Στην καρδιά του επενδυτικού ενδιαφέροντος βρίσκεται η αποθήκευση ενέργειας και το 2026 θα είναι η πρώτη χρονιά που στο ενεργειακό μας σύστημα θα προστεθούν μπαταρίες. Ωστόσο, τα πρώτα έργα αποθήκευσης ενέργειας που έχουν εξασφαλίσει επιδοτήσεις εκτιμάται ότι θα πάρουν ολιγόμηνη παράταση για την ενεργοποίησή τους και η διορία που έληγε στα τέλη αυτού του μήνα, όπως αναφέρουν πηγές, μετατίθεται για το πρώτο εξάμηνο του 2026. Η καθυστέρηση αποδίδεται στα προβλήματα που παρουσιάζονται στην υλοποίηση των ΣΑΗΕ συσσωρευτών, τα οποία αφορούν συνολικά 900 MW ισχύος και 2,2 GWh χωρητικότητας από τρεις διαγωνισμούς.
Παράλληλα, στο τραπέζι βρίσκεται και το ενδεχόμενο παράτασης της διορίας – που λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου 2025 – για την κατάθεση αιτήσεων ένταξης στο πλαίσιο της 28255/1143. Πρόκειται για το καθεστώς που επιτρέπει την παροχή προσφορών σύνδεσης σε merchant έργα αποθήκευσης χωρίς κρατική ενίσχυση. Ωστόσο, πλέον έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για να ενταχθούν οι μπαταρίες στο ηλεκτρικό μας σύστημα, καλύπτοντας σημαντικές του ανάγκες.
Η σημασία της αποθήκευσης ενέργειας
Η αποθήκευση ενέργειας είναι κρίσιμη για το σύγχρονο ενεργειακό σύστημα για πολλούς λόγους, κυρίως λόγω της φύσης των ΑΠΕ (Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) όπως ο ήλιος και ο άνεμος, που δεν παράγουν ενέργεια συνεχώς ή με σταθερή ισχύ. Η ενέργεια πρέπει να καταναλώνεται τη στιγμή που παράγεται, αλλιώς χάνεται. Με τις ΑΠΕ η παραγωγή είναι μεταβλητή: τα φωτοβολταϊκά παράγουν μόνο όταν υπάρχει ήλιος και τα αιολικά μόνο όταν φυσάει.
Η αποθήκευση επιτρέπει να αξιοποιείται η περίσσεια ενέργειας και να χρησιμοποιείται όταν η ζήτηση υπερβαίνει την παραγωγή. Όταν το δίκτυο δεν μπορεί να δεχθεί όλη την παραγόμενη ενέργεια από ΑΠΕ, οι μονάδες περιορίζουν την παραγωγή τους – ένα φαινόμενο που ονομάζεται curtailment. Με μπαταρίες ή αντλησιοταμιευτικά συστήματα, η περίσσεια ενέργειας αποθηκεύεται αντί να χαθεί. Τα ηλεκτρικά δίκτυα χρειάζονται σταθερή τάση και συχνότητα και η αποθήκευση παρέχει γρήγορη απόκριση σε διακυμάνσεις, προστατεύοντας το δίκτυο από μπλακ άουτ ή αστάθεια.
Η δυναμική του κλάδου
Η δυναμική του κλάδου είναι τεράστια και συγκεντρώνει όλο το επενδυτικό ενδιαφέρον που πλέον απομακρύνεται από τα έργα ΑΠΕ. Σήμερα οι άδειες αποθήκευσης φτάνουν τις 1.585, εκ των οποίων οι 1.489 αφορούν μπαταρίες και οι 96 αντλησιοταμιευτικά έργα. Η ισχύς που αντιστοιχεί στα αδειοδοτημένα έργα ανέρχεται σε 67,54 GW, με τους συσσωρευτές να συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος (53,12 GW) και την αντλησιοταμίευση τα υπόλοιπα 14,42 GW. Η συνολική χωρητικότητα όλων των αδειών αγγίζει τις 254,33 GWh, μοιρασμένη σχεδόν ισόποσα: 133,58 GWh για τις μπαταρίες και 120,75 GWh για τα έργα αντλησιοταμίευσης.
Υπερκέρδη και αποδόσεις
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε ημερίδα της ΡΑΑΕΥ, τα πρώτα έργα αποθήκευσης που θα λειτουργήσουν θα καταγράψουν θεαματικά έσοδα. Ωστόσο, αυτή η επιτυχία θα λειτουργήσει σαν μαγνήτης για νέες επενδύσεις, προκαλώντας υπερπροσφορά και κατ’ επέκταση απότομη πτώση των αποδόσεων. Έτσι, το εκκρεμές θα κινηθεί από τα υπερκέρδη στην υποαπόδοση, οδηγώντας πολλούς επενδυτές σε παράπονα και εν τέλει σε κόστος που θα μετακυλιστεί στους καταναλωτές.
Οι ΑΠΕ σε υποχώρηση
Την ίδια στιγμή, η εικόνα στις ανανεώσιμες δείχνει σαφή υποχώρηση. Οι νέες αιτήσεις για άδειες παραγωγής έχουν σχεδόν εκλείψει, ενώ πολλές από τις υφιστάμενες ανακαλούνται. Ενδεικτικά, τον Δεκέμβριο του 2020 οι αιτήσεις άγγιζαν τα 45,5 GW, ενώ στον κύκλο του Ιουνίου 2025 περιορίστηκαν σε μόλις 1,2 GW. Η πτώση είναι ακόμη πιο έντονη στα φωτοβολταϊκά: από 36,3 GW αιτήσεων το 2020, στα μόλις 0,05 GW τον Ιούνιο του 2025, με έργα πολύ μικρότερης κλίμακας, συχνά κάτω του 1 MW.
→ Διαβάστε επίσης: Chevron, Ρεβυθούσα και Κάθετος Διάδρομος αναβαθμίζουν την Ελλάδα - Τα μηνύματα από τις ΗΠΑ
Το ενεργειακό μίγμα σήμερα και αύριο
Σήμερα, στο δίκτυο λειτουργούν περίπου 15 GW από ΑΠΕ, εκ των οποίων 9,2 GW φωτοβολταϊκά και 5,4 GW αιολικά. Οι στόχοι του ΕΣΕΚ προβλέπουν 13,5 GW φωτοβολταϊκών και 10,8 GW αιολικών μέχρι το 2030. Όμως, ενώ τα φωτοβολταϊκά φαίνεται πως θα ξεπεράσουν τον στόχο, καθώς από τα 15 GW νέων όρων σύνδεσης τα 11 αφορούν φωτοβολταϊκά, τα αιολικά αντιμετωπίζουν περισσότερα εμπόδια, καθιστώντας δύσκολη την επίτευξη του στόχου.
Συνολικά, έχουν εκδοθεί βεβαιώσεις παραγωγού για 92 GW, ενώ εκκρεμούν αιτήσεις σύνδεσης ύψους περίπου 50 GW. Εφόσον εγκριθούν, το θεωρητικό δυναμικό σύνδεσης θα μπορούσε να φτάσει τα 80 GW. Ωστόσο, ο σημερινός ηλεκτρικός χώρος του δικτύου περιορίζεται σε 19 GW, αφήνοντας περιθώριο για μόλις 4 GW νέων έργων στο άμεσο μέλλον. Η προοπτική βελτιώνεται για το 2030, όταν το πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ προβλέπει αύξηση του ηλεκτρικού χώρου στα 30 GW.