Οι κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης εμφανίζονται όλο και πιο έτοιμες να προχωρήσουν σε μείωση επιτοκίων, σε απόλυτη αντίθεση με τη Federal Reserve των ΗΠΑ, που διατηρεί στάση αναμονής, αφήνοντας τους επενδυτές σε ανασφάλεια για την επόμενη της κίνηση.
Ενώ οι περισσότερες από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως έχουν αρχίσει να χαλαρώνουν τη νομισματική τους πολιτική εν μέσω υποχώρησης του πληθωρισμού, η Fed φαίνεται εγκλωβισμένη σε μια διαφορετική πραγματικότητα: η αμερικανική οικονομία μπορεί να βρίσκεται στα πρόθυρα νέας πληθωριστικής έξαρσης, ως συνέπεια της κλιμάκωσης του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου.
Οι δασμοί που επιβάλλονται πλήττουν πρωτίστως τις ΗΠΑ, τον μεγαλύτερο καταναλωτή στον κόσμο, καθώς οι αυξημένοι τελωνειακοί φόροι και η εξασθένιση του δολαρίου καθιστούν τα εισαγόμενα προϊόντα ακριβότερα. Αντιθέτως, οι υπόλοιπες οικονομίες ενδέχεται να δουν πτωτικό πληθωρισμό, μέσα από μειωμένες εμπορικές ροές, ισχυρότερα νομίσματα έναντι του δολαρίου και φθηνότερη ενέργεια.
Στροφή στη χαλάρωση υπό τον φόβο εμπορικού πλήγματος
Η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE) μείωσε το βασικό της επιτόκιο κατά 25 μονάδες βάσης, κατεβάζοντάς το στο 4,25%, και συζήτησε το ενδεχόμενο ακόμη μεγαλύτερης μείωσης. Αντίστοιχα, οι κεντρικές τράπεζες της Νορβηγίας και της Σουηδίας διατήρησαν προσωρινά τα επιτόκια σταθερά, αλλά προανήγγειλαν πιθανή χαλάρωση στο επόμενο διάστημα. Κοινός παρονομαστής: οι εμπορικοί δασμοί, που αυξάνουν την αβεβαιότητα και απειλούν την ανάπτυξη.
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει ήδη προετοιμάσει τις αγορές για μια όγδοη μείωση επιτοκίων μέσα σε 13 μήνες. Σημειώνει ότι ο πληθωρισμός έχει σχεδόν ευθυγραμμιστεί με τον στόχο, αλλά οι δασμοί απειλούν να επιβραδύνουν περαιτέρω την ανάπτυξη.
Σε απόλυτη αντίθεση, η Fed προειδοποίησε ότι η σημερινή αναταραχή ενδέχεται να προκαλέσει ταυτόχρονα αύξηση πληθωρισμού και ανεργίας — ένα επικίνδυνο μείγμα που απαιτεί αντιφατικές πολιτικές παρεμβάσεις.
«Δεν υπάρχει πραγματικό κόστος στο να περιμένουμε αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ. «Αναμένουμε κάποια άνοδο του πληθωρισμού και κάποια αύξηση της ανεργίας. Αυτά απαιτούν διαφορετικές πολιτικές απαντήσεις».
Ο διοικητής της BoE, Άντριου Μπέιλι, υιοθέτησε πιο άμεση προσέγγιση: «Οι τελευταίες εβδομάδες απέδειξαν πόσο απρόβλεπτη είναι η παγκόσμια οικονομία. Για τον λόγο αυτό, προχωρούμε προσεκτικά και σταδιακά σε μειώσεις».
Η Riksbank της Σουηδίας σημείωσε ότι «η αβεβαιότητα από τη νέα εμπορική πολιτική των ΗΠΑ ενδέχεται να συγκρατήσει τον πληθωρισμό στην Ευρώπη, ενώ στις ΗΠΑ οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό έχουν αυξηθεί».
Οι κεντρικές τράπεζες «τυφλές» μπροστά στις ταχείες πολιτικές ανατροπές
Οι περισσότεροι κεντρικοί τραπεζίτες αναγνωρίζουν ότι δεν διαθέτουν τα κατάλληλα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν μια κρίση που δεν βασίζεται στη ζήτηση, αλλά στις αναταράξεις στην προσφορά.
Η κατάσταση αυτή ενδέχεται να οδηγήσει τις ΗΠΑ σε ύφεση, με παρόμοια χαρακτηριστικά με εκείνα της πανδημίας – μόνο που αυτή τη φορά η αιτία είναι πολιτική και άρα, αναστρέψιμη.
«Δεν μιλάμε για μια τυπική ύφεση λόγω αδύναμης ζήτησης», εξηγεί ο Ζαν Μποϊβέν, επικεφαλής του BlackRock Investment Institute στο Reuters. «Μοιάζει περισσότερο με τoν Covid: ταχεία διαταραχή της προσφοράς που προκαλεί συρρίκνωση, αλλά με δυνατότητα γρήγορης επαναφοράς αν αρθεί η αιτία».
Το μεγάλο πρόβλημα για τις κεντρικές τράπεζες είναι ότι οι δικές τους παρεμβάσεις έχουν χρονοκαθυστέρηση 12 έως 18 μηνών, ενώ οι πολιτικές αποφάσεις αλλάζουν μέσα σε μέρες ή και ώρες.
Καθήκον τους προς το παρόν είναι να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη των αγορών και να αποτρέψουν τη μονιμοποίηση πληθωριστικών πιέσεων από τους δασμούς.
Ωστόσο, εκεί ακριβώς μπορεί να ξεκινήσει η ύφεση: όταν οι επιχειρήσεις δέχονται πίεση στα περιθώρια κέρδους λόγω δασμών και δυσκολεύονται να μετακυλίσουν το κόστος στους καταναλωτές, οδηγούνται σταδιακά σε δυσκολία εξυπηρέτησης των δανείων τους. Αυτό μεταφράζεται σε πίεση στο τραπεζικό σύστημα και τελικά σε απολύσεις.
Με πληροφορίες από Reuters
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
