Η Αττική βρίσκεται πλέον ένα βήμα πριν από την επίσημη κήρυξη κατάστασης «κόκκινου συναγερμού» λόγω λειψυδρίας, με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου να καλείται άμεσα να λάβει την τελική απόφαση. Η εξέλιξη αυτή ήρθε μετάτη μαραθώνιο σύσκεψη διάρκειας περίπου πέντε ωρών στη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), από την οποία προέκυψε ομόφωνη εισήγηση υπέρ της άμεσης ενεργοποίησης του έκτακτου καθεστώτος.
Η γνωμοδότηση στηρίχθηκε τόσο στα στοιχεία που προσκόμισε η ΕΥΔΑΠ όσο και σε ειδική επιστημονική αξιολόγηση του καθηγητή Υδατικών Πόρων του ΕΜΠ Χρήστου Μακρόπουλου, ο οποίος επιβεβαιώνει ότι το λεκανοπέδιο βρίσκεται αντιμέτωπο με πολυετή ξηρασία, σε ένταση αντίστοιχη με την περίοδο 1988–1994. Στη λεκάνη του Ευήνου, μάλιστα, η κατάσταση περιγράφεται ως «ιδιαίτερα επιβαρυμένη».
Η κήρυξη λειψυδρίας δεν θα συνεπάγεται άμεσα αλλαγές για τους πολίτες, όμως ανοίγει τον δρόμο για ταχεία ενεργοποίηση κρίσιμων έργων. Οι δήμοι θα μπορούν πλέον να εξασφαλίζουν άμεσα χρηματοδότηση για δίκτυα, ενίσχυση αποθεμάτων και υποδομές αφαλάτωσης, αξιοποιώντας πόρους που μέχρι σήμερα δεν μπορούσαν να κινητοποιήσουν. Παράλληλα, το έργο «Εύρυτος», προϋπολογισμού 500 εκατ. ευρώ, θα μπορεί να προχωρήσει με επιταχυνόμενες διαδικασίες, καθώς το ειδικό νομικό πλαίσιο επιτρέπει στο υπουργείο να προχωρά σε απευθείας αναθέσεις έργων ζωτικής σημασίας
Οι ειδικοί προειδοποιούν πως η σημερινή εικόνα του υδροσυστήματος μπορεί να δημιουργήσει ελλείμματα νερού τα επόμενα δύο έως πέντε χρόνια. Υπολογίζεται ότι, σε ακραία σενάρια, θα μπορούσαν να εμφανιστούν ελλείψεις της τάξης των 20–30 εκατ. κυβικών μέτρων ετησίως, ποσότητα που ισοδυναμεί με την κατανάλωση της Αθήνας για έναν μήνα. Αν αυτό συμβεί, δεν αποκλείεται να απαιτηθούν περιορισμοί στη διανομή, ακόμη και διακοπές μερικών ωρών κάθε ημέρα, εφόσον δεν είναι δυνατή η κάλυψη του ελλείμματος με εναλλακτικές πηγές.
Παρόλα αυτά, οι επιστήμονες σημειώνουν πως οι βροχοπτώσεις του Οκτωβρίου και των πρώτων εβδομάδων του Νοεμβρίου δίνουν μια μικρή «ανάσα» αισιοδοξίας, χωρίς ωστόσο να αναιρούν την ανάγκη για άμεση δράση. Η εικόνα μπορεί να βελτιωθεί, αλλά απαιτείται στενή παρακολούθηση και συστηματική επανεκτίμηση της πορείας του υδρολογικού έτους.
Το ΕΜΠ θεωρεί σωστές τις μέχρι τώρα ενέργειες της ΕΥΔΑΠ, όπως την αυξημένη χρήση της Υλίκης, τη μείωση της παροχής στον Εύηνο και την ενεργοποίηση νέων γεωτρήσεων, προτείνοντας παράλληλα μια σειρά επιπλέον βραχυπρόθεσμων μέτρων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται διερεύνηση μεγαλύτερων αντλήσεων από τη λίμνη Υλίκη, αξιοποίηση εφεδρικών γεωτρήσεων στα Βασιλικά και στο Παρόρι, ακόμα και η χρήση πλωτών αντλιοστασίων στον Μόρνο.
Σε περίπτωση που το πρόβλημα επιδεινωθεί, προτείνεται να εξεταστεί ακόμη και το ενδεχόμενο προσωρινής παύσης παροχής αρδευτικού νερού κατά μήκος του καναλιού του Μόρνου, με παράλληλη πρόβλεψη για σημαντικές αποζημιώσεις στους αγρότες που θα επηρεαστούν. Οι ειδικοί διευκρινίζουν ότι η μείωση της οικιακής κατανάλωσης μέσω ενημερωτικών εκστρατειών δεν αναμένεται να αποδώσει, καθώς η κατανάλωση στα μεγάλα αστικά κέντρα βρίσκεται ήδη σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Γι’ αυτό, η συζήτηση στρέφεται προς στοχευμένα μέτρα που θα περιορίσουν μη αναγκαίες εξωτερικές χρήσεις, όπως το πότισμα κήπων και η λειτουργία πισίνων.
Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα απαιτείται εκτεταμένη αναβάθμιση του Υδραγωγείου Μόρνου, το οποίο σήμερα εμφανίζει απώλειες περίπου 10% – ποσότητα που μεταφράζεται σε σχεδόν 50 εκατ. κυβικά μέτρα νερού τον χρόνο. Παράλληλα, θεωρείται κρίσιμη η επιτάχυνση των έργων επαναχρησιμοποίησης νερού, μαζί με πρόσθετες παρεμβάσεις στα εσωτερικά δίκτυα όπου οι διαρροές ανέρχονται στο 15%, ποσοστό που ευθυγραμμίζεται μεν με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά απαιτεί περαιτέρω βελτίωση.
Μακροπρόθεσμα, ανοικτό παραμένει το μεγάλο έργο «Εύρυτος», που αφορά τη μερική εκτροπή ποταμών προς τον Εύηνο, καθώς και άλλες λύσεις όπως οι αφαλατώσεις και η αναβάθμιση των αρδευτικών δικτύων στον Βοιωτικό Κηφισό, βασικό τροφοδότη της Υλίκης. Για όλα τα παραπάνω, το ΕΜΠ τονίζει ότι χρειάζεται ενιαία τεχνοοικονομική μελέτη βιωσιμότητας από το Δημόσιο και την ΕΥΔΑΠ.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
