Σε μια ιστορική καμπή για τις διατλαντικές σχέσεις, η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να αυξήσει κατακόρυφα τις αμυντικές της δαπάνες — και μαζί με αυτές, τις αγορές αμερικανικών όπλων — την ίδια στιγμή που αναζητά νέα στρατηγικά ερείσματα στο διεθνές εμπόριο, προκειμένου να ανταπεξέλθει στην επιθετική εμπορική πολιτκή του Ντόναλντ Τραμπ.
Μιλώντας την Παρασκευή στο CNBC, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα δήλωσε ότι η συμφωνία των συμμάχων του ΝΑΤΟ για υπερδιπλασιασμό του στόχου αμυντικών δαπανών από 2% σε 5% του ΑΕΠ έως το 2035, λύνει το βασικό πρόβλημα στις σχέσεις ΕΕ – ΗΠΑ. Η απόφαση αυτή, σύμφωνα με τον ίδιο, ανοίγει τον δρόμο για επίλυση και των υπόλοιπων διμερών εκκρεμοτήτων, κυρίως στο εμπόριο.
«Αποφασίσαμε να ενισχύσουμε τη θέση μας και να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για την άμυνά μας. Έτσι, θεωρώ ότι το βασικό ζήτημα έχει ήδη επιλυθεί — και μαζί του ανοίγει ο δρόμος για τις υπόλοιπες λύσεις», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Κόστα.
Τουλάχιστον ένα μέρος των αυξημένων δαπανών θα κατευθυνθεί σε αμερικανικά εξοπλιστικά προγράμματα. «Αν αγοράσουμε περισσότερα αμερικανικά, τότε οι εμπορικές σχέσεις εξισορροπούνται. Αυτό ήταν και το σημαντικότερο ζήτημα για τις ΗΠΑ — και πλέον θεωρείται λυμένο», υποστήριξε.
Αγώνας δρόμου για συμφωνία
Την ίδια στιγμή, η Κομισιόν εργάζεται εντατικά για την επίτευξη εμπορικής συμφωνίας με την Ουάσινγκτον, υπό την πίεση της επικείμενης προθεσμίας της 9ης Ιουλίου που έχει θέσει ο Τραμπ για επιβολή νέων δασμών έως και 50% σε ευρωπαϊκά προϊόντα.
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης, λέγοντας ότι η προθεσμία «δεν είναι απολύτως κρίσιμη». Ωστόσο, οι πιέσεις παραμένουν.
«Και οι δύο πλευρές είναι δεσμευμένες να βρουν λύση. Ελπίζω να το καταφέρουμε πριν από τις 9 Ιουλίου», τόνισε ο Αντόνιο Κόστα.
Η φον ντερ Λάιεν αιφνιδιάζει
Την ίδια ώρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί να αντιστρέψει τους όρους του παιχνιδιού. Στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε τη συγκρότηση ενός νέου παγκόσμιου εμπορικού συνασπισμού, με την ΕΕ και τις 12 χώρες του CPTPP, χωρίς συμμετοχή των ΗΠΑ.
Το σχέδιο προβλέπει νέα συμμαχία με χώρες του Ειρηνικού και τη Μεγάλη Βρετανία, με στόχο την αναμόρφωση ή και αντικατάσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).
«Αυτό το σχέδιο θα αποδείξει ότι το ελεύθερο εμπόριο με κανόνες είναι εφικτό», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.
«Η CPTPP και η ΕΕ μαζί συνιστούν μια ισχυρή παγκόσμια δύναμη».
Η Ευρωπαία αξιωματούχος επεσήμανε με νόημα ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν αυτές που έφυγαν πρώτες».
Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ μίλησε για την ανάγκη η ΕΕ να γίνει πιο καινοτόμα και απρόβλεπτη, όπως και οι Αμερικανοί, ενώ ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ξεκάθαρα:
«Αν ο ΠΟΕ παραμένει δυσλειτουργικός, πρέπει να φτιάξουμε κάτι καινούργιο και αποτελεσματικό».
Συμφωνία ή εμπορικός πόλεμος;
Παρά τις φιλόδοξες πρωτοβουλίες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες γνωρίζουν καλά πως ο χρόνος στερεύει. Σε μόλις λίγες ημέρες, πρέπει να αποφασίσουν αν θα αποδεχθούν μια συμβιβαστική συμφωνία με τον Τραμπ ή αν θα οδηγηθούν σε μετωπική σύγκρουση που θα πλήξει την ευρωπαϊκή οικονομία.
«Το καλύτερο είναι οι μηδενικοί δασμοί, αλλά αν είναι 10%, τότε θα είναι 10%», παραδέχθηκε ο Εμανουέλ Μακρόν, δείχνοντας πως η σκληρή γραμμή της ΕΕ έχει αρχίσει να κάμπτεται.
Ο πρόεδρος της Λιθουανίας, Γκιτάνας Ναουσέντα, σημείωσε πως η καλύτερη δυνατή εξέλιξη θα ήταν μια συμφωνία όπως αυτή που πέτυχε το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Μακάρι να τύχουμε της ίδιας μεταχείρισης. Αλλά οι ΗΠΑ βλέπουν διαφορετικά το Ηνωμένο Βασίλειο», είπε.
Και οι ανησυχίες δεν σταματούν στο εμπόριο. Διπλωμάτες εκφράζουν φόβους ότι σε περίπτωση ρήξης, ο Τραμπ θα θέσει και ζήτημα αμερικανικής στρατιωτικής συνεισφοράς στην Ευρώπη, σύμφωνα με το Politico.
Ο Γερμανός καγκελάριος ήταν ξεκάθαρος:
«Δεν έχουμε χρόνο. Οι βιομηχανίες μας ήδη υποφέρουν. Πρέπει να βρούμε λύση — και μάλιστα γρήγορα.»
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
