Ο ρόλος των Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης Ενέργειας (ΦΟΣΕ) στην ομαλή λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος, καθώς και οι προοπτικές και προκλήσεις που φέρνει η νέα εποχή της αποθήκευσης ενέργειας και της ενεργειακής ευελιξίας, βρέθηκαν στο επίκεντρο του νέου επεισοδίου της εκπομπής «Plug into Green», μιας εκπομπής για την πράσινη ενέργεια και τη βιώσιμη ανάπτυξη, που είναι παραγωγή της «Ημερησίας» σε συνεργασία με το energypress.gr και με τη στήριξη της ΔΕΗ. Καλεσμένη της εκπομπής η Στέλλα Ζαχαρία, Διευθύνουσα Σύμβουλος της OPTIMUS ENERGY, εταιρείας του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Ο ρόλος των ΦΟΣΕ
Όπως εξηγεί η κ. Ζαχαρία, οι ΦΟΣΕ είναι εταιρείες που εκπροσωπούν την παραγωγή των έργων ΑΠΕ στις αγορές ενέργειας - προημερήσια, ενδοημερήσια και εξισορρόπησης - διαχειριζόμενοι την πώληση και την πρόβλεψη της παραγόμενης ενέργειας.
«Η μεγάλη πρόκληση», σημειώνει, «είναι να προβλέψεις με όσο το δυνατό μεγαλύτερη ακρίβεια την παραγωγή των φωτοβολταϊκών και των αιολικών πάρκων, ώστε να μειώσεις τις αποκλίσεις και να διευκολύνεις τη σταθερότητα του συστήματος».
Η ίδια υπογραμμίζει ότι σήμερα η παραγωγή από ΑΠΕ καλύπτει περίπου το 53% έως 60% της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής, γεγονός που καθιστά τη σωστή πρόβλεψη παραγωγής κρίσιμη για τη λειτουργία του συστήματος. Όσο μικρότερη η απόκλιση, τόσο ευκολότερη η διαχείριση για τους Διαχειριστές, σημειώνει χαρακτηριστικά.
Αποθήκευση και ευελιξία
Η επικεφαλής της OPTIMUS ENERGY περιγράφει την ενεργειακή μετάβαση ως «μια πραγματική μετάλλαξη του ενεργειακού συστήματος».
Όπως εξηγεί, η πρώτη φάση της μετάβασης - η εγκατάσταση των έργων ΑΠΕ - έχει πλέον ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό, ενώ η επόμενη πενταετία θα είναι καθοριστική για τα βήματα που ακολουθούν: την αποθήκευση ενέργειας και την ενεργειακή ευελιξία.
«Η Ελλάδα έχει προετοιμαστεί ρυθμιστικά και επενδυτικά για την είσοδο σταθμών αποθήκευσης», τονίζει, προσθέτοντας ότι έργα όπως η αντλησιοταμίευση της Αμφιλοχίας αποτελούν ορόσημα, καθώς θα επιτρέψουν την αξιοποίηση της πλεονάζουσας ενέργειας από ΑΠΕ για ημέρες χαμηλής παραγωγής.
Οι τιμές ενέργειας και ρόλος των ΑΠΕ
Αναφερόμενη στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, η κ. Ζαχαρία επισημαίνει ότι η ενεργειακή μετάβαση είναι μια διαδικασία πολλών φάσεων και πως η αποκλιμάκωση των τιμών θα έρθει σταδιακά, με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών.
«Υπάρχουν ώρες που η τιμή είναι μηδενική και άλλες που εκτοξεύεται στα 200-300 ευρώ. Εκεί είναι που χρειαζόμαστε τις μπαταρίες, για να αποθηκεύουμε την πλεονάζουσα ενέργεια και να τη διαθέτουμε όταν υπάρχει ανάγκη», σημειώνει, προσθέτοντας ότι «η ενέργεια ίσως φαίνεται ακόμη ακριβή, αλλά θα ήταν πολύ ακριβότερη χωρίς τις ΑΠΕ».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε, η μέση τιμή του τρίτου τριμήνου του 2025 διαμορφώθηκε περίπου στα 88 ευρώ/MWh, από 120 ευρώ/MWh το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024, καταδεικνύοντας την επίδραση των ΑΠΕ στη μείωση του κόστους.
Ο καταναλωτής γίνεται ενεργός παίκτης
Η κ. Ζαχαρία εξηγεί πως η μετάβαση δεν αφορά μόνο την παραγωγή, αλλά και τη συμμετοχή των καταναλωτών στην αγορά ενέργειας.
Μέσω προγραμμάτων απόκρισης ζήτησης, μεγάλες βιομηχανίες μειώνουν προσωρινά την κατανάλωσή τους, αποζημιώνονται για τη συμβολή τους στην εξισορρόπηση και έτσι μειώνουν το ενεργειακό τους κόστος.
«Η εταιρεία μας διαθέτει χαρτοφυλάκιο απόκρισης ζήτησης 240 MW. Είναι εντυπωσιακό να βλέπει κανείς πώς ένας καταναλωτής μπορεί να κερδίζει χρήματα μειώνοντας το φορτίο του», ανέφερε, προβλέποντας ότι μέχρι το 2030 όλο και περισσότεροι καταναλωτές θα γίνουν ενεργοί συμμετέχοντες στην αγορά μέσω έξυπνων τεχνολογιών και δυναμικών τιμολογίων.
Τεχνολογία και τεχνητή νοημοσύνη
Η τεχνολογία και το AI βρίσκονται, όπως λέει, στον πυρήνα της λειτουργίας ενός ΦΟΣΕ. Η OPTIMUS ENERGY χρησιμοποιεί πολλαπλούς παρόχους μετεωρολογικών δεδομένων και αξιοποιεί μηχανική μάθηση και έξυπνους αλγορίθμους για τη βελτίωση των προβλέψεων και τη βέλτιστη υποβολή προσφορών στις αγορές ενέργειας.
«Η τεχνητή νοημοσύνη είναι κρίσιμο εργαλείο για την ακρίβεια, τη βελτιστοποίηση και την ταχύτητα στις αποφάσεις. Η τεχνολογία και οι άνθρωποι είναι οι δύο βασικοί πυλώνες της επιτυχίας μας», υπογράμμισε.
Συνεργασία με τους παραγωγούς
Η κ. Ζαχαρία αναφέρθηκε τέλος στη σημασία της συνεργασίας των ΦΟΣΕ με τους παραγωγούς ΑΠΕ. Η απρόσκοπτη τηλεδιαχείριση των σταθμών και η ανταλλαγή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο είναι, όπως είπε, απαραίτητες για την ακρίβεια των συναλλαγών και τη σταθερότητα του συστήματος.
«Μέσα σε πέντε χρόνια, οι παραγωγοί έχουν βιώσει τεράστιες αλλαγές και νέα κόστη. Η τηλεδιαχείριση και η διασύνδεση όλων των συστημάτων απαιτεί στενή συνεργασία μεταξύ παραγωγών, συνεργείων και των ανθρώπων μας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τα νέα της εβδομάδας
- Με ταχείς ρυθμούς και εντός χρονοδιαγραμμάτων προχωρούν από τη ΔΕΗ τα έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία, πυρήνας των οποίων είναι οι περιοχές γύρω από τους παλιούς λιγνιτικούς σταθμούς Πτολεμαΐδας, Καρδιάς, Αγίου Δημητρίου και Αμυνταίου.
Συνολικά, με την ολοκλήρωσή τους, τα φωτοβολταϊκά clusters της περιοχής, τα μεγαλύτερα σε ολόκληρη την Ευρώπη, θα παράγουν σχεδόν 3.150 Γιγαβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας – ποσότητα που αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 6% της ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα.
Αξιοποιώντας τις εκτάσεις των παλαιών λιγνιτωρυχείων, εγκαθίστανται φωτοβολταϊκοί σταθμοί συνολικής ισχύος 1.190 MW, η κατασκευή των οποίων, σε ποσοστό περίπου 90%, έχει ήδη ολοκληρωθεί, ενώ κάποια έργα βρίσκονται ήδη σε λειτουργία.
Με την πλήρη αποπεράτωση της κατασκευής τους, η οποία αναμένεται κατά τους αμέσως επόμενους μήνες, η ΔΕΗ θα παράγει μόνο από τους σταθμούς αυτούς περίπου 1.800 Γιγαβατώρες ετησίως. Η ενέργεια αυτή θα καλύπτει τις ανάγκες σχεδόν 450.000 νοικοκυριών, αποτρέποντας ταυτόχρονα την έκλυση 900.000 τόνων Διοξειδίου του Άνθρακα.
- Ένα σημαντικό επίτευγμα καταγράφει η ελληνική αγορά Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που αναμένεται να διατηρηθεί έως το τέλος της δεκαετίας, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Ενέργειας (IEA).
Συνολικά, ο Οργανισμός αναμένει ισχυρή ανάπτυξη του κλάδου στην Ευρώπη, με τα φωτοβολταϊκά σε ρόλο «οδηγού», καθώς θα αντιπροσωπεύουν το 70% της νέας ισχύος που θα εγκατασταθεί τα επόμενα χρόνια.
Μέσα στις χώρες με τη μεγαλύτερη παραγωγή ΑΠΕ συγκαταλέγεται και η Ελλάδα, ήδη από το 2024, τάση που θα συνεχιστεί το διάστημα 2025-2030.
Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον κλάδο των φωτοβολταϊκών, η χώρα μας κατατάσσεται στην 9η θέση παγκοσμίως, μεταξύ των κρατών που θα πετύχουν τη μεγαλύτερη παραγωγή έως το 2030, με το σχετικό μερίδιο να εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει το 35%.
- Η METLEN και ο Όμιλος Εταιρειών Καράτζη προχώρησαν σε νέα στρατηγική συνεργασία μέσω συμμετοχής τους σε κοινό επενδυτικό σχήμα για την ανάπτυξη, κατασκευή, λειτουργία και εμπορική διαχείριση Μονάδας Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας ισχύος 330 MW στη Θεσσαλία.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, πρόκειται για τη μεγαλύτερη αυτόνομη μονάδα αποθήκευσης που έχει δρομολογηθεί έως σήμερα στην Ελλάδα και μία από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη.
Η συγκεκριμένη επένδυση έρχεται να συμπληρώσει και να διευρύνει τη συνεργασία των δύο Εταιρειών για την πώληση και απορρόφηση «πράσινης» ενέργειας, που ήδη από τον Αύγουστο του 2024 αφορά στην υλοποίηση χαρτοφυλακίου φωτοβολταϊκών σταθμών συνολικής ισχύος 262 MW στην ίδια περιοχή.
Η υλοποίηση της επένδυσης αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2ου τριμήνου του 2026, το δε συνολικό κόστος ανέρχεται σε 170 εκατ. ευρώ, για το οποίο δεν προβλέπονται ενισχύσεις μέσω επιχορηγήσεων ή φορολογικών απαλλαγών.