο κ. Θεοδωρόπουλος επισήμανε ότι η ελληνική αγορά εργασίας βρίσκεται αντιμέτωπη με σημαντικές ελλείψεις προσωπικού, οι οποίες πλέον καταγράφονται σε όλα τα επίπεδα ειδίκευσης.
Όπως ανέφερε, τα μεγαλύτερα κενά αφορούν τους ανειδίκευτους εργαζομένους, εξέλιξη που οδηγεί ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις να καταφεύγουν σε μετακλήσεις προσωπικού από το εξωτερικό. Αντίστοιχα, σοβαρές ελλείψεις εμφανίζονται και σε θέσεις υψηλής εξειδίκευσης, όπως τεχνικά επαγγέλματα και ειδικότητες της νέας οικονομίας – από μηχανικούς υπολογιστών έως software developers.
Πώς φτάσαμε σε συμφωνία
Ο πρόεδρος του ΣΕΒ εξήγησε ότι η συμφωνία προέκυψε ύστερα από μια εκτεταμένη τεχνική διαπραγμάτευση, με διαδοχικές συνεδριάσεις και ενεργή συμμετοχή όλων των κοινωνικών εταίρων.
Μετά την ολοκλήρωση του τεχνικού σκέλους, ακολούθησε ένας πιο στοχευμένος κύκλος συζητήσεων σε επίπεδο Προέδρων, διαδικασία η οποία – όπως διευκρίνισε – δεν διήρκεσε τελικά επτά μήνες, αλλά λιγότερο. Το αποτέλεσμα είναι ένα πλαίσιο που, σύμφωνα με τον ίδιο, δημιουργεί πλέον γόνιμο και σταθερό έδαφος για ουσιαστικό κοινωνικό διάλογο.
Ο πρόεδρος του ΣΕΒ υπογράμμισε ότι το νέο σύστημα υπερβαίνει τα γραφειοκρατικά εμπόδια του παρελθόντος, δίνοντας τη δυνατότητα στις συλλογικές συμβάσεις που θα υπογράφονται να αποκτούν ουσιαστικό περιεχόμενο και πραγματική δυνατότητα εφαρμογής. Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι οι αλλαγές αυτές θα αφορούν αποκλειστικά τις συμβάσεις που θα συναφθούν μετά την ψήφιση του νέου νόμου.
Παράλληλα, αν και οι ελλείψεις προσωπικού δεν αποτελούν αντικείμενο της συμφωνίας, ο πρόεδρος του ΣΕΒ τόνισε ότι κάθε νέα συλλογική σύμβαση που θα υπογράφεται θα μπορεί να οδηγήσει σταδιακά σε αυξήσεις μισθών. Με τον μηχανισμό της επεκτασιμότητας, οι μισθολογικές αυτές βελτιώσεις θα εφαρμόζονται σε όλους τους εργαζόμενους του κλάδου, και όχι μόνο σε όσους απασχολούνται σε επιχειρήσεις-μέλη του ΣΕΒ.
Ο κλάδος του μετάλλου
Χαρακτηριστική, όπως είπε ο Σπ. Θεοδωρόπουλος, είναι η περίπτωση του κλάδου του μετάλλου, όπου απασχολούνται περισσότερα από 65.000 άτομα. Στον εν λόγω κλάδο η υφιστάμενη σύμβαση δεν μπορούσε να επεκταθεί λόγω των παλαιών νομικών προϋποθέσεων.
Με το νέο πλαίσιο, εφόσον υπάρξει συμφωνία μεταξύ ΣΕΒ και ΓΣΕΕ, ο αρμόδιος υπουργός θα έχει τη δυνατότητα να την κηρύσσει αυτόματα καθολική – καθώς αναγνωρίζεται «κατά πλάσμα δικαίου» η συνδρομή της προϋπόθεσης του 40%. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται κάλυψη για όλους τους εργαζομένους του κλάδου.
Η ΓΣΕΕ, η οποία μέχρι σήμερα είχε αρμοδιότητα μόνο για την υπογραφή της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, αποκτά πλέον τη δυνατότητα να συμμετέχει και στις κλαδικές συλλογικές συμφωνίες, εφόσον αυτό ζητηθεί από τους εργαζόμενους κάθε κλάδου.
Όπως ανέφερε ο κ. Θεοδωρόπουλος, η αλλαγή αυτή ενισχύει ουσιαστικά τον ρόλο της συνομοσπονδίας στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, ιδιαίτερα από τη στιγμή που ο κατώτατος μισθός καθορίζεται κυβερνητικά τα τελευταία χρόνια.
Τέλος στον αθέμιτο ανταγωνισμό
Απαντώντας στις ανησυχίες μικρών επιχειρήσεων ότι η καθολική εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων ενδέχεται να τις θέσει σε μειονεκτική θέση έναντι των μεγαλύτερων, ο πρόεδρος του ΣΕΒ τόνισε ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Όπως εξήγησε, έως σήμερα μόνο τα μέλη του ΣΕΒ είχαν την υποχρέωση να εφαρμόζουν συγκεκριμένες συμβάσεις. Με τη νέα ρύθμιση και την καθολικότητα, όλες οι επιχειρήσεις θα λειτουργούν πλέον με τους ίδιους όρους, γεγονός που αποτρέπει τον αθέμιτο μισθολογικό ανταγωνισμό.
Ο κ. Θεοδωρόπουλος υπογράμμισε ότι ζητήματα όπως το ισπανικό μοντέλο, η αντιμετώπιση των ελλείψεων προσωπικού, οι μηχανισμοί μισθολογικών αναπροσαρμογών και οι πολιτικές στήριξης για εργαζόμενες μητέρες θα αποτελέσουν αντικείμενο των νέων διαπραγματεύσεων σε επίπεδο κλάδων. Το ουσιαστικό, όπως σημείωσε, ήταν να υπάρξει επιτέλους ένα λειτουργικό τραπέζι διαλόγου – κάτι που μέχρι σήμερα έλειπε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η συμφωνία καταδεικνύει ότι όλες οι πλευρές προσέρχονται πλέον στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με καλή πίστη και διάθεση συνεργασίας.