Ενα ενεργειακό «σιδηρούν παραπέτασμα» έχει αρχίσει και φέτος να ορθώνεται μεταξύ δυτικής και ανατολικής Ευρώπης, με τις τιμές της χονδρικής αγοράς στην ευρύτερη γειτονιά μας να παίρνουν τις τελευταίες ημέρες την ανιούσα, ξυπνώντας μνήμες από το περσινό καλοκαίρι κατά το οποίο καταγράφηκαν τεράστιες αποκλίσεις στην τιμή της μεγαβατώρας στο εσωτερικό της γηραιάς ηπείρου.
Είναι ενδεικτικό ότι τη Δευτέρα οι τιμές στην αγορά της επόμενης ημέρας διαμορφώνονταν στα 36,78 ευρώ/μεγαβατώρα για τη Γαλλία, στα 77,83 για το Βέλγιο και στα 99,97 για τη Γερμανία, έναντι 133,42 ευρώ/μεγαβατώρα για την Πολωνία, 121,18 για τη Ρουμανία και 115,64 για την Ελλάδα.
Σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ δυτικής και ανατολικής – νοτιοανατολικής Ευρώπης καταγράφονται τουλάχιστον από τις αρχές Ιουλίου, ξυπνώντας μνήμες από το καλοκαίρι του 2024, όπου η απόκλιση στο εσωτερικό της γηραιάς ηπείρου είχε αγγίξει ακόμα και τα 879 ευρώ ανά μεγαβατώρα(!) μεταξύ της Ουγγαρίας και της γειτονικής Αυστρίας.
Μια διχασμένη «ενιαία» αγορά
Η υπέρμετρη επιβάρυνση των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων αλλά και των κρατικών προϋπολογισμών στο ήμισυ της κατά τα άλλα ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς είχε προκαλέσει έντονο προβληματισμό στις πληττόμενες χώρες, που έβλεπαν τη δυτική Ευρώπη να αποκτά ένα άτυπο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα λόγω του χαμηλότερου ενεργειακού κόστους.
Το ζήτημα είχε αναδείξει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με επιστολή του προς την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τον Σεπτέμβριο του 2024, στην οποίαν, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι το σύστημα διαμόρφωσης των τιμών «είναι τόσο πολύπλοκο και αδιαφανές, που είναι σχεδόν αδύνατο να κατανοήσουμε τι ακριβώς επηρεάζει τις τιμές σε κάθε δεδομένη στιγμή». Και προσέθετε: «Έχουμε δημιουργήσει ένα ακατανόητο “μαύρο κουτί”, ακόμη και για τους ειδικούς. Και δεν μπορούμε να εξηγήσουμε πειστικά στους πολίτες μας γιατί η τιμή που πληρώνουν αυξάνεται τόσο ξαφνικά. Αυτό είναι, σε πολιτικό επίπεδο, απαράδεκτο».
Η Task Force
Απάντηση στον κίνδυνο επανάληψης των περσινών φαινομένων φιλοδοξεί να δώσει φέτος η Task Force για την Ενεργειακή Ένωση, που συνεδρίασε για πρώτη φορά χθες Δευτέρα με τη συμμετοχή, από ελληνικής πλευράς, του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκου Τσάφου.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, κατά τη διάρκεια της συνάντησης τέθηκαν τα ζητήματα των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στις χώρες της Ε.Ε., της πορείας των ενεργειακών διασυνδέσεων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη αλλά και της ετοιμότητας των ενεργειακών υποδομών για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του φετινού καλοκαιριού, με στόχο τον προσδιορισμό συγκεκριμένων επιχειρησιακών μέτρων για τον μετριασμό του κινδύνου εμφάνισης αρρυθμιών στις τιμές της ενέργειας.
«Πιο συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης, κάλεσε τα κράτη-μέλη να ενημερώσουν εάν έχουν λάβει ή σκέφτονται να λάβουν οποιαδήποτε μέτρα για να μεγιστοποιήσουν τη διασυνοριακή δυναμικότητα που είναι διαθέσιμη για εμπόριο, να διασφαλίσουν αποτελεσματικό συντονισμό για τη συντήρηση του δικτύου/των εγκαταστάσεων, τη βελτίωση της ευελιξίας του συστήματος – μεταξύ άλλων μέσω της αποθήκευσης – και τη μείωση της ζήτησης κατά τις ώρες αιχμής της ζήτησης», ανέφερε το ΥΠΕΝ.
Μέτωπο
Σύμφωνα με πληροφορίες, η συνεδρίαση διεξήχθη σε πολύ θετικό κλίμα, ενώ μαζική ήταν η συμμετοχή εκπροσώπων από κράτη της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που πέρσι βρέθηκαν στη δίνη του ίδιου ενεργειακού κυκλώνα που επηρέασε και την Ελλάδα.
Πηγές του ΥΠΕΝ τόνιζαν ότι όλοι οι συμμετέχοντες προσήλθαν στη συνδιάσκεψη με προτάσεις και μέτρα που θα μπορούσαν να τεθούν επί τάπητος εάν απαιτηθεί, αν δηλαδή παρατηρηθούν και φέτος αποκλίσεις αντίστοιχες με τις περσινές.
Φαίνεται έτσι να διαμορφώνεται ένα άτυπο μέτωπο των χωρών που πέρσι επλήγησαν από το φαινόμενο των ακριβών τιμών ενέργειας και των μεγάλων διαφοροποιήσεων μεταξύ ανατολής και δύσης, το οποίο θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση που η κατάσταση δείξει πως ξεφεύγει.
Ανησυχία
Κάτι που δεν αποκλείεται να συμβεί, καθώς πολλοί από τους παράγοντες που οδήγησαν τόσο στο ράλι των τιμών όσο και στη διαφοροποίηση μεταξύ ανατολής και δύσης στην Ευρώπη – όπως οι υψηλές θερμοκρασίες και η υψηλή ζήτηση ενέργειας από την Ουκρανία, λόγω των καταστροφών στο δίκτυό της από ρωσικά πλήγματα – παραμένουν παρόντες.
Το ίδιο και ο αδιαφανής τρόπος διαμόρφωσης της τιμής του ρεύματος, μέσω αλγορίθμων που δείχνουν, ατύπως, να ευνοούν τις χώρες της δυτικής Ευρώπης.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
