Σε κλίμα οδύνης τελέστηκε η κηδεία του Διονύση Σαββόπουλου, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 81 ετών, αφήνοντας πίσω του τεράστια παρακαταθήκη, αλλά κι ένα δυσαναπλήρωτο κενό.
Λίγο μετά τις 14:00 ολοκληρώθηκε στη Μητρόπολη Αθηνών η εξόδιος ακολουθία για τον Διονύση Σαββόπουλο, με πλήθος κόσμου να αποχαιρετά τον αγαπημένο του «Νιόνιο», στο λαϊκό προσκύνημα που προηγήθηκε.
Συγκινημένοι εκπρόσωποι του πολιτικού και καλλιτεχνικού κόσμου έδωσαν το «παρών» για να πουν το «τελευταίο αντίο» στον σπουδαίο τραγουδοποιό, ο οποίος σημάδεψε το ελληνικό τραγούδι και περιέγραψε μοναδικά τις περιπέτειες του τόπου μας.
Στη Μητρόπολη σύσσωμος ο πολιτικός και καλλιτεχνικός κόσμος
Στη Μητρόπολη Αθηνών βρέθηκαν, μεταξύ άλλων, πλήθος πολιτικών προσώπων, όπως η πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο Δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας, ο Νίκος Χαρδαλιάς, ο Κώστας Λαλιώτης, η Μιλένα Αποστολάκη, ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο Νίκος Δένδιας, ο Γιώργος Γεραπετρίτης, η Λίνα Μενδώνη και η Νίκη Κεραμέως.
Ανάμεσα στους καλλιτέχνες που αποχαιρέτησαν τον «Νιόνιο» ήταν οι: Μελίνα Τανάγρη, Νίκος Πορτοκάλογλου, Άρης Δαβαράκης, Φοίβος Δεληβοριάς, Ελεονώρα Ζουγανέλη, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Λάκης Παπαδόπουλος και Βαγγέλης Γερμανός.
«Δεν ήταν αιχμάλωτος δογμάτων»
Με θερμά και συγκινητικά λόγια, εκπρόσωποι των τεχνών και της πολιτικής αποχαιρέτησαν τον Διονύση Σαββόπουλο, αναφερόμενοι στον τρόπο που το έργο του άγγιξε τη συλλογική συνείδηση:
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι ο Διονύσης Σαββόπουλος είχε τη δική του άποψη για τα πράγματα, η οποία δεν ήταν ποτέ αιχμάλωτη δογμάτων, τονίζοντας πως δεν αρνήθηκε ποτέ την πρόκληση της αμφισβήτησης.
Από την πλευρά της, η πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, υπογράμμισε ότι ο καλλιτέχνης άγγιξε τις ψυχές όλων με τρόπο ανεξίτηλο, ευχόμενη «Καλό ταξίδι Διονύση αγαπημένε».
Στο καλλιτεχνικό του έργο αναφέρθηκε ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, επισημαίνοντας ότι χωρίς εκείνον άλλο θα ήταν το τραγούδι μας και ότι ένωσε τον συνθέτη, τον ποιητή και τον ερμηνευτή. Η Δήμητρα Γαλάνη δήλωσε συγκινημένη πως ο Σαββόπουλος κατάφερε και τους έκανε όλους ποιητές και ενωμένους.
Τέλος, ο σκηνοθέτης Σταμάτης Φασουλής σημείωσε ότι ο Διονύσης αφήνει ένα ελληνικό τραγούδι πάμπλουτο, ενώ ο συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης έκλεισε το δικό του αντίο με τη φράση «Η μητέρα πόλη σε αποχαιρετά».
Ο επικήδειος Μητσοτάκη
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στον επικήδειο λόγο του στη Μητρόπολη Αθηνών, υπογράμμισε τον ρόλο του τραγουδοποιού ως «χρονογράφου του ελληνικού ταξιδιού».
Ο πρωθυπουργός ξεκίνησε τον λόγο του τονίζοντας την προσωπική και εθνική διάσταση του αποχαιρετισμού: «Για τον άνθρωπο και τον τραγουδοποιό που αποχαιρετάμε σήμερα θα μείνουν πάντα τα συναισθήματα όλων όσοι ταξίδεψαν με τις νότες και τους στίχους του. Κάτι φυσικό αφού, κατά καιρούς, τραγούδησε για τον καθένα από εμάς. Προσωπικά δεν είμαι εδώ μόνο σαν φίλος και σαν θαυμαστής του, αλλά από χρέος προς έναν μεγάλο Έλληνα που έζησε και περιέγραψε μοναδικά τις περιπέτειες του τόπου, αλλά και τις μικρές και τις εικόνες που γέννησε αλλά και τη γεύση που άφησε η εμπειρία τους».
Από τη Μητρόπολη Αθηνών, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε: «Ο “Νιόνιος” σε όλη του τη ζωή συμβάδισε με τη ζωή της χώρας, δίνοντάς μας ώθηση χαράς στις δύσκολες ανηφόρες αλλά και προειδοποιώντας για τις επικίνδυνες κατηφόρες, έχοντας πάντα τη δική του άποψη για τα πράγματα, ανοιχτή αλλά ποτέ αιχμάλωτη δογμάτων».
Ο πρωθυπουργός τόνισε την ικανότητα του Σαββόπουλου να γεφυρώνει αντιθέσεις, τόσο καλλιτεχνικά όσο και κοινωνικά: «Γι’ αυτό όπως στη μουσική πέτυχε να φέρει το ροκ κοντά στο έντεχνο και το δημώδες, έτσι και στο κοινωνικό πεδίο από τις οραματικές ιδέες της αριστεράς συναντήθηκε με τον ρεαλισμό της φιλελεύθερης σκέψης».
Ο κ. Μητσοτάκης ξεχώρισε στίχους από το έργο του «Άγγελος Εξάγγελος», αναφέροντας:
Τα νέα που μάς έφερε ήταν όλα μια ψευτιά κι ακούγονταν ευχάριστα στ’ αυτί μας
Γιατί έμοιαζε μ’ αλήθεια η κάθε του ψευτιά κι ακούγοντάς τον ησύχαζε η ψυχή μας
Αμέσως καταλάβαμε τι πήγαινε να πει και τού ’παμε να φύγει μουδιασμένα
Αφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πει καλύτερα να μη μάς πει κανένα.
«Μια απόδειξη ότι η καλλιτεχνική ευαισθησία γίνεται πολύ πιο ισχυρή από κάθε πολιτικό επιχείρημα», σχολίασε, σημειώνοντας ότι ο Διονύσης «δεν αρνήθηκε ποτέ την πρόσκληση της αμφισβήτησης. Έγινε πυροδότης προβληματισμού. Πρωτοπόρος στους δρόμους του πενταγράμμου και αιρετικός στα σχόλιά του».
Καταλήγοντας, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι ο Σαββόπουλος, ο οποίος «δεν δέχθηκε ποτέ δημόσια αξιώματα», κατέστη ο χρονογράφος του ελληνικού ταξιδιού επί μισό και πλέον αιώνα.
«Νιόνιο μας, θα σε αποχαιρετίσω με ένα μεγάλο ευχαριστώ. Από αύριο δεν θα υπάρχεις μόνο μέσα από τα τραγούδια σου. Θα σε σκεφτόμαστε κάθε φορά που ένας νέος πιάνει μια κιθάρα αλλά και κάθε φορά που κοιτιόμαστε σε έναν καθρέφτη. Με τα καλά μας και τα στραβά μας».
«Τραγούδησες για μας, για τον λαό, το έθνος»
Από την πλευρά της η Κατερίνα Σακελλαροπούλου αναφέρθηκε στην κοινή τους καταγωγή από την πόλη της Θεσσαλονίκης λέγοντας: «Βαπτίστηκες στην ποιητικότητα και την πνευματικότητά της. Στις πολυπολιτισμικές της παραστάσεις, τα βιώματα και τα τραύματά της, σε αυτή την πόλη της βαριάς και γλυκιάς συνάμα έμπνευσης. Της δικής μας πόλης, της γενέθλιας γης και της αναφοράς μας της κοινής. Ίσως αυτή η μνήμη, οι αφηγήσεις των πρώτων και των νεανικών χρόνων, που προλάβαμε να μοιραστούμε, να σε έκαναν να με αποκαλείς "η καινούργια παιδική μου φίλη».
Όπως είπε η κ. Σακελλαροπούλου «Το φορτηγό πέρασε από την εθνική και σε πήγε μακριά, στα πέρα μέρη, και έτσι ξεκίνησε το δικό σου και μαζί το δικό μας ταξίδι. Τραγούδησες για μας, για τον λαό, το έθνος και την ιστορία, την παράδοση και το μοντέρνο, την ταυτότητά μας, τη σύνθεση ανατολής και δύσης. Αλλά και για τη μικρή μας τη ζωή, για τον καθένα μας προσωπικά. Τόσες μουσικές, τόσοι στίχοι, πάντα τα σκεφτόσουν ενιαία, έλεγες, σαν σύνολο και μετά άνθιζε ο καρπός της δημιουργίας, της ιδιοφυίας. Με τα τραγούδια σου ερωτευθήκαμε, πονέσαμε, χαρήκαμε, λυτρωθήκαμε. Συνδεθήκαμε με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Άγγιξες τις ψυχές μας με τρόπο ανεξίτηλο, η φωνή σου θα αντηχεί για πάντα μέσα μας και η μνήμη σου θα ζει σε κάθε νότα και σε κάθε λέξη που μας άφησες. Το έργο σου δεν είναι μόνο μια μουσικά αποτυπωμένη, πολιτική και πολιτισμική ιστορία του τόπου μας. Είναι μια σπουδή ποιητική, μια γλώσσα σαββοπουλική, τολμηρή και τρυφερή, ανατρεπτική και θεραπευτική, που μιλά της καθεμιάς γενιάς, καινούργιας και παλιάς».
Προσέθεσε ακόμα ότι «έγινες, ήσουν και παρέμεινες μέχρι το τέλος αληθινός, όπως υποσχέθηκες όταν άφηνες πίσω σου τη Θεσσαλονίκη. Δεν λύγισε ποτέ ο λόγος σου, ούτε επί χούντας, στη φυλακή, απέναντι στα σκοτάδια και τη λογοκρισία. Δεν σύρθηκες από το κοινό σου, ήσουν πάντα μπροστά, ακόμη και απέναντί του. Πέρασες από τον θρίαμβο στην αποδοκιμασία, όταν ενόχλησες με την κριτική σου ματιά. Στάθηκες όμως όρθιος με αξιοπρέπεια, με το κεφάλι ψηλά, και επέστρεψες, μας ξανακέρδισες. Με την Άσπα πάντα δίπλα σου να λάμπει και να σε στηρίζει».
«Και ήρθαν τα χρόνια τα τελευταία, με τη δοκιμασία της υγείας, αλλά και τον δικό σου τρόπο του αποχαιρετισμού, τις γεμάτες κόσμο και ρυθμό συναυλίες, το βιβλίο του απολογισμού και της συμφιλίωσης. Με τις φιλόξενες βραδιές, τους φίλους και τις αναμνήσεις. Με την πληρότητα της ζωής, την παρουσία σου να μας γεμίζει και να μας φωτίζει. Και την πίστη σου ότι "όλα είναι εδώ, τίποτα δεν χάνεται. Κι αυτοί που έφυγαν, εδώ είναι. Καταγόμαστε από τόπους φωτός".
Θα στην προσέχουμε την Άσπα, να είσαι ήσυχος. Καλό ταξίδι, Διονύση αγαπημένε» κατέληξε στον επικήδειό της η τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
«Ξεκουράσου, ξεκουράσου τώρα, Διονύση. Ήξερες ακριβώς τι θα παίξεις για τα παιδιά που θα έρθουν και που θα κατανοούν όλο και καλύτερα την κάθε πολύτιμη λέξη σου. Για να μαθαίνουν που πατούν και που πηγαίνουν, ποια είναι η ταυτότητά τους και για ποιο λόγο πρέπει να συνεχίσουν να αγαπούν και να είναι περήφανοι για αυτή τη γλώσσα. Για ό, τι ελληνικό υπάρχει ακόμα μέσα μας και γύρω μας. Γι αυτόν τον πολιτισμό που τόσο αγάπησες και τραγούδησες γι αυτή την ταλαίπωρη πατρίδα» είπε η Δήμητρα Γαλάνη.
«Είπες κάποτε ότι ο συνθέτης ενώνει τα κομμάτια της ψυχής μας σε ένα. Το έκανες πολύ καλά, ένωσες τα κομμάτια μας. (…) Εκ μέρους των γνωστών και αγνώστων ποιητών μιας αντιποιητικής εποχής, των σημερινών καλλιτεχνών, μιας Ελλάδας που παραμένει οικόπεδο και αποικία, αλλά που την αγάπησες, την τίμησες και την πλούτισες, εκ μέρους του κάθε ακροατή που χώρεσε στα τραγούδια σου και του κάθε παιδιού που σε περιέχει χωρίς να το ξέρει. Σε ευχαριστώ» είπε στον επικήδειο ο Αλκίνοος Ιωαννίδης.
«Το τραγούδι λένε ότι έγινε πιο φτωχό τώρα που έφυγες. Εγώ λέω το αφήνεις πάμπλουτο» είπε παίρνοντας το λόγο ο Σταμάτης Φασουλής.
Επικήδειους λόγους εκφώνησαν επίσης κι άλλοι καλλιτέχνες και φίλοι του Διονύση Σαββόπουλου, όπως ο συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης, όπως και η γιατρός Α. Κοτανίδου.
«Η ψυχή σου μένει μαζί μας, σε αγαπώ πολύ»
Επικήδειο εκφώνησε και ο εγγονός του Διονύση Σαββόπουλου στην νεκρώσιμη ακολουθία, λέγοντας πως «η ψυχή σου μένει μαζί μας, σε αγαπώ πολύ».
«Από την αγάπη σου κατάφερες να μου μάθεις τι είναι να είσαι άνθρωπος, τα καλά και τα κακά», είπε ο εγγονός του Διονύση Σαββόπουλου.
«Παππού, από πάντα θυμάμαι να μου μεταδίδεις την αγάπη σου, με ειλικρινή, είναι σαν μέσα σου να έχεις βρει την αληθινή αγάπη στην πιο απλή μορφή της, να έχεις νιώσει και να έχεις καταλάβει τον πυρήνα της και τον πραγματικό λόγο που οι άνθρωπο αγαπάμε. Ίσως αυτό που ήθελες να καταφέρεις μέσω της αγάπης, ήταν η ένωση. Αυτό φαίνεται πως ήταν ο γνώμονας για οτιδήποτε έκανες στη ζωή σου».
«Από τη μουσική του, έως και τα ανέκδοτα που μας έλεγες κάθε Κυριακή. Θυμάμαι από μικρός, ως τώρα, πολλές φορές που βρισκόμουν μαζί σου ένιωθα έναν κόμπο στο λαιμό μου από συγκίνηση. Ποτέ δεν κατάλαβα όμως το γιατί… Δεν γινόταν σε καταστάσεις αντικειμενικού έντονου χαρακτήρα, αλλά σε απλές στιγμές. Όλες αυτές οι πράξεις είχαν μια φωτεινή ανάγκη για ένωση, μέσω της αγάπης», τόνισε στον επικήδειο ο εγγονός του Διονύση Σαββόπουλου.
Παράλληλα, ανέφερε πως όταν ήταν μικρός, ένιωθε έναν κόμπο στον λαιμό του, κάθε φορά που ήταν μαζί, από συγκίνηση. «Αυτή η συγκίνηση ερχόταν από την αγάπη που λάμβανα, που ήταν τόσο αληθινή και είχε τόση μεγάλη αξία. Μέσα από όλα, η μελαγχολία μας κάνει να αγαπάμε και να νιώθουμε ενωμένοι».
Όταν βγήκε η σορός από την εκκλησιά η μπάντα του ΠΝ παιάνισε τη «Συννεφούλα» και το «Μη μιλάς άλλο για αγάπη» με τον κόσμο να χειροκροτά και να τραγουδά τα λόγια των αγαπημένων του τραγουδιών. Υπό τους αγαπημένους αυτούς ήχους και σε κλίμα βαθιά συγκίνησης ξεκίνησε η αυτοκινητοπομπή για το Α' Νεκροταφείο όπου θα γίνει η ταφή του μοναδικού Διονύση Σαββόπουλου.
Πηγή: Έθνος
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
