Μέχρι το μεσημέρι της Τρίτης, η εκλογή του Φρίντριχ Μερτς στην Καγκελαρία της Γερμανίας έμοιαζε να αποτελεί μια τυπική διαδικασία που θα επικύρωνε την «επιστροφή» του γαλλο-γερμανικού άξονα της ΕΕ, μετά από μια ταραχώδη περίοδο την οποίαν σημάδεψαν η πτώση της κυβέρνησης Μπαρνιέ στη Γαλλία και η κατάρρευση του τρικοματικού κυβερνητικού συνασπισμού στη Γερμανία, εξελίξεις που αμφότερες έλαβαν χώρα σε διάστημα λίγων εβδομάδων, στα τέλη του 2024.
Η πραγματικότητα για ακόμα μία φορά διέψευσε τις εκτιμήσεις, υπενθυμίζοντας ότι στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων (ή πολυκρίσεων) καμία βεβαιότητα του παρελθόντος δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη.
Έτσι, στην πρώτη ψηφοφορία ο 69χρονος συντηρητικός πολιτικός είδε έκπληκτος 18 βουλευτές του κυβερνητικού συνασπισμού των CDU και SPD να του γυρίζουν την πλάτη - ρισκάροντας μια πολιτική κρίση που θα μπορούσε, μεταξύ άλλων, να κλονίσει περαιτέρω την ασθμαίνουσα γερμανική οικονομία. Και αφήνοντας τον γαλλογερμανικό άξονα να προσπαθεί να ηγηθεί μιας βαθιά πληγωμένης ΕΕ, όντας βαθιά πληγωμένος ο ίδιος.
Ποιοι δεν ψήφισαν τον Μερτς;
Ασφαλείς απαντήσεις δεν μπορούν να δοθούν, δεδομένης της μυστικότητας της ψήφου στο γερμανικό κοινοβούλιο. Ωστόσο πολλοί εκτιμούν ότι το αυστηρό μήνυμα προς τον νέο Γερμανό καγκελάριο εστάλη από την ίδια την κοινοβουλευτική ομάδα του CDU, πιθανότατα από ακραίους συντηρητικούς που δεν είδαν με καλό μάτι τις παραχωρήσεις προς τους Σοσιαλδημοκράτες του SPD, προκειμένου να επιτευχθεί ο σχηματισμός κυβέρνησης, ούτε τη χαλάρωση του διαβόητου «φρένου χρέους».
Κατά το Reuters, οι διαρροές οφείλονται στην ενδοκυβερνητική γκρίνια για τις υπουργοποιήσεις, τις πολιτικές υποχωρήσεις [του CDU προς το SPD] και το τεράστιο πακέτο δανεισμού που ψηφίστηκε από την προηγούμενη βουλή.
«Η αποτυχία της [πρώτης] ψηφοφορίας αποτελεί σαφές μήνυμα ότι δεν συμφωνούν όλοι στο CDU με την αλλαγή πλεύσης στη δημοσιονομική πολιτική», σχολίασε ο Κάρστεν Μπρζέσκι, επικεφαλής μακροοικονομικών της ING Research.
Άλλωστε η αιχμηρή και απρόβλεπτη πολιτική συμπεριφορά του Μερτς, που δεν έχει προηγούμενη εμπειρία διακυβέρνησης, έχει επίσης δημιουργήσει επιφυλάξεις για την καταλληλότητά του.
Η αποτυχία του Μερτς να εκλεγεί από την πρώτη ψηφοφορία, ωστόσο, αποτελεί κακό οιωνό και για το SPD καθώς πρόκειται για μια εξέλιξη που υποδεικνύει «ότι ο συνασπισμός δεν είναι ενωμένος – γεγονός που μπορεί να αποδυναμώσει την ικανότητά του να εφαρμόσει πολιτικές», όπως σχολίασε ο Χόλγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg στο Λονδίνο. Κερδισμένο από την αναταραχή φαίνεται να εμφανίζεται μόνο το ακροδεξιό AfD.
Με άλλα λόγια, σε κάθε μία από τις κρίσιμες διατάξεις που θα χρειαστεί να φέρει στην ομοσπονδιακή Βουλή κατά το επόμενο διάστημα ο Φρίντριχ Μερτς - είτε αυτές αφορούν την οικονομία και την άμυνα είτε την Ουκρανία και την ενέργεια, όλοι θα «κρατούν την ανάσα τους» για το εάν ο κυβερνητικός συνασπισμός θα διατηρήσει την ενότητά του.
Πύρρειος νίκη
Στον δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας ο Φρίντριχ Μερτς κατάφερε εν τέλει να εκλεγεί Καγκελάριος, εξέλιξη που επέτρεψε στους ευρωπαϊκούς δείκτες - και κυρίως στον γερμανικό DAX - να καλύψουν μέρος των απωλειών που επέφερε το σοκ με το φιάσκο κατά την πρώτη ψηφοφορία.
Ωστόσο τα δύσκολα για τον 67χρονο πολιτικό όσο και για τον κυβερνητικό συνασπισμό CDU - SPD μόλις αρχίζουν.
Ο εμπορικός πόλεμος που πυροδότησε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ με την επιβολή υψηλών δασμών (την εφαρμογή των περισσότερων εκ των οποίων ανέστειλε κατόπιν) επιβαρύνει ασφυκτικά την οικονομία της άλλοτε ατμομηχανής της Ευρωζώνης, η οποία τα τελευταία χρόνια πιέζεται από το υψηλό ενεργειακό κόστος (ως απόρροια του πολέμου στην Ουκρανία), τον εντεινόμενο ανταγωνισμό από την Κίνα, τη βιομηχανική στασιμότητα, την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και τη δραματική απουσία δημοσίων επενδύσεων, λόγω του ασφυκτικού δημοσιονομικού «κορσέ» που, από το 2009, ακούει στο όνομα «φρένο χρέους». Υπό το πρίσμα των παραπάνω, η γερμανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 0,2% το 2024, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά.
Τέλος εποχής
Άλλωστε, οι απειλές που επανειλημμένα έχει εκτοξεύσει ο Ντόναλντ Τραμπ προς την Ευρώπη, είτε στο εμπορικό επίπεδο είτε στον τομέα της Άμυνας (ο Αμερικανός πρόεδρος έχει ξεκαθαρίσει ότι οι ΗΠΑ θα πάψουν να επωμίζονται το κόστος της ευρωπαϊκής άμυνας), προσθέτουν έναν ακόμη γεωπολιτικό αλλά και οικονομικό «πονοκέφαλο» στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, συμπεριλαμβανομένου του Βερολίνου.
Τα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα της Γερμανίας άλλωστε βρέθηκαν, κατά την πρόσφατη προεκλογική περίοδο, στο στόχαστρο του στενού συνεργάτη και υπουργού του Τραμπ, Ιλον Μασκ, ο οποίος στήριξε παντοιοτρόπως το ακροδεξιό κόμμα AfD - σε μια πρωτοφανή παρέμβαση στα εσωτερικά ξένου (και μάλιστα φίλιου) κράτους.
Όπως έθεσε το ζήτημα η Sudha David-Wilp από το Γερμανικό Ίδρυμα Μάρσαλ των ΗΠΑ, «όλα όσα στήριζαν τη μεταπολεμική Γερμανία επί οκτώ δεκαετίες έχουν πάψει να ισχύουν – είτε πρόκειται για τις ανοικτές αγορές, είτε για το αμερικανικό αποτύπωμα ασφαλείας στην Ευρώπη».
Είτε, θα προσθέταμε εμείς, για την εκλογή Καγκελαρίου από την πρώτη ψηφοφορία στην ομοσπονδιακή γερμανική Βουλή.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
