Η Moody’s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών από το κορυφαίο επίπεδο Aaa στο Aa1, αποδίδοντας την απόφαση στην αυξανόμενη ανησυχία για το εκρηκτικό δημόσιο χρέος και τα διαρκή δημοσιονομικά ελλείμματα. Πρόκειται για τον τελευταίο από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης που αφαιρεί από τις ΗΠΑ την ανώτατη βαθμολογία, μετά τις Fitch και S&P.
Η υποβάθμιση αποτελεί ηχηρό καμπανάκι για την αμερικανική οικονομία, καθώς ενδέχεται να πλήξει τη φήμη των ΗΠΑ ως ασφαλούς επενδυτικού προορισμού και να οδηγήσει σε αύξηση του κόστους δανεισμού.
«Αναγνωρίζουμε τη σημαντική οικονομική και χρηματοπιστωτική ισχύ των ΗΠΑ, ωστόσο πλέον δεν επαρκεί για να αντισταθμίσει την επιδείνωση των δημοσιονομικών μεγεθών», ανέφερε η Moody’s.
Ανεξέλεγκτα ελλείμματα, πολιτική αδράνεια
Η Moody’s κατηγόρησε τις διαδοχικές κυβερνήσεις και το Κογκρέσο για την ανεξέλεγκτη αύξηση του δημοσίου ελλείμματος, το οποίο δεν δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης. Την ίδια ώρα, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις στο Κογκρέσο για νέο φορολογικό και δαπανηρό πακέτο, που ενδέχεται να προσθέσει τρισεκατομμύρια δολάρια στο ομοσπονδιακό χρέος.
Ο Λευκός Οίκος απάντησε χαρακτηρίζοντας την υποβάθμιση πολιτικά υποκινούμενη, ενώ ο εκπρόσωπος του Ντόναλντ Τραμπ, Στίβεν Τσέουνγκ, επιτέθηκε προσωπικά στον οικονομολόγο Μαρκ Ζάντι, λέγοντας πως «κανείς δεν παίρνει στα σοβαρά την ανάλυσή του»
Η απόφαση της Moody’s πυροδότησε αντιδράσεις στις αγορές: η απόδοση του 10ετούς ομολόγου των ΗΠΑ ανήλθε στο 4,49%, ενώ ο δείκτης S&P 500 υποχώρησε κατά 0,6% στη μετασυνεδριακή διαπραγμάτευση.
«Η υποβάθμιση μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα επιτόκια για τα αμερικανικά ομόλογα», προειδοποίησε η Τρέισι Τσεν από την Brandywine Global.
Έλλειμμα-μαμούθ και εκρηκτικό χρέος
Το ετήσιο έλλειμμα πλησιάζει τα 2 τρισ. δολάρια, δηλαδή πάνω από 6% του ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος έχει ήδη ξεπεράσει το 100% του ΑΕΠ, κυρίως λόγω της υπερβολικής δανειοληψίας κατά την πανδημία. Ταυτόχρονα, τα υψηλά επιτόκια αυξάνουν σημαντικά το κόστος εξυπηρέτησης.
Ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε πρόσφατα:
«Οι αριθμοί είναι τρομακτικοί. Αν έρθει κρίση, θα προκαλέσει αιφνίδια παύση της οικονομικής δραστηριότητας, καθώς η πίστωση θα εξαφανιστεί».
Πολιτικές κόντρες για τις φοροαπαλλαγές
Το Κογκρέσο εξετάζει την παράταση του Tax Cuts and Jobs Act του 2017, με εκτιμώμενο κόστος 3,8 τρισ. δολάρια για την επόμενη δεκαετία. Ανεξάρτητοι φορείς εκτιμούν ότι το πραγματικό κόστος ενδέχεται να είναι ακόμη υψηλότερο.
Ωστόσο, μια βασική επιτροπή της Βουλής απέτυχε να εγκρίνει το νομοσχέδιο, καθώς σκληροπυρηνικοί Ρεπουμπλικάνοι το καταψήφισαν λόγω ανησυχιών για το κόστος.
Ο πρώην οικονομολόγος του Λευκού Οίκου, Τζόζεφ Λαβόργκνα, δήλωσε:
«Το 100% χρέος προς ΑΕΠ δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. Οι ΗΠΑ παραμένουν η ταχύτερα αναπτυσσόμενη βιομηχανική χώρα με την υψηλότερη παραγωγικότητα στον κόσμο».
Ορίζοντας ανησυχίας
Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) προβλέπει ότι το χρέος των ΗΠΑ θα φτάσει το 107% του ΑΕΠ έως το 2029 – ξεπερνώντας το ρεκόρ του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι κοινωνικές δαπάνες, η γήρανση του πληθυσμού και τα υψηλά επιτόκια αναμένεται να εντείνουν την πίεση.
Η Moody’s εκτιμά ότι το ομοσπονδιακό έλλειμμα θα φτάσει σχεδόν το 9% του ΑΕΠ μέχρι το 2035, κυρίως λόγω τόκων, συντάξεων και χαμηλής φορολογικής απόδοσης.
Η πορεία προς την υποβάθμιση
Η Moody’s είχε ήδη προειδοποιήσει από τον Νοέμβριο του 2023, όταν μετέβαλε την προοπτική αξιολόγησης σε αρνητική. Οι Fitch είχαν προχωρήσει σε υποβάθμιση το καλοκαίρι του 2023, ενώ οι S&P είχαν ανοίξει τον χορό ήδη από το 2011.
Με πληροφορίες από Bloomberg