Ηλεκτρικό ρεύμα έως και 45% φθηνότερο για τη βιομηχανία από το 2030, με άμεσες επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα, τις επενδύσεις και τη βιομηχανική αναγέννηση της χώρας, υπόσχεται η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Αιγύπτου GREGY, το εμβληματικό έργο των 13 δισ. ευρώ που αναπτύσσει ο όμιλος Κοπελούζου. Όπως τόνισε ο πρόεδρος του ομίλου, Δημήτρης Κοπελούζος, η επένδυση αυτή μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για μια νέα εποχή βιομηχανικής ανάπτυξης, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για το σύνολο της οικονομίας.
Μιλώντας σε δημοσιογραφική ενημέρωση, ο κ. Κοπελούζος ανακοίνωσε ότι η τελική επενδυτική απόφαση για το GREGY αναμένεται να ληφθεί το 2026, χρονιά κατά την οποία θα ληφθεί αντίστοιχα και η επενδυτική απόφαση για το δεύτερο FSRU της Gastrade στη Θράκη, ύψους 650 εκατ. ευρώ. Πρόκειται, όπως σημείωσε, για δύο κρίσιμες υποδομές που ενισχύουν τον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου στην ευρύτερη περιοχή.
«Θα κάνουμε ξανά την Ελλάδα βιομηχανική χώρα», ανέφερε χαρακτηριστικά, παραλληλίζοντας τη σημασία του GREGY με εκείνη του Σχεδίου Μάρσαλ το 1948. Υπενθύμισε ότι τότε η ΔΕΗ είχε λάβει 94 εκατ. δολάρια – ποσό που σε σημερινές τιμές αντιστοιχεί σε περίπου 1,3 δισ. ευρώ – για να κατασκευάσει τις μονάδες που έφεραν τον εξηλεκτρισμό και στήριξαν τη μεταπολεμική βιομηχανική ανάπτυξη. «Σήμερα, 77 χρόνια μετά, επενδύουμε 13 δισ. ευρώ για να φέρουμε φθηνό ρεύμα στη βιομηχανία και να ξαναδώσουμε αναπτυξιακή δυναμική στην ελληνική οικονομία. Αυτό καθιστά το GREGY το πιο σημαντικό έργο που υλοποιείται στη χώρα», υπογράμμισε, σημειώνοντας ότι παράλληλα η Ελλάδα αναδεικνύεται σε εξαγωγικό κόμβο ηλεκτρικής ενέργειας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Το αποτύπωμα του FSRU Αλεξανδρούπολης και το επόμενο βήμα
Στο ίδιο πλαίσιο, ο κ. Κοπελούζος αναφέρθηκε στο FSRU Αλεξανδρούπολης, μια επένδυση 489 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 225 εκατ. προήλθαν από επιδότηση, που αποτέλεσε –όπως είπε– προσωπικό του όραμα ήδη από το 2010. Παρά τις μεγάλες καθυστερήσεις και τις δυσκολίες αδειοδότησης, το έργο ολοκληρώθηκε και το 2026 θα είναι η πρώτη χρονιά πλήρους λειτουργίας του, με 25 φορτία LNG ή 2,5 bcm. Παράλληλα, δρομολογείται άμεση αύξηση της δυναμικότητας στα 6,5 bcm, με περαιτέρω επέκταση σε δεύτερη φάση.
Η επιτυχία του πρώτου FSRU ανοίγει τον δρόμο για το δεύτερο τερματικό στη Θράκη, αν και –όπως παραδέχθηκε– πρόκειται για μια ιδιαίτερα δύσκολη επενδυτική άσκηση. Το τέλος των ρωσικών εισαγωγών από το 2028 δημιουργεί μια νέα αγορά 30-35 bcm, από την οποία η Ελλάδα θα μπορούσε να καλύψει έως και το 25%. Ωστόσο, οι περιορισμοί στη μεταφορική ικανότητα των αγωγών –συνολικά 10 bcm– και η απουσία επιδοτήσεων καθιστούν το νέο FSRU χαμηλότερης απόδοσης.
«Όποιος αποφασίσει σήμερα να επενδύσει σε νέο FSRU, θα είναι εθνικός ευεργέτης», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Γιατί το GREGY μπορεί να αλλάξει τον χάρτη της βιομηχανίας
Σε αντίθεση με τις προκλήσεις των FSRU, το GREGY, όπως τόνισε ο κ. Κοπελούζος, αποτελεί μια επένδυση με σαφές και ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα. Όπως το FSRU Αλεξανδρούπολης έφερε το LNG και αναβάθμισε τον γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας, έτσι και το GREGY μπορεί να φέρει φθηνό, καθαρό και σταθερής ροής ρεύμα στη βιομηχανία, εξαλείφοντας το profiling cost που επιβαρύνει σήμερα τις ΑΠΕ.
Ήδη, όπως αποκάλυψε, έχουν υπογραφεί 48 μνημόνια συνεργασίας με μεγάλες ελληνικές και βαλκανικές βιομηχανίες και φορείς, που ενδιαφέρονται για μακροχρόνια πράσινα PPAs. Από τις 22 TWh που θα εισάγονται ετησίως από την Αίγυπτο, οι 11 TWh θα κατευθύνονται άμεσα στη βιομηχανία, ενώ οι υπόλοιπες θα καλύπτουν νέες βιομηχανικές δραστηριότητες, data centers, οικιακούς και αγροτικούς καταναλωτές, μειώνοντας το κόστος ενέργειας έως και 25%.
Τα PPAs που θα προσφερθούν στη βιομηχανία, σύμφωνα με τον κ. Κοπελούζο, θα εξασφαλίζουν μείωση κόστους έως και 45%. «Όπως η Γερμανία στήριξε τη βιομηχανική της άνθιση σε φθηνότερο αέριο αγωγών, έτσι και η Ελλάδα μπορεί να στηρίξει μια νέα βιομηχανική επανάσταση στη φθηνή ενέργεια του GREGY», σημείωσε.
Παράλληλα, η χαμηλού κόστους ηλεκτρική ενέργεια καθιστά τη χώρα ελκυστικό προορισμό για μεγάλα ενεργοβόρα projects, όπως τα giga data centers. «Ποιος θα έρθει να επενδύσει σε data centers σε μια χώρα με ακριβό ρεύμα; Κανένας», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι χωρίς φθηνή ενέργεια δεν μπορεί να υπάρξει ούτε βιομηχανική ανάπτυξη ούτε σοβαρές επενδύσεις.
Η πρόοδος και τα επόμενα βήματα
Σε τεχνικό επίπεδο, το GREGY βρίσκεται στο τελικό στάδιο της μελέτης βέλτιστης όδευσης, ενώ ακολουθούν οι διαγωνισμοί για τις υποθαλάσσιες έρευνες και η εκπόνηση της περιβαλλοντικής μελέτης. Το χρηματοδοτικό ενδιαφέρον είναι ισχυρό, με ελληνικές τράπεζες και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να δίνει χρηματοδότηση ύψους 4,7 δισ. ευρώ.
Πρόκειται για μια καθετοποιημένη διασύνδεση ισχύος 3.000 MW, που θα βασίζεται αποκλειστικά σε ΑΠΕ, μεταφέροντας καθαρή ενέργεια από 9 GW έργων στην Αίγυπτο προς την Ελλάδα και την Ευρώπη. Η επιλογή της Αιγύπτου βασίζεται στο χαμηλό κόστος, τη διαθεσιμότητα γης και τις εξαιρετικές κλιματικές συνθήκες, ενώ τεχνικά το έργο αφορά υποθαλάσσια διασύνδεση HVDC μήκους περίπου 950 χλμ.
Το GREGY έχει ενταχθεί στη λίστα PCI/PMI, προβλέπεται να περιληφθεί στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ENTSO-E και στο Global Gateway της ΕΕ, ενώ απολαμβάνει ισχυρή πολιτική στήριξη σε ευρωπαϊκό και διμερές επίπεδο. Σε οικονομικό επίπεδο, αναμένεται να μειώσει τις χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος, να αντικαταστήσει περίπου 4,5 bcm φυσικού αερίου ετησίως και να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια και τον γεωστρατηγικό ρόλο της Ελλάδας.
Όπως κατέληξε ο κ. Κοπελούζος, «η φθηνή ενέργεια από το GREGY μπορεί να φέρει μια πραγματική επανάσταση στη βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας».