Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θα υποδεχθεί σήμερα στον Λευκό Οίκο τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν. Ο Τούρκος ηγέτης προσέρχεται με στόχο να αξιοποιήσει το θετικότερο κλίμα των τελευταίων ετών για να πείσει την Ουάσιγκτον να άρει τις κυρώσεις και να ανοίξει τον δρόμο για την αγορά μαχητικών F-35.
Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη του Ερντογάν στην αμερικανική πρωτεύουσα εδώ και έξι χρόνια, σε μια περίοδο που η Άγκυρα επιχειρεί να εκμεταλλευθεί την προθυμία της διοίκησης Τραμπ να συνάπτει συμφωνίες υψηλού οικονομικού και εξοπλιστικού ενδιαφέροντος.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε κρατήσει αποστάσεις, επικαλούμενη τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία. Αντίθετα, ο Τραμπ, που διατηρεί προσωπικούς δεσμούς με τον Ερντογάν και εμφανίζεται περισσότερο ανεκτικός απέναντι στη Μόσχα, δημιουργεί για την Άγκυρα προσδοκίες επανεκκίνησης.
Συγκλίσεις και ρήγματα
Οι δύο πρόεδροι, που συχνά κατηγορούνται για αυταρχικές πρακτικές, είχαν αρκετές διακυμάνσεις στη συνεργασία τους την πρώτη θητεία του Τραμπ. Ωστόσο, από την επιστροφή του στο Οβάλ Γραφείο, οι θέσεις τους έχουν πλησιάσει στο μέτωπο της Συρίας – το μεγαλύτερο σημείο τριβής έως τώρα – με ΗΠΑ και Τουρκία να στηρίζουν πλέον την κεντρική κυβέρνηση στη Δαμασκό.
Το μεγάλο χάσμα, όμως, παραμένει η Γάζα. Η Άγκυρα καταγγέλλει τις ισραηλινές επιθέσεις ως «γενοκτονία», θέση που περιπλέκει τις κατά τα άλλα συναλλακτικές συνομιλίες. «Όποιος δεν υψώνει φωνή απέναντι στη βαρβαρότητα στη Γάζα, μοιράζεται την ευθύνη», τόνισε ο Ερντογάν στον ΟΗΕ. Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, αντέτεινε: «Οι ηγέτες μπορούν να πουν ό,τι θέλουν, αλλά όταν χρειάζονται κάτι, έρχονται στον Λευκό Οίκο».
Οι κυρώσεις και η μάχη για τα F-35
Η Άγκυρα προσδοκά ότι η νέα δυναμική θα επιτρέψει την υπέρβαση των κυρώσεων που είχε επιβάλει ο ίδιος ο Τραμπ το 2020, μετά την αγορά των ρωσικών S-400. Η άρση τους θα άνοιγε τον δρόμο για την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, από το οποίο αποκλείστηκε.
«Μια θετική εξέλιξη δεν είναι αδιανόητη, εφόσον υπάρξει πολιτική βούληση και αφεθούν οι διπλωμάτες να βρουν λύσεις», σχολιάζει ο πρώην πρέσβης Τιμούρ Σοϊλεμέζ. Ο Τραμπ δήλωσε αισιόδοξος ότι οι συνομιλίες θα «ολοκληρωθούν θετικά», ενώ ο Ερντογάν έχει προαναγγείλει πως τα εξοπλιστικά, μαζί με τις περιφερειακές κρίσεις, την ενέργεια και το εμπόριο, θα κυριαρχήσουν στη συνάντηση.
Σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο, η Ουάσιγκτον έχει ετοιμάσει προσχέδιο «δήλωσης προθέσεων» για πωλήσεις νέων F-16 στην Τουρκία, αλλά τα F-35 δεν περιλαμβάνονται, καθώς η νομοθεσία απαγορεύει την πώλησή τους όσο παραμένουν οι S-400.
Ενίσχυση αεροπορικής ισχύος
Η Τουρκία, που διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ, επιδιώκει να ενισχύσει την αεροπορική της ισχύ απέναντι σε απειλές στη Μέση Ανατολή, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα. Στο πλαίσιο αυτό, ζητά όχι μόνο F-16 και F-35, αλλά και 40 Eurofighter Typhoon, προκαλώντας αντιδράσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο Ισραήλ. Παράλληλα, στο τραπέζι βρίσκεται και συμφωνία με την Boeing.
Με πληροφορίες από Reuters