Τη μεγαλύτερη κρίση των τελευταίων ετών στις σχέσεις ΗΠΑ – Ιράν πυροδότησε η απόφαση της Ουάσινγκτον να πλήξει τις τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, σε μία στρατιωτική επιχείρηση που προκαλεί παγκόσμια ανησυχία και κλυδωνίζει την ενεργειακή ασφάλεια. Ο Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαίωσε τον επιθετικό τόνο, ενώ η Τεχεράνη προειδοποιεί για αντίποινα, με επίκεντρο τα στρατηγικής σημασίας Στενά του Ορμούζ.
Ο Τραμπ «κλιμακώνει» – Μιλά για αλλαγή καθεστώτος
Σε σειρά αναρτήσεων στην πλατφόρμα Truth Social, ο Αμερικανός πρόεδρος όχι μόνο υπερασπίστηκε την επιχείρηση, αλλά προχώρησε και σε έμμεση έκκληση για ανατροπή του ιρανικού καθεστώτος:
«Δεν είναι πολιτικά ορθό να χρησιμοποιούμε τον όρο "αλλαγή καθεστώτος", αλλά αν το σημερινό ιρανικό καθεστώς δεν είναι ικανό να ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΙΡΑΝ ΞΑΝΑ ΜΕΓΑΛΟ, γιατί να μην υπάρξει αλλαγή καθεστώτος;» έγραψε χαρακτηριστικά.
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, επιβεβαίωσε την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης, δηλώνοντας πως «ο πρόεδρος ενδιαφέρεται ακόμη για μια διπλωματική λύση», αλλά υπογράμμισε ότι «πρόκειται για μια επιχείρηση που τόσοι πολλοί πρόεδροι ονειρεύονταν, αλλά κανένας δεν είχε το θάρρος να την κάνει». Παράλληλα, διαβεβαίωσε πως η ενέργεια αυτή έγινε «εντός του πλαισίου των εξουσιών του προέδρου», όπως προβλέπει το Άρθρο 2 του αμερικανικού Συντάγματος.
Ιρανική οργή και απειλές για αντίποινα
Η απάντηση από την Τεχεράνη ήταν άμεση και σκληρή. Ο αρχηγός του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων, Αμπντολραχίμ Μουσαβί, μίλησε για «σθεναρή δράση» και προειδοποίησε ότι «το έγκλημα και η βεβήλωση δεν θα μείνουν αναπάντητα». Η ρητορική αυτή εντείνει τους φόβους για ιρανικά αντίποινα, πιθανότατα στο Στενό του Ορμούζ — κρίσιμο πέρασμα από όπου διέρχεται σχεδόν το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου.
Ανησυχία για την ενεργειακή σταθερότητα – Έκκληση Τραμπ για χαμηλές τιμές
Εν μέσω της κλιμακούμενης έντασης, ο πρόεδρος Τραμπ εξέφρασε την ανησυχία του για τις επιπτώσεις στην αγορά ενέργειας, ζητώντας τη συγκράτηση των τιμών του πετρελαίου:
«Όλοι, κρατήστε χαμηλά τις τιμές πετρελαίου, παρακολουθώ! Δουλεύετε προς όφελος του εχθρού, μην το κάνετε», έγραψε με κεφαλαία. Στη συνέχεια κάλεσε το Υπουργείο Ενέργειας να ξεκινήσει άμεσα νέες γεωτρήσεις: «Εννοώ τώρα».
Συναγερμός και στην Ελλάδα
Η κρίση έχει προκαλέσει κινητοποίηση και στην Ελλάδα. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Ναυτιλίας, περίπου 200 πλοία ελληνικών συμφερόντων βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην ευρύτερη περιοχή του Περσικού Κόλπου και του Κόλπου του Ομάν. Οι αρχές παρακολουθούν στενά την κατάσταση, υπό τον φόβο αποκλεισμού του Στενού του Ορμούζ, αν και μέχρι στιγμής η ναυσιπλοΐα συνεχίζεται κανονικά.
Ο Μερτς στηρίζει την επίθεση
Η αντίδραση της Ευρώπης είναι διχασμένη. Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς χαιρέτισε την επίθεση των ΗΠΑ και εμφανίστηκε «κάπως αισιόδοξος» ότι δεν θα υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση. Όπως σημείωσε, η ύπαρξη εμπλουτισμένου ουρανίου και υπόγειων εγκαταστάσεων στο Ιράν «δεν μπορούσε πλέον να αμφισβητηθεί σοβαρά», αφήνοντας να εννοηθεί πως υπήρχαν επαρκείς λόγοι για την επέμβαση.
Αντίθετα, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι έθεσε ως προτεραιότητα την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και την επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων με το Ιράν. Μιλώντας στο ιταλικό κοινοβούλιο, δήλωσε πως η κυβέρνησή της έχει ήδη μεριμνήσει για την ενεργειακή επάρκεια της χώρας, ενώ εξέφρασε ανησυχία για τις ευρύτερες οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ, Reuters