Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατηρεί τον στόχο για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% έως το 2040, αλλά εισηγείται μια πιο ρεαλιστική και ευέλικτη προσέγγιση για την επίτευξή του. Η πρόταση στοχεύει να συνδυάσει φιλοδοξία με πρακτικότητα, ενσωματώνοντας ευελιξίες που θα επιτρέψουν στα κράτη-μέλη να κινηθούν με μεγαλύτερη ευχέρεια.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε ότι η δέσμευση για πλήρη απαλλαγή της ευρωπαϊκής οικονομίας από τον άνθρακα έως το 2050 παραμένει ακλόνητη. Όπως είπε, «ο στόχος είναι σαφής, το ταξίδι ρεαλιστικό και ευέλικτο», υπογραμμίζοντας ότι οι πολίτες της ΕΕ βιώνουν πλέον καθημερινά τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και περιμένουν δράση.
Η Επιτροπή, σε συνέχεια της περσινής σύστασής της, επιβεβαιώνει τον στόχο για μείωση εκπομπών κατά 90% έως το 2040 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, στοχεύοντας σε μια ουδέτερη ως προς τον άνθρακα ευρωπαϊκή οικονομία μέχρι το 2050. Ωστόσο, από το 2036, προβλέπει την εισαγωγή ευελιξιών ώστε τα κράτη-μέλη να επιτύχουν τους στόχους με πιο οικονομικά και κοινωνικά ισότιμο τρόπο.
Προτεινόμενες ευελιξίες και ανταμοιβές
Αυτές οι ευελιξίες περιλαμβάνουν περιορισμένο ρόλο για υψηλής ποιότητας διεθνή πιστωτικά μόρια και τη χρήση εγχώριων μόνιμων απορροφήσεων στο Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ). Προτείνεται, επίσης, καλύτερη ανταμοιβή των εταιρειών που δεσμεύουν και αποθηκεύουν CO2 και δυνατότητα στα κράτη να αντισταθμίζουν τους τομείς στους οποίους ρυπαίνουν περισσότερο, με εκείνους στους οποίους είναι πιο αποδοτικοί.
Η Επιτροπή σημειώνει ότι η πρότασή της αυτή βασίζεται σε εμπεριστατωμένη εκτίμηση επιπτώσεων και σε συμβουλές της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή και της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή, ενώ παράλληλα ακολουθεί τη συνεργασία με τα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα ενδιαφερόμενα μέρη, την κοινωνία των πολιτών και τους πολίτες.
Οικονομικά κίνητρα και γεωπολιτική διάσταση
Επιπλέον, η Επιτροπή τονίζει τη σημασία της επιτάχυνσης και της ενίσχυσης των κατάλληλων ευνοϊκών συνθηκών για τη στήριξη του στόχου του 90 %. Σε αυτές περιλαμβάνονται μια ανταγωνιστική ευρωπαϊκή βιομηχανία, μια δίκαιη μετάβαση που δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο και ισότιμοι όροι ανταγωνισμού με τους διεθνείς εταίρους.
«Με τον στόχο μας για το 2040, παραμένουμε στην πορεία προς την καθαρή μετάβαση. Γνωρίζουμε γιατί το κάνουμε — για οικονομικούς λόγους, λόγους ασφάλειας και γεωπολιτικούς λόγους. Έχουμε ένα σχέδιο για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να λειτουργήσει — ένα ισχυρό ευνοϊκό περιβάλλον, η συμφωνία για καθαρή βιομηχανία και τρεις αποτελεσματικές δυνατότητες ευελιξίας», ανέφερε ο Επίτροπος για το Κλίμα, Βόπκε Χούκστρα.
Με τον προτεινόμενο στόχο του 90 %, η ΕΕ στέλνει επίσης ένα μήνυμα στην παγκόσμια κοινότητα: θα συνεχίσει την πορεία της όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, θα υλοποιήσει τη Συμφωνία του Παρισιού και θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τις χώρες εταίρους για τη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών.
Ενόψει της διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP30) στο Μπελέμ (Βραζιλία) τον Νοέμβριο, η Επιτροπή θα συνεργαστεί τώρα με τη Δανική Προεδρία του Συμβουλίου για την οριστικοποίηση της ανακοίνωσης σχετικά με την εθνικά καθορισμένη συνεισφορά της ΕΕ.
Η πρόταση της Επιτροπής για τον καθορισμό κλιματικού στόχου για το 2040 θα υποβληθεί στο Συμβούλιο της ΕΕ, προς συζήτηση και έγκριση στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας. Το δύσκολο κομμάτι της διαπραγμάτευσης με τα κράτη-μέλη αναμένεται να ξεκινήσει στο άτυπο Συμβούλιο Περιβάλλοντος της ΕΕ στα μέσα Ιουλίου, πριν από μια πιθανή ψηφοφορία περί τα μέσα Σεπτεμβρίου. Στη συνέχεια το κείμενο θα υποβληθεί προς συζήτηση και ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.