Ο Γκίντερ Τάλιγκερ, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Allianz, μιας εκ των μεγαλύτερων ασφαλιστικών στον κόσμο, προειδοποίησε πρόσφατα ότι η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας πλησιάζει επίπεδα όπου η κάλυψη κρίσιμων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, όπως στεγαστικά δάνεια και επενδύσεις, θα καθίσταται πρακτικά αδύνατη.
Σε ανάρτησή του στο LinkedIn, στα τέλη Μαρτίου, ο Τάλιγκερ απηύθυνε επείγουσα έκκληση για ταχεία απανθρακοποίηση, τονίζοντας ότι ολόκληρες κατηγορίες επενδυτικών περιουσιακών στοιχείων «υποβαθμίζονται μπροστά στα μάτια μας» λόγω των ολοένα συχνότερων ακραίων καιρικών φαινομένων. Ακόμη πιο καυστικά, προειδοποίησε ότι η επιδείνωση της κλιματικής κρίσης απειλεί να κλονίσει συστημικά τον ίδιο τον καπιταλισμό.
Η ασφάλιση — που συχνά χαρακτηρίζεται ως ο «αόρατος λιπαντής» της παγκόσμιας οικονομίας — αποτελεί θεμέλιο της διαχείρισης κινδύνου. Μέσω αυτής, δίνεται η δυνατότητα στους επενδυτές να αναλαμβάνουν υπολογισμένα ρίσκα, ενώ ταυτόχρονα προσφέρεται προστασία σε πολίτες και επιχειρήσεις έναντι οικονομικών απωλειών.
Ο Τάλιγκερ, υπεύθυνος για τις επενδύσεις και τη βιωσιμότητα στην Allianz, δήλωσε στο CNBC ότι περίπου τα δύο τρίτα των οικονομικών ζημιών από φυσικές καταστροφές παραμένουν ανασφάλιστα, γεγονός που συνιστά «σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα».
«Βρισκόμαστε σε μια πορεία αύξησης της θερμοκρασίας κατά 2,7 ή και 3 βαθμούς Κελσίου, όπου πλέον η προσαρμογή καθίσταται ανέφικτη. Αυτή είναι η πραγματικότητα», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Το λεγόμενο «χάσμα προστασίας» σημαίνει ότι το βάρος των φυσικών καταστροφών μετακυλίεται ολοένα και περισσότερο σε ιδιώτες, επιχειρήσεις και δημόσια ταμεία — και όχι στις ασφαλιστικές εταιρείες.
«Αν αυτός ο όγκος κινδύνου συνεχίσει να αυξάνεται, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με μια κοινωνική συνθήκη μη διαχειρίσιμη. Πρόκειται για ρίσκα που δεν καλύπτονται πλέον», υπογράμμισε.
Το σύστημα υπό πίεση
Οι προβλέψεις του ΟΗΕ αναφέρουν ότι ο πλανήτης οδεύει προς αύξηση της θερμοκρασίας έως και 3,1 βαθμούς Κελσίου μέσα στον αιώνα — ένα επίπεδο που, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα επιφέρει καταστροφικές συνέπειες για τα οικοσυστήματα, την οικονομία και την κοινωνική συνοχή.
Η διατήρηση της ανόδου κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου θεωρείται κρίσιμος στόχος, καθώς πέραν αυτού αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης μη αναστρέψιμων μεταβολών στα φυσικά συστήματα του πλανήτη — τα λεγόμενα σημεία καμπής.
Ο Τάλιγκερ επισημαίνει ότι υπάρχουν ισχυρά οικονομικά επιχειρήματα υπέρ της πρόληψης:
«Μπορούμε να επενδύσουμε στην ανθεκτικότητα: να σχεδιάσουμε τις υποδομές, τα σπίτια, τα δίκτυα και τους δρόμους μας έτσι ώστε να αντέχουν τα νέα καιρικά φαινόμενα. Και υπάρχει σαφέστατη οικονομική λογική πίσω από αυτό».
Η Allianz εκτιμά ότι οι οικονομικές απώλειες από φυσικές καταστροφές κοστίζουν, σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, δέκα φορές περισσότερο από τις δαπάνες για πρόληψη και ανθεκτικότητα.
«Αν συνεχίσουμε με τις σημερινές πολιτικές, οδηγούμαστε σε μια πραγματικότητα όπου η προσαρμογή δεν θα είναι πια δυνατή. Δεν μπορούμε, για παράδειγμα, να προστατεύσουμε το Άμστερνταμ αν η στάθμη της θάλασσας ανέβει τρία μέτρα. Είναι απλώς αδύνατον», προειδοποιεί.
Καμπανάκι και από άλλες εταιρείες
Η Zurich Insurance Group, πέμπτη μεγαλύτερη ασφαλιστική της Ευρώπης, συμμερίζεται τις ανησυχίες. Τον Απρίλιο, σε έκθεση για την κλιματική ανθεκτικότητα, έκανε λόγο για εικόνα «ανησυχητικά ζοφερή».
Αναφερόμενη στις πυρκαγιές στο Λος Άντζελες στις αρχές του 2025, η εταιρεία σημείωσε ότι ακόμη και οι πιο ισχυρές οικονομίες δεν είναι προετοιμασμένες για το βάθος και τη συχνότητα των σύγχρονων φυσικών κινδύνων.
Σύμφωνα με στοιχεία της Zurich, από το 1994 έως το 2023, οι ασφαλισμένες ζημιές παγκοσμίως αυξάνονταν κατά 5,9% ετησίως, ενώ το παγκόσμιο ΑΕΠ αναπτυσσόταν με μέσο ρυθμό 2,7% ετησίως — γεγονός που καταδεικνύει ότι η ασφαλιστική επιβάρυνση αυξάνεται με υπερδιπλάσιο ρυθμό σε σχέση με την οικονομική ανάπτυξη.
«Αν συνεχιστεί αυτή η τάση, τα ασφάλιστρα για τους κλιματικούς κινδύνους θα πρέπει να αυξηθούν, επηρεάζοντας το επίπεδο προστασίας που μπορούν να αντέξουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις. Αυτό θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στη λειτουργία ολόκληρης της ασφαλιστικής αγοράς», τονίζει η Zurich.
Η έκρηξη των CAT Bonds
Μπροστά στο αυξανόμενο ρίσκο, οι ασφαλιστικές στρέφονται ολοένα και περισσότερο στα καταστροφικά ομόλογα (CAT bonds) — ένα είδος χρηματοοικονομικού εργαλείου που ενεργοποιείται σε περίπτωση φυσικής καταστροφής και προσφέρει άμεση ρευστότητα.
Η Swiss Re, κορυφαία αντασφαλιστική παγκοσμίως, ανέφερε ότι η αγορά των CAT bonds έχει αυξηθεί κατά 75% από το 2020 και συνεχίζει να επεκτείνεται με ταχείς ρυθμούς.
Ωστόσο, ο Τάλιγκερ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: η μακροχρόνια λογική του ασφαλιστικού τομέα — «όσο περισσότερο ρίσκο, τόσο περισσότερες δουλειές» — ενδέχεται να σπάσει υπό την πίεση της κλιματικής κρίσης. Οι συνέπειες, λέει, θα μπορούσαν να αγγίξουν τις ίδιες τις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Ο Στιβ Έβανς, διευθυντής του εξειδικευμένου παρόχου δεδομένων Artemis.bm, δήλωσε:
«Αν δεν ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα, το κόστος ασφάλισης θα εκτιναχθεί. Και τότε, απλώς δεν θα είναι πια οικονομικά βιώσιμη ούτε για τις ασφαλιστικές ούτε για τις αγορές κεφαλαίου».
«Πρέπει να δράσουμε τώρα, συνδυάζοντας πρόληψη και προστασία. Αλλιώς, οδηγούμαστε σε έναν επικίνδυνο καθοδικό σπιράλ», προειδοποιεί.
Υπάρχει εναλλακτική;
Δεν συμμερίζονται όλοι την απαισιοδοξία. Ο Τόμπιας Γκριμ, επικεφαλής επιστήμονας για το κλίμα στη Munich Re, υποστηρίζει ότι το ερώτημα δεν είναι αν κάτι είναι ασφαλίσιμο, αλλά σε ποιο τίμημα.
«Η ασφάλιση παραμένει εφικτή, εφόσον υπάρχουν υγιείς συνθήκες και μπορούμε να υπολογίσουμε επακριβώς το ρίσκο. Εξακολουθούμε να έχουμε όρεξη για ανάληψη κινδύνων, εφόσον αμειβόμαστε αναλόγως», δηλώνει.
Σημειώνει, επίσης, ότι η Munich Re λειτουργεί με ετήσιες ανανεώσεις συμβολαίων, κάτι που καθιστά τη μακροχρόνια αβεβαιότητα λιγότερο κρίσιμη.
Ωστόσο, εντοπίζει το πρόβλημα στην άναρχη ανάπτυξη σε περιοχές υψηλού κινδύνου:
«Το είδαμε καθαρά με τις πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, όπου οι πρώτες περιοχές που επλήγησαν ήταν πολυτελείς κατοικίες στα προάστια. Χρειάζεται αλλαγή στον χωροταξικό σχεδιασμό και ενίσχυση των μέτρων πρόληψης», καταλήγει.
Με πληροφορίες από CNBC
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
