Η Φινλανδία, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Δανία και η Εσθονία προγραμματίζουν να αναπτύξουν ένα σύστημα πληρωμών με κάρτες που θα λειτουργεί ακόμα και χωρίς πρόσβαση στο διαδίκτυο, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση των συναλλαγών σε περίπτωση διακοπών ή κυβερνοεπιθέσεων, σύμφωνα με δήλωση του Τουόμας Βαλιμάκι, μέλους του Δ.Σ. της Κεντρικής Τράπεζας της Φινλανδίας.
Το εγχείρημα αυτό ξεκίνησε μετά από αρκετά περιστατικά ζημιών σε υποθαλάσσιες υποδομές στη Βαλτική Θάλασσα, που παραμένουν ανεξήγητα αλλά έχουν αποδοθεί σε δολιοφθορές από τη Ρωσία από δυτικές μυστικές υπηρεσίες — ισχυρισμούς που η Μόσχα έχει διαψεύσει.
Αυξημένες ανησυχίες λόγω της γεωπολιτικής κατάστασης
«Οι πιθανότητες για μεγάλες διακοπές έχουν αυξηθεί λόγω της γεωπολιτικής κατάστασης που έχει αλλάξει τον κόσμο. Γίνεται ένας πόλεμος στην Ευρώπη και γύρω από αυτόν τον πόλεμο, υπάρχουν όλα τα είδη υβριδικής επιρροής και παρενόχλησης, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν διακοπές ή αποσύνδεση δικτύων» δήλωσε ο Βαλιμάκι στο Reuters, αναφερόμενος στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο ίδιος είπε ότι οι πληρωμές είναι ένας δυνητικός στόχος λόγω του καίριου ρόλου τους στην καθημερινή ζωή.
Μόνο το 10% των ανθρώπων χρησιμοποιούν μετρητά ως κύριο μέσο πληρωμής στη Φινλανδία, όπως δείχνουν τα στοιχεία της κεντρικής τράπεζας, καθιστώντας τη χώρα ιδιαίτερα εξαρτημένη από τις πληρωμές με κάρτες.
«Δεδομένου ότι οι κάρτες πληρωμών απαιτούν τη λειτουργία διεθνών συνδέσεων, η Φινλανδία πρέπει να προετοιμαστεί για πιθανές διακοπές. Πολλές άλλες χώρες βρίσκονται φυσικά στην ίδια κατάσταση» είπε ο Βαλιμάκι, προσθέτοντας ότι Νορβηγία, Σουηδία, Δανία και Εσθονία σχεδιάζουν επίσης να εφαρμόσουν πληρωμές χωρίς σύνδεση, όπως ενδεχομένως και άλλες χώρες.
Ο Βαλιμάκι δήλωσε ότι τα σχέδια βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά οι πληρωμές χωρίς σύνδεση μπορούν να περιλαμβάνουν τη χρήση τερματικών που κρυπτογραφούν και αποθηκεύουν τα δεδομένα των συναλλαγών μέχρι να επανασυνδεθούν στο διαδίκτυο.
Προς ένα ανεξάρτητο ευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών
Η κεντρική τράπεζα της Σουηδίας δήλωσε στο Reuters ότι ελπίζει να δημιουργήσει ένα σύστημα έως την 1η Ιουλίου 2026, το οποίο θα επιτρέπει στους Σουηδούς να πραγματοποιούν πληρωμές με κάρτες εκτός σύνδεσης για την αγορά βασικών αγαθών σε περίπτωση διακοπών που διαρκούν έως και επτά ημέρες.
Οι κεντρικές τράπεζες της Νορβηγίας, Δανίας και Εσθονίας δεν ανταποκρίθηκαν άμεσα σε αίτημα να σχολιάσουν το θέμα.
Πέρυσι, η μεγαλύτερη τράπεζα της Σκανδιναβίας, Nordea, επλήγη από μια άνευ προηγουμένου εκστρατεία άρνησης παροχής υπηρεσιών (DDoS) που διήρκεσε εβδομάδες και κατά καιρούς εμπόδισε τους πελάτες να έχουν πρόσβαση στους λογαριασμούς τους στο διαδίκτυο.
Όλη η Ευρώπη θα πρέπει να μειώσει την εξάρτησή της από τις πληρωμές με κάρτες, οι οποίες σήμερα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις αμερικανικές εταιρείες Visa και Mastercard, δήλωσε ο Βαλιμάκι.
Για να προσφέρει μια εναλλακτική λύση, η Φινλανδία θα εισαγάγει ένα εθνικό σύστημα για άμεσες πληρωμές σε λίγα χρόνια, ενώ οι πληρωμές εκτός σύνδεσης θα καταστούν δυνατές για τους καταναλωτές το επόμενο έτος, είπε.
«Μπορεί να νιώθουμε ότι έχουμε επιλογές, να πληρώνουμε με χρεωστική ή πιστωτική κάρτα ή με το Apple Pay για παράδειγμα, αλλά όλα αυτά λειτουργούν μέσω της υποδομής της Visa και της Mastercard», είπε, ζητώντας να υπάρξει διαφοροποίηση.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σχεδιάζει να εισαγάγει ένα ψηφιακό ευρώ, το οποίο θα επιτρέπει άμεσες πληρωμές, αλλά ο Βαλιμάκι δήλωσε ότι θα χρειαστούν χρόνια για να καθιερωθεί το σύστημα, ακόμη και αν εξασφαλίσει την πολιτική υποστήριξη που χρειάζεται από όλες τις χώρες της ευρωζώνης.
Σε μια άλλη προσπάθεια για την προστασία της χρηματοπιστωτικής ασφάλειας, η Φινλανδία εισάγει επίσης ένα εθνικό σύστημα αποθεματικών τραπεζικών λογαριασμών. Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, η Εθνική Αρχή Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα μπορεί να παρέχει στους Φινλανδούς πρόσβαση στις αποταμιεύσεις τους, ακόμη και αν η τράπεζά τους δεν μπορεί να λειτουργήσει, δήλωσε ο Βαλιμάκι.