Ρωσία και Λευκορωσία ξεκίνησαν την Παρασκευή την κοινή στρατιωτική άσκηση «Zapad-2025» στα σύνορα με το ΝΑΤΟ, σε μια περίοδο αυξημένης έντασης με τη Δύση. Η άσκηση πραγματοποιείται δύο ημέρες μετά την κατάρριψη ρωσικών drones από την Πολωνία που είχαν παραβιάσει τον εναέριο χώρο της, στο πρώτο καταγεγραμμένο περιστατικό όπου μέλος του ΝΑΤΟ προχώρησε σε στρατιωτική ενέργεια κατά ρωσικών στόχων από την αρχή του πολέμου.
Η άσκηση πραγματοποιείται σε πεδία εκπαίδευσης και στις δύο χώρες, περιλαμβανομένων περιοχών κοντά στα πολωνικά σύνορα. Παρότι είχε προγραμματιστεί αρκετό καιρό πριν, το περιστατικό με τα drones ενίσχυσε τις ανησυχίες στη Δύση για την κλιμάκωση της έντασης.
Τι περιλαμβάνει η άσκηση
Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, η πρώτη φάση προβλέπει προσομοίωση απόκρουσης επίθεσης κατά της Ρωσίας και της Λευκορωσίας, οι οποίες συγκροτούν την «Ένωση Κρατών» (Union State). Στη δεύτερη φάση, οι δυνάμεις θα επικεντρωθούν στην «αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας» και στη «συντριβή του εχθρού», με συμμετοχή και συμμαχικών στρατευμάτων από φιλικές χώρες.
Η Λευκορωσία συνορεύει δυτικά με τρία κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ (Πολωνία, Λιθουανία, Λετονία) και νότια με την Ουκρανία.
Το Κρεμλίνο χαρακτήρισε τις ευρωπαϊκές αντιδράσεις «συναισθηματικές» και προϊόν «εχθρικής στάσης απέναντι στη Ρωσία». Παράλληλα, απέφυγε να σχολιάσει το επεισόδιο με τα drones, το οποίο στη Δύση θεωρήθηκε ως δοκιμή των αντανακλαστικών του ΝΑΤΟ.
Οι δυτικές χώρες κατηγόρησαν τη Μόσχα για σκόπιμη πρόκληση, κάτι που η Ρωσία αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι τα drones στόχευαν την Ουκρανία και δεν προορίζονταν να πλήξουν την Πολωνία.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι η παραβίαση του πολωνικού εναέριου χώρου μπορεί να ήταν «λάθος», προσθέτοντας: «Δεν είμαι ευχαριστημένος με τίποτα που έχει σχέση με αυτή την κατάσταση, αλλά ελπίζω να τελειώσει σύντομα».
Η Πολωνία σε ύψιστη επιφυλακή
Ακόμη και πριν το περιστατικό, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ είχε χαρακτηρίσει τις ασκήσεις «πολύ επιθετικές» και ανακοίνωσε το κλείσιμο των συνόρων με τη Λευκορωσία τα μεσάνυχτα της Πέμπτης.
Ο υφυπουργός Άμυνας της Πολωνίας Cezary Tomczyk δήλωσε στο Reuters ότι η χώρα προετοιμαζόταν εδώ και μήνες, οργανώνοντας τις δικές της ασκήσεις με την ονομασία «Iron Defender». «Συμμετέχουν περίπου 30.000 στρατιώτες, εκ των οποίων 5.000 βρίσκονται ήδη στα σύνορα με τη Λευκορωσία», είπε.
Η Λιθουανία ανακοίνωσε επίσης μέτρα προστασίας των συνόρων της λόγω των ασκήσεων.
Τεχνητή νοημοσύνη και drones στις ασκήσεις
Ο αρχηγός του γενικού επιτελείου της Λευκορωσίας, στρατηγός Pavel Muraveiko, σημείωσε ότι όλες οι ασκήσεις θα διεξαχθούν σε «σημαντική απόσταση» από τα σύνορα με το ΝΑΤΟ και την Ουκρανία.
Τόνισε ότι το πρόγραμμα περιλαμβάνει χρήση drones, ηλεκτρονικό πόλεμο και εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης για τη στήριξη λήψης αποφάσεων.
Η προηγούμενη άσκηση Zapad είχε πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο του 2021, πέντε μήνες πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία εκδηλώθηκε εν μέρει από λευκορωσικό έδαφος.
Ο ρόλος του Λουκασένκο
Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο παραμένει στενός σύμμαχος του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, στηρίζοντας τη Μόσχα στον πόλεμο χωρίς όμως να στείλει δικά του στρατεύματα. Από την αρχή της σύγκρουσης, επέτρεψε στη Ρωσία να αναπτύξει τακτικά πυρηνικά όπλα στη Λευκορωσία και προετοιμάζεται να φιλοξενήσει τους νέους υπερηχητικούς πυραύλους Oreshnik.
Παράλληλα, επιχειρεί να βελτιώσει τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά από χρόνια κυρώσεων από Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες. Την Πέμπτη απελευθέρωσε 52 κρατούμενους έπειτα από αίτημα του Αμερικανού προέδρου Τραμπ και δήλωσε ότι στηρίζει τις προσπάθειές του για επίλυση διεθνών συγκρούσεων.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ