Απαντήσεις σε τέσσερις δύσκολους γρίφους – ίσως και παραπάνω – πρέπει να δώσει η κυβέρνηση ώστε να οριστικοποιήσει το σχήμα στήριξης που επεξεργάζεται εδώ και καιρό έναντι του ενεργειακού κόστους κατ αρχήν της βιομηχανίας, αλλά και μιας ευρύτερης περιμέτρου επιχειρήσεων με υψηλό ενεργειακό αποτύπωμα.
Όπως περιέγραφαν στην «Η» αξιόπιστες πηγές, που βρέθηκαν χθες στην Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ, στο Μέγαρο Μουσικής, το σχήμα που θα επιλεγεί πρέπει:
- Να είναι συμβατό με την νομοθεσία της Κομισιόν για την εσωτερική αγορά, δηλαδή να μην «χτυπάει» στους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ
- Να σέβεται τα εθνικά δημοσιονομικά περιθώρια που είναι πεπερασμένα (κυρίως μετά το «καλάθι» της ΔΕΘ με τις φοροαπαλλαγές που εξάντλησαν τον χώρο του 2026)
- Να είναι ενεργειακά σωστό, δηλαδή να «κουμπώνει» με τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας που πάσχει από μονοκαλλιέργεια φωτοβολταϊκών και έλλειψη χώρου στο ηλεκτρικό δίκτυο.
- Να έχει μια ικανοποιητική περίμετρο ωφελούμενων ώστε να μην ωφεληθούν εν τέλει μερικές δεκάδες ενεργοβόρες βιομηχανίες και μόνο.
Οι ικανές απαντήσεις σε όλους αυτούς τους γρίφους δεν έχουν ακόμη αποκρυσταλλωθεί, ενώ υπάρχουν και σημαντικά… υποερωτήματα να απαντηθούν πριν «κλειδώσει» το τελικό σχήμα ελάφρυνσης του ενεργειακού κόστους για βιομηχανία και επιχειρήσεις.
Το σχήμα που θα οριστικοποιηθεί δεν αποκλείεται να λειτουργήσει με έναν «κουμπαρά» της τάξης των 50 έως 80 εκατομμυρίων το χρόνο
Τα... υποερωτήματα
Για παράδειγμα, αν ληφθεί μόνο το ιταλικό μοντέλο ως βάση για το ελληνικό σχήμα μείωσης του ενεργειακού κόστους – όπως αυτή τη στιγμή βρίσκεται πράγματι στο τραπέζι και συζητείται μαζί όμως με άλλες λύσεις – πόσες επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν, ακόμη και σε μια 20ετία, το «ενεργειακό δάνειο» που θα λάβουν με επενδύσεις σε ΑΠΕ, δηλαδή σε αιολικά και μπαταρίες; Και μήπως αυτές οι πρόνοιες και οι προϋποθέσεις μειώνουν μοιραία και δραστικά την περίμετρο των ωφελούμενων επιχειρήσεων;
Επίσης, δεδομένου ότι η συνεισφορά του κρατικού προϋπολογισμού θα είναι από ελάχιστη έως μηδενική στο σχήμα – κι αυτό επειδή τα μέτρα της ΔΕΘ, δημοσιονομικού κόστους 1,76 δισ., έχουν φτάσει στο απώτατο όριο τις δυνατότητες του προϋπολογισμού για πρωτογενείς δαπάνες το 2026 σύμφωνα και με το νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας – πόσοι πόροι υπάρχουν διαθέσιμοι προς ανακατανομή από το Ταμείο των Ρύπων, δηλαδή από τα έσοδα των δικαιωμάτων CO2; Διότι, καθώς φαίνεται, ο «κουμπαράς» θα χτιστεί κατά μείζονα λόγο από ανακατανομή κονδυλίων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Δεν αποκλείεται να δούμε λύσεις a la carte, ανάλογα με το είδος και το μέγεθος της επιχείρησης
Κάτω από τα 100 εκατ./έτος ο πήχης του «κουμπαρά»
Είναι χαρακτηριστικό πως το σχήμα που θα οριστικοποιηθεί δεν αποκλείεται - όπως λένε καλά πληροφορημένες πηγές - να λειτουργήσει με έναν «κουμπαρά» της τάξης των 50 έως 80 εκατομμυρίων το χρόνο, κάτι που απέχει πολύ από τα 285 εκατ. που ζητούσε το χρόνο η πρόταση του ΣΕΒ.
Λύσεις a la carte
Δεδομένων όλων αυτών των παραγόντων και του πολυσύνθετου χαρακτήρα που έχει το πρόβλημα δεν αποκλείεται να δούμε λύσεις a la carte, ανάλογα με το είδος και το μέγεθος της επιχείρησης.
«Δεν θα δούμε πολλά διαφορετικά μοντέλα στήριξης», έλεγαν στην «Η» καλά πληροφορημένες πηγές, αλλά δεν αποκλείεται να δούμε «μια λύση με τάδε χαρακτηριστικά γι αυτή την κατηγορία των επιχειρήσεων και μια δεύτερη λύση με άλλα χαρακτηριστικά για μια άλλη κατηγορία επιχειρήσεων». Δεν αποκλείεται, δηλαδή, η τελική λύση να μην είναι μόνο μια για όλους, αλλά να έχει 2-3 «υποενότητες» και να χωράει περισσότερους.
Στόχος σε κάθε περίπτωση είναι η περίμετρος των ωφελούμενων να μην περιοριστεί σε λίγες ενεργοβόρες βιομηχανίες, αλλά να ανοίξει ώστε να χωρέσει πολλές επιχειρήσεις.
Τα σήματα του πρωθυπουργού
Για όλους αυτούς τους λόγους και καθώς υπάρχει ακόμη σημαντική απόσταση να διανυθεί, ώστε να υπάρξει τελική λύση, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στην χθεσινή Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ εξήγησε πως η κυβέρνηση αναζητά μεν πρόσθετα εργαλεία για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής βιομηχανίας εξετάζοντας και τα μοντέλα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, ωστόσο δεν έδωσε λεπτομέρειες για το νέο σχήμα στήριξης. Αρκέστηκε να πει πως «πολύ σύντομα θα καταλήξουμε», εξηγώντας πως η λύση πρέπει να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:
«Έχουμε στηρίξει τις ελληνικές επιχειρήσεις, αυτό φαίνεται, εξάλλου, και από την κερδοφορία σας. Φυσικά, όμως, γνωρίζουμε ότι η διεθνής ανταγωνιστικότητα είναι μία συνεχής άσκηση. Παρακολουθούμε, λοιπόν, προσεκτικά τι κάνουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αναζητούμε πρόσθετα εργαλεία, συζητάμε όλες τις επιλογές που θα έκαναν τη βιομηχανία μας πιο ανταγωνιστική σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πολύ σύντομα, κ. Πρόεδρε, θα καταλήξουμε. Σε κάθε περίπτωση, αυτό το οποίο μπορώ να διαβεβαιώσω είναι ότι η λύση πρέπει να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:
- να ενισχύει ουσιαστικά την ανταγωνιστικότητα,
- να κινείται μέσα στα εθνικά δημοσιονομικά περιθώρια,
- να στηρίζει πρωτίστως τις ενεργοβόρες βιομηχανίες αλλά, όσο αυτό είναι εφικτό, να έχει και μία ευρύτερη περίμετρο ωφελούμενων», είπε ο πρωθυπουργός, δίνοντας το στίγμα των προθέσεων της κυβέρνησης.
Οι ενισχύσεις του κλάδου το 2019 συνολικά ήταν κοντά στα 245 εκατομμύρια ευρώ. Το 2024 οι συνολικές ενισχύσεις έφτασαν τα 530 εκατομμύρια ευρώ
Η βιομηχανία έχει στηριχθεί
Όπως άλλωστε έλεγαν κυβερνητικά στελέχη, που βρέθηκαν χθες στο Μέγαρο Μουσικής για την Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ, η βιομηχανία έχει στηριχθεί στο μέτωπο της ενέργειας τα προηγούμενα χρόνια και τα νούμερα που ανέφερε ο πρωθυπουργός δεν τα ανέφερε τυχαία, πρόσθεταν με νόημα οι ίδιες πηγές:
«Κάνουμε τελευταία, και μαζί με τον ΣΕΒ, μια συζήτηση για το ζήτημα των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος, βασικός συντελεστής κόστους παραγωγής, ειδικά για κάποιες ενεργοβόρες βιομηχανίες. Οι ενισχύσεις του κλάδου το 2019 συνολικά ήταν κοντά στα 245 εκατομμύρια ευρώ. Το 2024 οι συνολικές ενισχύσεις έφτασαν τα 530 εκατομμύρια ευρώ», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, για να προσθέσει πως πρόκειται για «μια διαφορά η οποία καταγράφεται, μεταξύ των άλλων, και στην αντιστάθμιση των ρύπων. Αυτή η αντιστάθμιση ήταν 52 εκατομμύρια το 2019, έφτασε τα 272 εκατομμύρια την περσινή χρονιά».
Ο πρωθυπουργός επεσήμανε ταυτόχρονα πως μέσω της αντιστάθμισης των ρύπων η κυβέρνηση απορρόφησε ένα σημαντικό ποσοστό της αύξησης στην ενέργεια από το 2019, το ίδιο και με τις επιβαρύνσεις για το ETMEAΡ, τα ΥΚΩ, τον ειδικό φόρο κατανάλωσης, όπου στη βιομηχανία παρέχονται σταθερά μειωμένες χρεώσεις. «Στο σύνολό τους αυτές οι παρεμβάσεις αθροίζουν σε εκατοντάδες εκατομμύρια».
Σπ. Θεοδωρόπουλος: Περιμένουμε τις τελικές αποφάσεις
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του ΣΕΒ, που πήρε τον λόγο αμέσως μετά τον πρωθυπουργό, του ξεκαθάρισε πως «περιμένουμε με αγωνία τις τελικές σας αποφάσεις», επισημαίνοντας πως «το υψηλό κόστος ενέργειας—και η μεταβλητότητά του—συνεχίζει να αποτελεί πολύ μεγάλο πρόβλημα».
Η Ελλάδα, είπε ο κ. Θεοδωρόπουλος, παραμένει στις χειρότερες θέσεις στην ΕΕ στο κόστος για τις επιχειρήσεις, και αυτό διαβρώνει οριζόντια την ανταγωνιστικότητά σε όλους τους κλάδους, επηρεάζοντας σοβαρά και τον πληθωρισμό.
Όπως αναφέρει και στην ετήσια Έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική η Τράπεζα της Ελλάδος, οι έντονες αυξήσεις στις τιμές ενέργειας ώθησαν υψηλότερα και τις τιμές των τροφίμων.
«Ειδικά για τη βιομηχανία, το κόστος ενέργειας είναι κρίσιμος παράγων ανταγωνιστικότητας, ενώ για την ενεργοβόρο βιομηχανία είναι ζήτημα επιβίωσης».
Το ενεργειακό κόστος είναι κομβικό για την παραγωγικότητα, ξεκαθάρισε ο Πρόεδρος του ΣΕΒ. «Η προβλεψιμότητα τιμών και η πρόσβαση σε ανταγωνιστική ενέργεια είναι όροι επιβίωσης για την παραγωγική βάση της χώρας.
Η μείωση του κόστους ενέργειας δεν είναι απλώς ένα κλαδικό αίτημα. Είναι πυλώνας της παραγωγικότητάς μας.
Ευελπιστούμε ότι ο διάλογος που έχει ήδη ξεκινήσει μεταξύ πολιτείας και ΣΕΒ, σύντομα θα οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα για τη στήριξη της εγχώριας παραγωγής».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
