Οι περιορισμοί στις εξαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών γίνονται ολοένα και πιο διαδεδομένοι, εν μέσω αύξησης της ζήτησης, λόγω της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, και των ανησυχιών για την οικονομική ασφάλεια, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.
Η έκδοση του ΟΟΣΑ για το 2025, η οποία καλύπτει τις εξελίξεις έως το τέλος του 2023, δείχνει ότι οι περιορισμοί στις εξαγωγές βιομηχανικών πρώτων υλών υπερπενταπλασιάστηκαν σε σχέση με το 2009.
Αυτή η τάση επιταχύνθηκε σημαντικά το 2023, όταν σε πάνω από 500 νέα ορυκτά προϊόντα επιβλήθηκε τουλάχιστον ένας περιορισμός στις εξαγωγές.
Ο ρυθμός αύξησης των νέων περιορισμών στις εξαγωγές ήταν υπερδιπλάσιος από αυτόν του 2022 και σχεδόν τριπλάσιος από αυτόν του 2021.
Κόρμαν: Αύξηση τιμών και κίνδυνος για την εφοδιαστική αλυσίδα
«Η αύξηση των περιορισμών στις εξαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών μπορεί να αυξήσει τις τιμές και τον κίνδυνο διαταραχών στην αλυσίδα εφοδιασμού, υπονομεύοντας την παγκόσμια ανάπτυξη, την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ψηφιοποίηση», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ, Ματίας Κόρμαν. «Ο ΟΟΣΑ παρέχει μια μοναδική βάση στοιχείων για την παρακολούθηση αυτών των περιορισμών και τον εντοπισμό λιγότερο περιοριστικών λύσεων που υποστηρίζουν τόσο την ασφάλεια του εφοδιασμού όσο και τους αναπτυξιακούς στόχους των χωρών πλούσιων σε πόρους», πρόσθεσε.
Αυτή η τάση αντικατοπτρίζει ευρύτερες αλλαγές στο παγκόσμιο τοπίο, με αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις και αυξανόμενο στρατηγικό ανταγωνισμό.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η οποία προκάλεσε απότομη αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και της ενέργειας, οι κυβερνήσεις έγιναν πιο αποφασιστικές στη διαχείριση κρίσιμων πόρων, με τους περιορισμούς στις εξαγωγές να παίζουν αυξανόμενο ρόλο .
Ο ρόλος της Κίνας και της Ρωσίας
Το 2023, σχεδόν το 94% των νέων περιορισμών στις εξαγωγές θεσπίστηκαν από μόλις επτά χώρες - Κίνα, Βιετνάμ, Μπουρούντι, Ρωσία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Ζιμπάμπουε και Λαϊκή Δημοκρατία του Λάος - μια συγκέντρωση που υπογραμμίζει τη σημαντική επιρροή ενός μικρού αριθμού παικτών στην παγκόσμια πρόσβαση σε πρώτες ύλες.
Τα απόβλητα και τα θραύσματα υλικών παραμένουν η κατηγορία με τους συχνότερους περιορισμούς, συχνά λόγω περιβαλλοντικών ανησυχιών και αυξανόμενου ενδιαφέροντος για κυκλικές αλυσίδες εφοδιασμού.
Ωστόσο, οι περιορισμοί στις εξαγωγές μεταλλευμάτων και ορυκτών, ιδίως των εισροών σε κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού, αυξάνονται επίσης απότομα.
Μεταξύ 2021 και 2023, το 14% του παγκόσμιου εμπορίου βιομηχανικών πρώτων υλών που δεν αποτελούν απόβλητα και θραύσματα αντιμετώπισε τουλάχιστον έναν περιορισμό στις εξαγωγές. Ο αντίκτυπος ήταν ιδιαίτερα έντονος για το κοβάλτιο και τα στοιχεία σπάνιων γαιών, με το 67% και 46% του αντίστοιχου εμπορίου τους να επηρεάζονται.
Τα είδη των εμπορικών μέτρων που χρησιμοποιούνται επίσης εξελίσσονται. Ενώ οι φόροι στις εξαγωγές και η υποχρέωση αδειοδότησης παραμένουν οι πιο συνηθισμένες, τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια απότομη αύξηση των ποσοτικών περιορισμών, όπως οι απαγορεύσεις εξαγωγών και οι ποσοστώσεις.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
