Η ενεργειακή σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου μετακινείται αυτές τις μέρες στην Αθήνα, όπου η Σύνοδος της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC) συγκεντρώνει κυβερνήσεις, κολοσσούς του LNG και ηγέτες της ενεργειακής και τεχνολογικής βιομηχανίας από Ευρώπη και ΗΠΑ. Οι ανακοινώσεις που αναμένονται από το Ζάππειο τις επόμενες ώρες διαμορφώνουν ένα νέο τοπίο για τη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας, η οποία εξελίσσεται σε βασική πύλη εισόδου αμερικανικού φυσικού αερίου και τεχνολογικών επενδύσεων προς την Ευρώπη.
Γεωτρήσεις και στρατηγικές αποφάσεις
Στο επίκεντρο της συνόδου βρίσκονται δύο μεγάλα μέτωπα: η προώθηση συμφωνιών για την προμήθεια LNG και η λήψη επενδυτικής απόφασης από την ExxonMobil για την έναρξη ερευνητικών γεωτρήσεων νότια της Κρήτης. Αν επιβεβαιωθεί η πληροφορία ότι ο αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός προχωρά στο επόμενο βήμα, θα πρόκειται για το πιο προχωρημένο στάδιο ερευνών υδρογονανθράκων στην ελληνική επικράτεια εδώ και δεκαετίες. Η επένδυση, ύψους περίπου 150 εκατ. ευρώ, θα σηματοδοτήσει την έναρξη της φάσης των γεωτρήσεων, αφού προηγηθεί η ολοκλήρωση των περιβαλλοντικών μελετών.
Συμφωνίες για LNG και νέα ενεργειακά σχήματα
Στο ίδιο πλαίσιο, η ΔΕΠΑ Εμπορίας βρίσκεται κοντά στην υπογραφή μακροχρόνιας συμφωνίας με την ConocoPhillips για την προμήθεια αμερικανικού LNG. Η συνεργασία αυτή εντάσσεται στο στρατηγικό σχέδιο απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο έως το 2028, χρονιά κατά την οποία θα ολοκληρωθεί η απαγόρευση εισαγωγών ρωσικού αερίου στην ΕΕ. Η νέα κοινή εταιρεία ATLANTIC – SEE LNG TRADE Α.Ε., που δημιούργησαν ΔΕΠΑ και Άκτωρ, θα αποτελέσει όχημα για την εισαγωγή, εμπορία και επανεξαγωγή LNG από την Ελλάδα προς την ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης.
Η αμερικανική αποστολή στην Αθήνα ξεπερνά τα 50 στελέχη και περιλαμβάνει εταιρείες-κολοσσούς όπως Cheniere, Venture Global, Baker Hughes, Excelerate Energy, EQT, Westinghouse, αλλά και τους τεχνολογικούς γίγαντες Google και Amazon, που επεκτείνουν την παρουσία τους στην Ελλάδα με επενδύσεις σε data centers και ψηφιακές ενεργειακές εφαρμογές. Η παρουσία αυτών των ονομάτων αποτυπώνει το ενδιαφέρον της Ουάσινγκτον να ενισχύσει τη διατλαντική ενεργειακή ασφάλεια και να στηρίξει επενδύσεις μέσω της Development Finance Corporation (DFC).
Νέα εμπορική συμφωνία και ενεργειακή ώθηση
Η χρονική συγκυρία είναι καθοριστική: η νέα αμερικανοευρωπαϊκή εμπορική συμφωνία, ύψους 250 δισ. δολαρίων ετησίως, περιλαμβάνει ειδικό ενεργειακό σκέλος που αναμένεται να δώσει ώθηση σε επενδύσεις υποδομών, παραγωγής και μεταφοράς LNG, αλλά και σε τεχνολογίες καθαρής ενέργειας.
Στην ατζέντα του συνεδρίου κυριαρχεί επίσης η συμμετοχή των ηγετών της ελληνικής αγοράς ενέργειας: ο επικεφαλής της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης, της Helleniq Energy Ανδρέας Σιάμισιης, της Energean Μαθιός Ρήγας, του ΑΔΜΗΕ Μάνου Μανουσάκη και της ΔΕΣΦΑ Μαρίας Ρίτα Γκάλι αναμένεται να παρουσιάσουν τα επενδυτικά τους σχέδια και τη συμβολή τους στη νέα ενεργειακή γεωγραφία.
Ισχυρή πολιτική παρουσία
Η πολιτική παρουσία είναι επίσης ηχηρή: τέσσερις υπουργοί της κυβέρνησης Τραμπ, μεταξύ τους ο υπουργός Ενέργειας Κρις Ράιτ και ο υπουργός Εσωτερικών Νταγκ Μπέργκαμ, βρίσκονται στην Αθήνα, μαζί με 25 Ευρωπαίους υπουργούς Ενέργειας. Από ελληνικής πλευράς, οικοδεσπότες της συνόδου είναι ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, ο οποίος επισημαίνει ότι ο στόχος της Ελλάδας είναι διπλός: να ενισχυθεί η γεωστρατηγική της θέση ως πύλη του αμερικανικού LNG προς την Ευρώπη και να υπογραφούν συμφωνίες που θα προσδώσουν οικονομικό και ενεργειακό όφελος για τη χώρα.
Όπως τόνισε ο ίδιος, «η Ελλάδα υλοποιεί μια στρατηγική ενεργειακής ανεξαρτησίας και συμμετέχει ενεργά στη νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας και συνεργασίας που διαμορφώνεται». Οι επενδύσεις που θα ανακοινωθούν στην Αθήνα δεν είναι απλώς οικονομικές, αλλά αποτελούν το θεμέλιο μιας νέας εποχής, όπου η χώρα αναβαθμίζεται από ενεργειακός καταναλωτής σε κόμβο και διαμορφωτή των εξελίξεων στην περιοχή.