Η φυγή στο εξωτερικό, το brain drain, παραμένει ένα απειλητικό ενδεχόμενο για την Ελλάδα καθώς το 75% των νέων ηλικίας 19-35 ετών δηλώνει ότι έχει σκεφτεί το ενδεχόμενο να ζήσει και να εργαστεί στο εξωτερικό. Πιο ανησυχητικό είναι οι περισσότεροι από αυτούς, το 84%, είναι σπουδαστές, όπως προκύπτει από την έρευνα «Το μονοπάτι της ζωής» της Metron Analysis που χρηματοδότησε η Eurobank, με αντικείμενο τις προτεραιότητες, ανάγκες και επιλογές ζωής των νέων Ελλήνων ηλικίας 19 έως 35 ετών.
Οι μεγαλύτερες προκλήσεις και προσδοκίες
Η έρευνα που παρουσιάστηκε στο συνέδριο «Δημογραφικό 2025 - Εθνική Προτεραιότητα» αναδεικνύει ότι το κόστος ζωής επηρεάζει περισσότερο αρνητικά τη ζωή τους (61%) και η αβεβαιότητα για το μέλλον (49%).
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 65% των νέων ηλικίας 19-35 ετών δηλώνει ότι ζει χειρότερα από τη γενιά των γονιών τους και όσο μεγαλώνουν οι προσδοκίες για το μέλλον τους περιορίζονται. Ενώ στο σύνολό τους λίγο παραπάνω από τους μισούς – 59% – απαντά ότι σε 5-10 χρόνια από σήμερα θα ζει καλύτερα, οι μεγαλύτεροι, ηλικίας 25-35 ετών, είναι πιο απαισιόδοξοι σε σχέση με την ηλικιακή ομάδα 19-24 ετών, καθώς προσδοκούν σε μια καλύτερη ζωή σε ποσοστό 56% και 66% αντίστοιχα, ενώ η ικανοποίηση από τη ζωή τους βρίσκεται στο 6,4 σε μια κλίμακα από 1 - 10 στον γενικό πληθυσμό.
Το πώς θέλουν να διαμορφώσουν το δικό τους «μονοπάτι» οι νέοι αποτυπώνεται στις απόψεις – επιδιώξεις που έχουν σε σχέση με τις σπουδές, την εργασία και την οικογένεια που εξακολουθεί να αποτελεί αξία και πλαίσιο ζωής, ενταγμένη όμως σε ευρύτερη αντίληψη για τη συντροφικότητα.
«Το μονοπάτι ζωής εμπεριέχει πλήθος “ψηφίδων”, όπου διαχρονικές αξίες συμπλέκονται με νέες αξίες σε ένα καινούριο πλαίσιο ζωής», όπως αναφέρεται στην έρευνα. Στις διαχρονικές αξίες της οικονομικής άνεσης, που είναι κυρίαρχη (50%), της καλής δουλειάς (26%), της απόκτησης σπιτιού (22%) και της δημιουργίας οικογένειας/απόκτησης παιδιών (21%), προστίθενται δύο νέες αξίες: η πραγματοποίηση ταξιδιών (39%) και η ισορροπία και αρμονία στη ζωή (38%).
Η σημασία των σπουδών και οι αντιλήψεις για την εργασία
Ειδικότερα, οι σπουδές είναι μια σημαντική ψηφίδα σε γνωσιακό και κοινωνικό επίπεδο με το 82% να δηλώνει ότι είναι σημαντική η απόκτηση διαρκών νέων γνώσεων και δεξιοτήτων πέρα από τι σπουδάζουμε, ενώ οι σπουδές για το 69% είναι σημαντικές γιατί βοηθούν να αποκτήσεις διαφορετικό τρόπο σκέψης. Φυσικά, οι σπουδές προσφέρουν καλύτερες επαγγελματικές προοπτικές (60%), ωστόσο δεν είναι απαραίτητες για να βρεις μια καλή δουλειά (48%).
Δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι καλές απολαβές αποτελούν το κύριο ζητούμενο (54%) σε ό,τι αφορά την εργασία, ωστόσο το καλό εργασιακό περιβάλλον και η ισορροπία εργασίας και προσωπικής ζωής αποτελούν επίσης σημαντικούς παράγοντες (40% και 35% αντίστοιχα), με το 31% να προτιμούν το επαγγελματικό τους μέλλον να είναι στον ιδιωτικό τομέα ως μισθωτοί και το 28% θα ήθελαν να φτιάξουν μια δική τους επιχείρηση. Το μέλλον τους ως αυτοαπασχολούμενοι/ελεύθεροι επαγγελματίες βλέπει το 20% και το ίδιο ποσοστό στον δημόσιο τομέα.
Η ανάγκη για νέα μοντέλα ζωής
Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας, ο Στράτος Φαναράς, διευθύνων σύμβουλος της Metron Analysis, σχολίασε:
«Η έρευνά μας ανέδειξε ότι οι νέοι και οι νέες σήμερα επιθυμούν μεγάλη ελευθερία επιλογών, ωστόσο σχεδιάζουν τη ζωή τους βραχυπρόθεσμα, καθώς η αβεβαιότητα της εποχής περιορίζει τον ορίζοντα των προσδοκιών. Σε αυτό το πλαίσιο, διαμορφώνουν ένα μονοπάτι ζωής στο οποίο εντάσσουν επιμέρους “ψηφίδες”, όπου οι διαχρονικές αξίες (η εργασία, οι σπουδές, η οικογένεια) επανανοηματοδοτούνται και συνδέονται με καινούριες αντιλήψεις και προτιμήσεις, όπως τα ταξίδια, οι εμπειρίες και η ψυχική ισορροπία και αρμονία, διαμορφώνοντας νέα μοντέλα ζωής».
Στη σημερινή εποχή η μεγάλη πρόκληση, όπως σημειώνεται, είναι να συλλάβουμε νέα / συνδυαστικά μοντέλα ζωής για τους νέους – και μαζί με τους νέους. Εδώ εντοπίζεται ο ρόλος της Πολιτείας και όλων των φορέων που ενδιαφέρονται να στηρίξουν τους νέους ανθρώπους. Να προσφέρει εργαλεία και να άρει εμπόδια προκειμένου οι νέοι και οι νέες να μπορέσουν να τοποθετήσουν τις «ψηφίδες» που επιθυμούν σε ένα πραγματοποιήσιμο μονοπάτι ζωής.
«Θα μπορούσαμε, λοιπόν, ως Πολιτεία και ως ενδιαφερόμενοι φορείς να επινοήσουμε projects, για παράδειγμα “new life hubs” – που να προσελκύσουν νέους κατοίκους και να διαμορφώσουν νέους όρους κοινής ζωής;» είναι το ερώτημα που αναδεικνύεται βάσει των ευρημάτων της έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 802 ατόμων ηλικίας 19-35 ετών από 15-25 Απριλίου 2025.
Ποιοι είναι οι νέοι και οι νέες
Το 83% των νέων ηλικίας 19-35 ετών δεν έχουν παιδιά και το 29% είναι άγαμοι που ζουν με τους γονείς τους. Το 27% εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα με πλήρες ωράριο και το 8% part time. Σπουδαστές είναι το 24% και το 18% σπουδάζουν και εργάζονται παράλληλα. Το 17% είναι αυτοαπασχολούμενοι/ελεύθεροι επαγγελματίες, το 13% είναι άνεργοι και το 10% εργάζονται στον δημόσιο τομέα, και μόλις 4% επιχειρηματίες/εργοδότες.
Η οικονομική ανεξαρτησία αποτελεί προϋπόθεση αυτονόμησης από την πατρογονική οικογένεια. Το 73% εκείνων που ζει με τους γονείς (29% του συνόλου) θα ήθελαν να ζήσουν μόνοι τους, αλλά χρειάζονται οικονομική ανεξαρτησία για να το καταφέρουν. Όσοι δεν ζουν με τους γονείς τους (71%) άρχισαν να ζουν μόνοι τους σε ποσοστό 25% όταν τελείωσαν τις σπουδές τους και σε ποσοστό 23% όταν έγιναν οικονομικά ανεξάρτητοι. Τέλος, σε ποσοστό 73% οι γονείς βοηθούν οικονομικά σε τακτική ή περιστασιακή βάση.
Διαβάστε την έρευνα εδώ
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
