Σε κρίσιμο σημείο εισέρχονται οι εμπορικές διαπραγματεύσεις ΗΠΑ – Ε.Ε., καθώς η προθεσμία της 9ης Ιουλίου για την επιβολή αυξημένων αμερικανικών δασμών (και) στα ευρωπαϊκά προϊόντα πλησιάζει αλλά το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας μοιάζει ακόμα μακρινό.
Ο Υφυπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Τζόναθαν Μπέσεντ, γνωστοποίησε ότι συναντήθηκε την Πέμπτη με τον Ευρωπαίο εμπορικό του ομόλογο, ενώ ο Αμερικανός Εμπορικός Αντιπρόσωπος, Τζέιμσον Γκριρ, θα συνεχίσει τις επαφές με Ευρωπαίους αξιωματούχους το Σαββατοκύριακο.
«Θα δούμε τι μπορούμε να καταφέρουμε με την Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Αν δεν υπάρξει συμφωνία μέχρι τις 9 Ιουλίου, ο Τραμπ έχει προειδοποιήσει για αύξηση των δασμών στο 50% για τα ευρωπαϊκά προϊόντα, με την Ε.Ε. να προγραμματίζει την επιβολή αντιμέτρων από τις 14 Ιουλίου. Σημεία τριβής είναι ο Νόμος για τις Ψηφιακές Αγορές (DMA) και ο Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM), με την Ευρώπη να ζητά εξαιρέσεις για προϊόντα όπως τα αυτοκίνητα, ο χάλυβας, τα φάρμακα και οι ημιαγωγοί.
Τον τελευταίο λόγο έχει ο Τραμπ
Ο Μπέσεντ ξεκαθάρισε ότι την τελική απόφαση θα λάβει ο Πρόεδρος Τραμπ.
«Θα κάνουμε αυτό που θέλει ο Πρόεδρος. Εκείνος θα κρίνει αν οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται με καλή πίστη», δήλωσε στο CNBC.
«Δεν πρόκειται να δώσω δημόσια παράταση 10% στην τηλεόραση, όταν οι πλευρές οφείλουν να προσπαθήσουν να ολοκληρώσουν τη συμφωνία», πρόσθεσε, υποδηλώνοντας την πρόθεση της Ουάσινγκτον να διατηρήσει την πίεση.
Για την Ιαπωνία, ο Μπέσεντ τόνισε ότι οι εκλογές της 20ής Ιουλίου δημιουργούν εμπόδια για την επίτευξη συμφωνίας.
Συμφωνία με το Βιετνάμ – Σταθερά υψηλοί δασμοί για την Κίνα
Για το Βιετνάμ, έχει επιτευχθεί συμφωνία επί της αρχής με δασμό 20%, ο οποίος δεν προστίθεται στον ήδη υπάρχοντα καθολικό δασμό 10%.
Όσον αφορά την Κίνα, το συνολικό επίπεδο δασμών φτάνει στο 55%, με τα προϊόντα κάτω των 800 δολαρίων να υπόκεινται πλέον σε υψηλό δασμό ή πάγια χρέωση 100 δολαρίων ανά αποστολή. Η συμφωνία για τις σπάνιες γαίες αποτελεί ένα βήμα προσέγγισης, χωρίς ωστόσο να έχουν δημοσιοποιηθεί οι λεπτομέρειες.
Ασαφές το χρονοδιάγραμμα
Σύμφωνα με την ING, είναι απίθανο να ολοκληρωθούν όλες οι εμπορικές συμφωνίες μέχρι τις 9 Ιουλίου. Ο Καναδάς έχει εξασφαλίσει παράταση έως τις 21 Ιουλίου, ενώ για την Κίνα η επίσημη προθεσμία παραμένει η 12η Αυγούστου. Το αν η συμφωνία για τις σπάνιες γαίες παρακάμπτει αυτή την ημερομηνία, παραμένει άγνωστο.
Η ING εκτιμά ότι ο μέσος δασμός στις εισαγωγές – που αυτή τη στιγμή κυμαίνεται στο 13% – θα παραμείνει σταθερός έως το τέλος του έτους, με στοχευμένες αυξήσεις σε τομείς όπως:
- ημιαγωγοί
- φαρμακευτικά προϊόντα
- φορτηγά και αεροσκάφη
- χαλκός και ξυλεία
- ναυπηγική και γερανοί
Για την Κίνα, προβλέπεται διατήρηση δασμών έως και 50%.
Ο προστατευτισμός ως νέα «κανονικότητα»
Παρά τις επικλήσεις στον διάλογο, οι ΗΠΑ δεν δείχνουν πρόθεση να κινηθούν προς αμοιβαία μείωση των δασμών. Ο Υπουργός Εμπορίου, Χάουαρντ Λάτνικ, ήταν κατηγορηματικός:
«Συμφωνίες τύπου μηδέν-για-μηδέν δεν αποτελούν επιλογή».
Η επιβολή δασμών εντάσσεται στη στρατηγική χρηματοδότησης του Big Beautiful Bill Act – νομοσχέδιο που συνδυάζει φοροελαφρύνσεις για τα υψηλά εισοδήματα και περικοπές κοινωνικών δαπανών.
Το Project 2025, το συντηρητικό πλάνο πολιτικής εφαρμογής της ατζέντας Τραμπ, προτείνει την επιβολή mirror tariffs – δασμών ίσης αξίας με εκείνους που επιβάλλουν άλλες χώρες.
Η δικαστική πτυχή
Η 31η Ιουλίου είναι καθοριστική για τη δικαστική διαμάχη γύρω από τους δασμούς βάσει του νόμου IEEPA. Αν και το Δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου (CIT) έκρινε ότι ο Τραμπ υπερέβη τις εξουσίες του, το Ομοσπονδιακό Εφετείο έχει αναστείλει προσωρινά την εφαρμογή της απόφασης.