Σε μια νέα εποχή έκτακτων συνθηκών μπαίνει η αγορά ενέργειας μετά τις δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και τις ανακοινώσεις της Κομισιόν που δίνει τη δυνατότηα παρέμβασης στις τιμές στην αγορά ενέργειας.
Μέχρι σήμερα η χονδρεμπορική τιμή ενέργειας καθορίζεται από το Χρηματιστήριο Ενέργειας με βάση την τιμή της τελευταίας προσφοράς και όχι με βάση το κόστος παραγωγής της ενέργειας. Το αποτέλεσμα είναι η τιμή να εκτοξεύεται ακόμη και αν μόνο ένας παραγωγός επιλέξει να κάνει ψηλά μια τελευταία προσφορά, ακόμη και αν το κόστος παραγωγής της ενέργειας είναι χαμηλό.
Όμως η πρόταση του πρωθυπουργού αξιοποιώντας τα περιθώρια που δίνει η Κομισιόν στο πλαίσιο του Προσωρινού Σχεδίου για την Αντιμετώπισης της κρίσης θέτει για πρώτη φορά θέμα πλαφόν 5% στο μικτό περιθώριο κέρδους στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, βάσει της παρακολούθησης του κόστους παραγωγής από τους ρυθμιστές της αγοράς και το Σταθμισμένο Κόστος Παραγωγής Ενέργειας (LCOE) στις μονάδες παραγωγής.
►Διαβάστε επίσης - Ενεργειακή κρίση: Ερχεται έκτακτη χρηματοδότηση επιχειρήσεων
Σημειώνεται ότι ελληνική αγορά, όπου το κόστος της χονδρεμπορικής περνάει στους καταναλωτές και δε λειτουργούν τα διμερή συμβόλαια εκπληρώνει τις προϋποθέσεις για να ενεργοποιηθεί η εξαίρεση της ελεύθερης αγοράς σύμφωνα με το άρθρο 5 της Οδηγίας για τον ηλεκτρισμό, όπως ανέφερε προχθές η Κομισιόν.
Το Προσωρινό Σχέδιο για Αντιμετώπιση της κρίσης βρίσκεται σε φάση διαβούλευσης με τα κράτη μέλη και θα ανακοινωθεί σύντομα. Ωστόσο παραμένει άγνωστο το πόσο προσωρινό θα είναι αφού κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πόσο θα διαρκέσει η κρίση.
Όσον αφορά στο φυσικό αέριο, οι προτάσεις του πρωθυπουργού επίσης στοχεύουν στη απαλλαγή των τιμών από την επίδραση της κερδοσκοπικής δραστηριότητας της αγοράς. «Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι απίθανο το πρόβλημα αυτό να εκλείψει μόλις υποχωρήσει η ζήτηση για επιδοτήσεις για αέριο θέρμανσης. Αν δεν δράσουμε τώρα, το πρόβλημα θα συνεχιστεί στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος -που συνδέονται με τις τιμές του φυσικού αερίου στις αγορές χονδρικής- τους επόμενους μήνες της άνοιξης και του καλοκαιριού, θέτοντας ένα τεράστιο βάρος στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις» σημείωσε.
Απαιτείται παρέμβαση
«Όταν οι τιμές στην αγορά διαμορφώνονται από τις εξελίξεις στην πολιτική, η πολιτική πρέπει και να τις επαναφέρει» είναι η λογική που δικαιολογεί την παρεμβατικότητα στις τιμές σε περίπτωσης εκτάκτων συνθηκών. Διαφορετικά, οι ακραίες αυξήσεις των τιμών ενέργειας, κάνουν το ενεργειακό κόστος μη διαχειρίσιμο, αφού κανείς δεν θα μπορεί να το πληρώσει και θα εκτροχιάσει νοικοκυριά, επιχειρήσεις και την οικονομία.
Όπως εξάλλου εξηγεί και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην επιστολή του στην Κομισιόν «καθοριστικό ρόλο πλέον στη διαμόρφωση των τιμών διαδραματίζουν πολιτικές δηλώσεις και φόβοι που πηγάζουν από τη Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που οδηγούν σε αβεβαιότητα, τεράστιες διακυμάνσεις τιμών και κερδοσκοπία».
Το παράδοξο είναι πως ούτε η παραγωγική δυνατότητα ούτε οι εφοδιαστικές αλυσίδες φυσικού αερίου έχουν επηρεαστεί από την τρέχουσα κρίση. Αυτό σημαίνει πως δεν έχουμε πρόβλημα ποσότητας, αλλά έχουμε πρόβλημα στις τιμές.
Σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα αυτό μπορεί να αμβλυνθεί, μειώνοντας την εξάρτηση της Ένωσης από το Ρωσικό φυσικό αέριο.
Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, ωστόσο, πιστεύω ότι μία στοχευμένη και χρονικά περιορισμένη παρέμβαση στην αγορά είναι απαραίτητη προκειμένου να ομαλοποιήσουμε την κατάσταση.
Όλα αυτά τα μέτρα θα πρέπει να εστιάζουν στις τιμές του φυσικού αερίου και όχι στις ποσότητες, θα πρέπει να εφαρμοστούν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, και να έχουν σαφώς προσδιορισμένες προϋποθέσεις ενεργοποίησης, αλλά και ρήτρες εξόδου. Με μία τέτοιου είδους παρέμβαση στην αγορά, η Ένωσή μας μπορεί να προστατεύσει τα μέλη της, σταματώντας την “εργαλειοποίηση” του φυσικού αερίου σε βάρος των οικονομιών μας και αποσυνδέοντας την γεωπολιτική απο την ενεργειακή κρίση, χωρίς να επηρεάζεται η παραγωγή και η προσφορά του φυσικού αερίου βραχυπρόθεσμα».
Το σχέδιο έξι σημείων
- Πλαφόν Τιμών: Πλαφόν στις τιμές του Ταμείου Μεταφοράς Τίτλων, το οποίο θα έχει ως σημείο αναφοράς την ιστορικά υψηλότερη τιμή αερίου πριν από την κρίση
- Ημερήσιο Όριο Τιμών ως Προστατευτικό Μέτρο: Ένα εύρος διακύμανσης στις τιμές του Ταμείου Μεταφοράς Τίτλων, για παράδειγμα της τάξεως του +/- 10%
- Καθορισμός Τιμών σε περίπτωση Έκτακτης Ανάγκης: Καθορισμός τιμών στο Ταμείο Μεταφοράς Τίτλων, ως μέτρο έκτακτης ανάγκης στην περίπτωση που υπάρξουν ανακοινώσεις που αφορούν τις ροές φυσικού αερίου μέσω αγωγών από τη Ρωσία
- Πλαφόν στο Κέρδος: Πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους στην χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, για παράδειγμα της τάξεως του 5%, βάσει της παρακολούθησης του κόστους παραγωγής από τους ρυθμιστές της αγοράς και το Σταθμισμένο Κόστος Παραγωγής Ενέργειας (LCOE) στις μονάδες παραγωγής.
- Εμπόριο με Φυσική Παράδοση: Θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να επιτραπεί, η επιλογή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, που θα επιτρέπει τις συναλλαγές μόνο με φυσική παράδοση.
- Ενίσχυση Ρευστότητας: Αύξηση της ρευστότητας στην αγορά φυσικού αερίου συνδέοντας τις αγορές ΗΠΑ/ ΕΕ/ Ασίας. Για παράδειγμα, ενισχύοντας τη συνεργασία με την Κίνα όσον αφορά τα φορτία Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), με πιθανό πλαφόν στο κόστος μεταφοράς για να εξουδετερωθούν κίνητρα κερδοσκοπίας.
Κωνσταντίνος Ξιφαράς: Η κερδοσκοπία ανεβάζει τις τιμές
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας, Κωνσταντίνος Ξιφαράς, τοποθετήθηκε με σαφήνεια σχετικά με την εκρηκτική άνοδο των διεθνών τιμών του φυσικού αερίου.
«Οι πρόσφατες κατακόρυφες αυξήσεις στην τιμή του φυσικού αερίου οφείλονται αποκλειστικά και μόνο στην κερδοσκοπία και όχι στα θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς. Δεν υπάρχει η παραμικρή διαφοροποίηση στη ζήτηση και την προσφορά, ούτε στη ροή φυσικού αερίου, που θα μπορούσε να δικαιολογήσει αυτές τις ανατιμήσεις.
Οι κυβερνήσεις και οι ρυθμιστικές Αρχές οφείλουν να παρέμβουν άμεσα για να αποκαταστήσουν την ισορροπία στην αγορά, και πρωτίστως, να προστατεύσουν τα νοικοκυριά και τις ευρωπαϊκές οικονομίες από τους κερδοσκόπους».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
