Με μόλις έναν μήνα να απομένει έως την εκπνοή της προθεσμίας που ο ίδιος όρισε για την επιβολή δασμών, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει καταφέρει να εξασφαλίσει εμπορικές συμφωνίες με τις περισσότερες χώρες, παρά τα πρώτα βήματα επαναπροσέγγισης με την Κίνα.
Ο Τραμπ εξασφάλισε τελικά ένα πολυπόθητο τηλεφώνημα με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, ανοίγοντας τον δρόμο για νέες συνομιλίες τη Δευτέρα στο Λονδίνο. Ωστόσο, η διπλωματική αυτή προσπάθεια επισκιάστηκε από μία σφοδρή δημόσια αντιπαράθεση με τον Έλον Μασκ, άλλοτε στενό του σύμμαχο.
Παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις των συνεργατών του ότι ο πρόεδρος παραμένει επικεντρωμένος στην οικονομική του ατζέντα, επικρατεί ασάφεια γύρω από τις πλέον κρίσιμες εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ, καθώς τα βήματα προόδου προς ενδιάμεσες συμφωνίες παραμένουν ελάχιστα.
Η Ινδία, που από νωρίς είχε τεθεί στον κατάλογο των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης Τραμπ, σκληραίνει τη στάση της, αμφισβητώντας νομικά τους αμερικανικούς δασμούς για τα αυτοκίνητα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Η Ιαπωνία συνεχίζει τις διαβουλεύσεις με την Ουάσινγκτον, επιδιώκοντας παράλληλα εξαίρεση από τους δασμούς στα οχήματα και τα ελαφρά φορτηγά.
Ασάφεια γύρω από το νομικό πλαίσιο των δασμών
Το νομικό τοπίο γύρω από τους δασμούς περιπλέκεται ακόμη περισσότερο. Πρόσφατη δικαστική απόφαση που ακύρωσε την επιβολή «κατά χώρα» δασμών με βάση τις προεδρικές εξουσίες εκτάκτου ανάγκης έχει αφήσει κενό ασφάλειας για τις εμπορικές σχέσεις. Μια νέα ετυμηγορία αναμένεται ίσως και εντός της εβδομάδας, καθώς εξετάζεται η έφεση της κυβέρνησης.
Απέναντι σε αυτή τη ρευστή κατάσταση, ο Τραμπ επιχειρεί να παρουσιάσει τη νέα επαφή με την Κίνα ως ένδειξη επιτυχίας. Την Παρασκευή δήλωσε πως οι συνομιλίες με το Πεκίνο βρίσκονται «σε πολύ προχωρημένο στάδιο» και ότι ο Σι συμφώνησε να επιταχύνει τις αποστολές κρίσιμων σπάνιων γαιών — ένα από τα πιο ευαίσθητα σημεία της πρόσφατης έντασης. Η διασφάλιση αυτών των υλικών θεωρείται καίρια για τις αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες.
Παρ’ όλα αυτά, τα μέχρι τώρα αποτελέσματα αποτυπώνουν τη χαρακτηριστική αστάθεια της προσέγγισης Τραμπ στο εμπόριο, με τον ίδιο να λειτουργεί ως αποκλειστικός διαπραγματευτής και τελικός κριτής.
Η επικοινωνία με τον Σι δεν έφερε καθαρή νίκη — αντίθετα, επιβεβαίωσε το δύσκολο μονοπάτι των διαπραγματεύσεων με το Πεκίνο. Η διαμάχη για τις σπάνιες γαίες ανέδειξε το στρατηγικό πλεονέκτημα της Κίνας στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού.
«Ο Σι δεν αφήνει τις σπάνιες γαίες. Έχει το πάνω χέρι και το χρησιμοποιεί», σχολίασε ο Ντάγκλας Χολτς-Ίκιν, πρόεδρος του American Action Forum.
«Το γεγονός ότι μίλησαν είναι από μόνο του σημαντικό. Ωστόσο, παραμένουν σε μεγάλη απόσταση».
Αναμονή ενόψει διορίας
Ο χρόνος μετρά αντίστροφα. Η προσωρινή αναστολή υψηλότερων δασμών για την Ε.Ε. και περίπου 60 χώρες λήγει στις 9 Ιουλίου — εκτός αν ο Τραμπ επιλέξει να την παρατείνει. Για την Κίνα, η παράταση ισχύει έως τον Αύγουστο.
Αν δεν υπάρξει πρόοδος, ο Λευκός Οίκος σχεδιάζει την επαναφορά των δασμών στα επίπεδα που είχε ανακοινώσει τον Απρίλιο ή σε ελαφρώς μειωμένα, αλλά πάντα πάνω από το τρέχον όριο του 10 %.
«Θα καταλήξουμε σε συμφωνίες. Συνήθως χρειάζονται μήνες ή και χρόνια — στην κυβέρνησή μας, θα πάρει μερικές ημέρες», δήλωσε ο σύμβουλος του Τραμπ για θέματα εμπορίου, Πίτερ Ναβάρο, μιλώντας στο Fox Business.
Πρόσθεσε μάλιστα ότι «το γραφείο του Εκπροσώπου Εμπορίου μοιάζει πλέον με ντελικατέσεν, με χώρες να περιμένουν στην ουρά».
Ωστόσο, παραμένει ασαφές τι έχουν αποφέρει μέχρι στιγμής αυτές οι διαβουλεύσεις. Ο Σι είχε αρνηθεί για μήνες την τηλεφωνική επαφή, με αρκετούς να αναρωτιούνται ποια ανταλλάγματα του προσέφερε ο Τραμπ.
Ο πρόεδρος φάνηκε να κάνει παραχωρήσεις στο ζήτημα των ξένων φοιτητών, λέγοντας ότι θα ήταν «τιμή του» να υποδεχθεί Κινέζους μελετητές, την ώρα που η κυβέρνησή του σκληραίνει τους όρους για τις φοιτητικές βίζες.
Η στάση των Ευρωπαίων ηγετών
Στην Ουάσινγκτον βρέθηκε και ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, υπό την πίεση της αυτοκινητοβιομηχανίας της χώρας του να εξασφαλίσει φορολογικά κίνητρα για την παραγωγή στις ΗΠΑ. Ωστόσο, το ζήτημα δεν απασχόλησε τη δημόσια συζήτηση με τον Τραμπ, ο οποίος αφιέρωσε μεγάλο μέρος της συνέντευξης στην κριτική κατά του Μασκ.
«Είτε θα καταλήξουμε σε εμπορική συμφωνία είτε θα επιβάλουμε δασμούς», δήλωσε ο Τραμπ δίπλα στον Μερτς.
Ο Γερμανός ηγέτης τόνισε την ανάγκη προστασίας των υφιστάμενων εμπορικών δεσμών, οδηγώντας συμβολικά ένα BMW που κατασκευάστηκε στη Νότια Καρολίνα. Την επόμενη ημέρα, πρότεινε έναν «κανόνα συμψηφισμού» που θα επέτρεπε την άρση δασμών σε ήδη υπάρχουσες επενδύσεις παραγωγής εντός ΗΠΑ.
Ακόμη και η μόνη συμφωνία που έχει πετύχει ο Τραμπ — με το Ηνωμένο Βασίλειο — αμφισβητήθηκε, όταν ο πρόεδρος προχώρησε σε νέους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο. Παρότι το Λονδίνο διαμήνυσε πως υπήρξε συμφωνία για μηδενικούς δασμούς, το προεδρικό διάταγμα διατήρησε το τέλος 25 % και το αύξησε για άλλες χώρες.
Η G7 και τα ανοικτά μέτωπα
Η επερχόμενη Σύνοδος G7 ίσως δώσει στον Τραμπ την ευκαιρία για διαπραγματεύσεις πρόσωπο με πρόσωπο — έναν τρόπο που ο ίδιος προτιμά. Ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ έχει ξεκινήσει συζητήσεις για μια ενδιάμεση συμφωνία πριν από τη συνάντηση κοντά στο Κάλγκαρι.
Πλέον, καθίσταται σαφές πως οι διαπραγματεύσεις για τους «ανταποδοτικούς» δασμούς έχουν μπλεχτεί με τους χωριστούς δασμούς στα αυτοκίνητα και στα μέταλλα, παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις των ΗΠΑ ότι πρόκειται για ξεχωριστά θέματα.
«Ο Τραμπ είναι βαθιά συναλλακτικός», δήλωσε ο Χολτς-Ίκιν. «Πάντα θα επιδιώκει μια συμφωνία».
Συνεχίζονται και οι επαφές με την Ε.Ε., η οποία έχει προτείνει πλήρη κατάργηση των δασμών στα αυτοκίνητα στο πλαίσιο μιας συνολικής εμπορικής συμφωνίας — πρόταση που η Ουάσινγκτον έχει απορρίψει. Ως εναλλακτική, οι Ευρωπαίοι έχουν προτείνει κατάργηση δασμών για οχήματα, βιομηχανικά προϊόντα και ορισμένα αγροτικά αγαθά, με ποσοστώσεις ως προσωρινό μηχανισμό.
Ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξουν «πιστωτικά κίνητρα εξαγωγών» για τα οχήματα, πρόταση που επιδιώκει κυρίως η Γερμανία. Παράλληλα, εξέφρασε την πεποίθησή του ότι μια συμφωνία με την Ινδία είναι «ζήτημα χρόνου».
Ο Λάτνικ επισήμανε πάντως ότι η αμερικανική πολιτική «αμοιβαιότητας» έχει όρια. Για παράδειγμα, απέκλεισε την πλήρη άρση των δασμών με το Βιετνάμ, το οποίο η Ουάσινγκτον θεωρεί κέντρο επανεξαγωγών κινεζικών προϊόντων.
Οι συνομιλίες συνεχίστηκαν και με τη Νότια Κορέα — όπου ο Τραμπ επικοινώνησε με τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο Λι Τζε-μιουνγκ — καθώς και με την Ιαπωνία, με τον επικεφαλής διαπραγματευτή Ριόσεϊ Ακαζάουα να συναντά τον Λάτνικ.
Σε μια τελευταία ένδειξη της χαοτικής φύσης της διαπραγματευτικής στρατηγικής, το ιαπωνικό Nikkei ανέφερε ότι οι αποκλίνουσες και συχνά αντικρουόμενες θέσεις μεταξύ των κορυφαίων αξιωματούχων του Τραμπ έχουν προκαλέσει σύγχυση στην ιαπωνική πλευρά.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
