Οι προσφορές σύνδεσης στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας θέλουν τον χρόνο τους για να είναι σωστή η δουλειά που γίνεται, διαμηνύει ο Αντιπρόεδρος του ΑΔΜΗΕ, Γιάννης Μάργαρης, μιλώντας στην εκπομπή «Plug into Green», μια εκπομπή πράσινης ενέργειας και βιώσιμης ανάπτυξης, που είναι παραγωγή της «Ημερησίας» σε συνεργασία με το energypress.gr και την στήριξη της ΔΕΗ.
Ο κ. Μάργαρης απαντά στην κριτική περί «καθυστερήσεων» στις προσφορές σύνδεσης, εξηγώντας πως η μετάβαση του ηλεκτρικού συστήματος στην πράσινη ενέργεια των ΑΠΕ ανατρέπει όλα τα μέχρι σήμερα δεδομένα των συνδέσεων και απαιτεί ιδιαιτέρως προσεκτική μελέτη για να προστατευθούν οι επενδυτές και παραγωγοί, η αγορά, αλλά και το σύστημα όπως και ο ίδιος ο διαχειριστής. «Είμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο για την πρόσβαση στο σύστημα», παρατηρεί ο κ. Μάργαρης.
Για κάθε καινούρια προσφορά που εκδίδουμε χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή από την πλευρά μας, ώστε να προστατεύσουμε τον διαχειριστή να μην εκτεθεί σε ρίσκο εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ
Περικοπές και αποζημιώσεις
«Η αγορά πρέπει να καταλάβει από τι εξαρτάται ο χρόνος έκδοσης των προσφορών σύνδεσης. Βρισκόμαστε σε μια περίοδο κατά την οποία αυτό που παλιά ήταν προφανές δεν λειτουργεί πια για το σύστημα. Έχουμε πάρα πολλά έργα ΑΠΕ σε λειτουργία και με προσφορές σύνδεσης που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη. Οφείλουμε να ενσωματώνουμε στην προσφορά μας τα σενάρια λειτουργίας για να δούμε το θέμα των περικοπών, από τις οποίες προκύπτει και το θέμα των αποζημιώσεων που δεν έχει ακόμη ρυθμιστεί», εξηγεί ο κ. Μάργαρης, παρατηρώντας πως η έννοια της καθυστέρησης είναι σχετική. «Είμαστε σε καλύτερη κατάσταση από άλλες χώρες που φτάνουν στο σημείο να δίνουν προσφορά σύνδεσης το 2040», σημειώνει ο ίδιος.
Το αρρύθμιστο πεδίο των αποζημιώσεων για τις περικοπές εκθέτει τον διαχειριστή σε οικονομικό ρίσκο, παρατηρεί. «Για κάθε καινούρια προσφορά που εκδίδουμε χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή από την πλευρά μας, ώστε να προστατεύσουμε τον διαχειριστή να μην εκτεθεί σε ρίσκο εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ (οι αποζημιώσεις των περικοπών μπορεί να φτάσουν και 200-300 εκατ. ευρώ το χρόνο)».
Ο τρόπος που λειτουργούμε είναι και τρόπος προστασίας της αγοράς ώστε οι επενδύσεις που θα σχεδιαστούν να μπορούν να χρηματοδοτηθούν και να αποδώσουν
Αυτός είναι και ένας βασικός λόγος για τον οποίο ο ΑΔΜΗΕ είναι πολύ πιο αναλυτικός στις μελέτες του προκειμένου να δώσει μια προσφορά σύνδεσης, εξηγεί ο κ. Μάργαρης, προσθέτοντας πως στην εξίσωση μπαίνει φυσικά και η απρόσκοπτη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος «για την οποία έχουμε εμείς την ευθύνη».
Επιτάχυνση αποθήκευσης και διασυνδέσεων
«Ο τρόπος που λειτουργούμε είναι και τρόπος προστασίας της αγοράς ώστε οι επενδύσεις που θα σχεδιαστούν να μπορούν να χρηματοδοτηθούν και να αποδώσουν», υποστηρίζει ο Αντιπρόεδρος του Διαχειριστή, τονίζοντας πως αυτή τη στιγμή το σημαντικό για το σύστημα είναι η επιτάχυνση της αποθήκευσης και των διασυνδέσεων (που όμως εξαρτώνται και από την άλλη χώρα με την οποία γίνεται η διασύνδεση), ώστε το 2030 με 2035 «να βρούμε σημείο ισορροπίας και η διείσδυση των ΑΠΕ να έχει φτάσει ακόμη και υψηλότερα από τους σημερινούς στόχους».
Οι προσφορές σύνδεσης για τα έργα αποθήκευσης θέλουν προσεκτική μελέτη ώστε η προσφορά σύνδεσης που θα δώσουμε να είναι εγγυημένη και να είμαστε σίγουροι πως το έργο θα δουλεύει και για τον επενδυτή
Πάντως η διείσδυση των ΑΠΕ πρέπει να συμβαδίσει με την αποθήκευση και τις νέες διασυνδέσεις προς το εξωτερικό. Ειδικά για την αποθήκευση, ο κ. Μάργαρης εξηγεί πως το θεσμικό πλαίσιο της αποθήκευσης δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και οι προσφορές σύνδεσης οφείλουν να μελετούν ποιες ώρες θα μπορούν να απορροφούν ενέργεια οι μπαταρίες ώστε να μην ανταγωνίζονται την φωτοβολταϊκή παραγωγή. «Επομένως οι προσφορές σύνδεσης για τα έργα αποθήκευσης θέλουν προσεκτική μελέτη ώστε η προσφορά σύνδεσης που θα δώσουμε να είναι εγγυημένη και να είμαστε σίγουροι πως το έργο θα δουλεύει και για τον επενδυτή και φυσικά δεν θα δημιουργεί πρόβλημα στη λειτουργία του συστήματόςς μας».
Ο προγραμματισμός του ΑΔΜΗΕ
Ο κ. Μάργαρης αναλύει και τον προγραμματισμό του ΑΔΜΗΕ για το επόμενο διάστημα, διευκρινίζοντας πως ο ΑΔΜΗΕ:
- έχει σχεδόν ολοκληρώσει τους όρους σύνδεσης για την Α ομάδα έργων που έπρεπε να πάρουν προσφορά σύνδεσης με βάση την υπουργική απόφαση του Αυγούστου του 2022
- προτεραιοποιεί - με βάση νέα ΥΑ - επενδύσεις που έχουν διμερή συμβόλαια PPA με τη βιομηχανία ή και με αγρότες
«Πριν 2 εβδομάδες βγήκε νέα ΥΑ που ορίζει τα έργα που θα πάρουν προσφορά από εδώ και πέρα που είναι περίπου 2,9GW που είναι αυτά που έχουν άμεση προτεραιότητα για να λάβουν όρους σύνδεσης».
Παράλληλα τρέχουν οι προσφορές σύνδεσης για τα έργα που κερδίζουν σε διαγωνισμούς αποθήκευσης και «ολοκληρώνεται το πακέτο των 1.000MW αποθήκευσης του δεύτερου διαγωνισμού της ΡΑΕΕΥ».
Στο 7ο επεισόδιο «Plug into Green» μαθαίνουμε επίσης πως:
- Οι Έλληνες, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, εκφράζουν έντονη ανησυχία για την κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη. Κατατάσσουν το θέμα αυτό, όσον αφορά το πόσο τους ανησυχεί, υψηλότερα από τα οικονομικά προβλήματα, το ενδεχόμενο νέας πανδημίας, εμπλοκής σε πόλεμο ή τρομοκρατικής ενέργειας και το μεταναστευτικό ζήτημα.
- Το πρώτο φωτοβολταϊκό πάρκο που κατασκευάζεται από Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης, σε πανελλαδική κλίμακα, εγκαινιάστηκε στο Κιλελέρ της Θεσσαλίας.
- Η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή των χωρών που έχουν καταφέρει να αναπτύξουν τα φωτοβολταϊκά δίχως να διαθέτουν τεράστια ηλιοφάνεια, όπως είναι π.χ. οι χώρες της Μέσης Ανατολής. Αυτό είναι το συμπέρασμα νέας ετήσιας έκθεσης του κλιματικού ινστιτούτου Ember, που διαχωρίζει τις χώρες αναλόγως των εγκαταστάσεων φωτοβολταϊκών που έχουν πετύχει και τις δυνατότητές τους με βάση την ηλιοφάνεια. Βεβαίως η Ελλάδα είναι προνομιακή, σε ότι αφορά την ηλιοφάνεια, σε σχέση με χώρες του Βορρά, αλλά όχι σε σχέση με χώρες του Κόλπου, για παράδειγμα.