Τη στρατηγική για μετατροπή της Ελλάδας σε παράγοντα περιφερειακής ενοποίησης στην νοτιοανατολική Ευρώπη, με άξονα την ενέργεια, παρουσίασε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, σε συζήτηση με την Πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα Κίμπερλι Γκιλφόιλ και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της HELLENiQ ENERGY Ανδρέα Σιάμισιη, στον πλαίσιο του πρώτου Energy & Sustainability and Knowledge Forum που διοργανώνει το Κέντρο για τη Βιωσιμότητα και την Ενέργεια της HELLENiQ ENERGY και το Alba Graduate Business School.
Ενοποίηση
Ο υπουργός δήλωσε ότι ο Κάθετος Ενεργειακός Διάδρομος αποτελεί την απαρχή ενός αναπτυξιακού και γεωπολιτικού εγχειρήματος που δεν περιορίζεται στους αγωγούς φυσικού αερίου. Αντίθετα, στο σχέδιο εντάσσεται η αναβάθμιση των σιδηροδρομικών και οδικών υποδομών, με σκοπό να αναζωογονηθεί μία ευρωπαϊκή περιφέρεια η οποία, αν και αριθμεί εκατό εκατομμύρια κατοίκους και καλύπτει γεωπολιτικά κρίσιμο χώρο, δεν λειτουργεί ακόμη ενιαία. Η ενέργεια για την Ελλάδα είναι μόνο η αρχή και μετά την ενέργεια έρχονται οι σιδηρόδρομοι και οι δρόμοι, με στόχο να μετακινούνται αγαθά, υπηρεσίες και άνθρωποι και να διαμορφωθεί μια συνθήκη ειρήνης και σταθερότητας που δεν θα μπορεί να ανατραπεί, είπε.
Ο Κάθετος Διάδρομος, σύμφωνα με τον κ. Παπασταύρου, ενισχύει τη συνοχή μιας περιοχής που δεν έχει ακόμη ενεργοποιηθεί ως ένα πολιτικό και οικονομικό σύνολο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, ενδυναμώνει τον ρόλο της Ελλάδας στο νέο σύστημα ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης, με κοινό στόχο την πλήρη διακοπή των ροών φυσικού αερίου έως το 2027.
Ο υπουργός αναφέρθηκε και στις προκλήσεις που παραμένουν σε αυτή τη μετάβαση, κάνοντας λόγο για ανάγκη αποτροπής επανεισόδου ρωσικού αερίου μέσω τρίτων οδεύσεων, επιτάχυνσης των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων για τα πρόσφατα συμφωνημένα έργα εξερεύνησης υδρογονανθράκων και βελτίωση της ελκυστικότητας των υφιστάμενων ενεργειακών διαδρομών.
Παράλληλα, έδωσε έμφαση στον «ρεαλισμό», όσον αφορά την ενεργειακή μετάβαση. Όπως είπε, η Ελλάδα στηρίζει την προστασία του περιβάλλοντος αλλά υποστηρίζει ότι η μετάβαση πρέπει να είναι βιώσιμη, με επίκεντρο την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή. Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος συρρίκνωσης της πολιτικής και κοινωνικής υποστήριξης και ανάδυσης λαϊκιστικών αντιδράσεων κατά των πολιτικών για το κλίμα.
Γκιλφόιλ: Στήριξη Τραμπ στον κάθετο διάδρομο
Η Πρέσβης των ΗΠΑ τόνισε τον ιστορικό χαρακτήρα της συνεργασίας των δύο χωρών και τη γεωπολιτική σημασία του κάθετου διαδρόμου αερίου. Η ίδια έκανε λόγο για την ισχύ της διατλαντικής εταιρικής σχέσης, η οποία αποδεικνύεται στην πράξη με συγκεκριμένες επενδύσεις, από τη συμμετοχή αμερικανικών εταιρειών στην έρευνα υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και την Κρήτη, έως την υλοποίηση της πρώτης 20ετούς εμπορικής συμφωνίας για τροφοδοσία ευρωπαϊκών χωρών με αμερικανικό LNG μέσω ελληνικών υποδομών.
Υποστήριξε ότι η ελληνοαμερικανική ενεργειακή συνεργασία έχει και ανθρωπιστική διάσταση, καθώς οι συμφωνίες με την Ουκρανία επιτρέπουν την παροχή φυσικού αερίου για τη διασφάλιση της ηλεκτροδότησης και θέρμανσης κατά τον χειμώνα. Υπογράμμισε ότι ο κάθετος διάδρομος αερίου διαδραματίζει και ρόλο αποτροπής απέναντι στη ρωσική και κινεζική επιρροή στην περιοχή, ενώ μετέφερε τον ενθουσιασμό του Προέδρου Τραμπ για την πρωτοβουλία, τόσο από οικονομικής όσο και από πλευράς ασφάλειας, επιβεβαιώνοντας την πολιτική στήριξη σε υψηλότατο επίπεδο.
Σιάμισιης: Αντίστροφη μέτρηση για τον αγωγό Θεσσαλονίκης - Σκοπίων
Από την πλευρά του, ο Ανδρέας Σιάμισιης υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει αναπτύξει ισχυρές αντοχές και δεξιότητες στη διαχείριση επανειλημμένων ενεργειακών κρίσεων, όπως η αναταραχή στη Μέση Ανατολή, η έξοδος Λιβύης από την αγορά και οι επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η χώρα διαθέτει τις υποδομές που της επιτρέπουν να λειτουργεί ως ενεργειακός κόμβος και τα τελευταία 1-2 χρόνια έχει εξελιχθεί σε βασικό προμηθευτή διυλισμένων προϊόντων στην Ουκρανία, συμβάλλοντας κρίσιμα στην ασφάλεια εφοδιασμού.
Ο επικεφαλής της HELLENiQ ENERGY σημείωσε επίσης ότι οι αμερικανικές εταιρείες δεν προσφέρουν μόνο γεωπολιτική στήριξη, αλλά και τεχνογνωσία που συμβάλλει στην αναβάθμιση των ελληνικών ενεργειακών ομίλων.
Τέλος, αναφέρθηκε στην επερχόμενη επανενεργοποίηση του πετρελαϊκού αγωγού Θεσσαλονίκης – Σκοπίων, ο οποίος είχε παραμείνει ανενεργός για πάνω από μία δεκαετία, που θα επιτρέψει τη γρήγορη μεταφορά διυλισμένων προϊόντων στην πρωτεύουσα της Βόρειας Μακεδονίας, διευρύνοντας τη δυνατότητα πρόσβασης στις αγορές της Σερβίας και της Βουλγαρίας.