Μια ολόκληρη γωνιά της αμερικανικής στεγαστικής αγοράς, αξίας περίπου 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, έχει «παγώσει» μετά το κλείσιμο της κυβέρνησης των ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα.
Η διακοπή λειτουργίας άφησε αγοραστές και πωλητές κατοικιών σε κατάσταση αβεβαιότητας, λίγες ημέρες πριν από τις προγραμματισμένες ολοκληρώσεις δανείων.
Αν και τα περισσότερα προγράμματα στεγαστικών δανείων, όπως τα FHA και VA, συνεχίζονται κανονικά, τα δάνεια του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) έχουν σταματήσει πλήρως. Τα συγκεκριμένα δάνεια χρησιμοποιούνται κυρίως από αγοραστές χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος σε αγροτικές περιοχές και αποτελούν σημαντικό εργαλείο για την οικονομικά προσιτή στέγαση.
Τα δάνεια του USDA και ποιοι τα χρησιμοποιούν
Τα στεγαστικά δάνεια USDA έχουν σχεδιαστεί για να στηρίζουν την κατοικία σε αγροτικές και προαστιακές κοινότητες.
Προσφέρουν μηδενική προκαταβολή, χαμηλά επιτόκια και ευνοϊκές πιστωτικές απαιτήσεις, γεγονός που τα καθιστά ιδιαίτερα ελκυστικά για πρώτους αγοραστές.
Ωστόσο, με το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού του υπουργείου σε άδεια άνευ αποδοχών, η επεξεργασία νέων αιτήσεων έχει σταματήσει, προκαλώντας καθυστερήσεις και οικονομική επιβάρυνση για τους δανειολήπτες.
Αγοραστές σε αναμονή και οικονομική πίεση
Η Julia Adame, σύμβουλος στεγαστικών δανείων στην Οκλαχόμα, περιγράφει πώς δύο πελάτες της βρέθηκαν εγκλωβισμένοι λίγο πριν την ολοκλήρωση της αγοράς των σπιτιών τους.
Μία από τις πελάτισσες, που επρόκειτο να κλείσει το δάνειό της στις 30 Σεπτεμβρίου, τώρα πληρώνει στον πωλητή 150 δολάρια την ημέρα για να αντισταθμίσει την καθυστέρηση.
«Περιμένουμε να ανοίξει ξανά η κυβέρνηση για να προχωρήσει η διαδικασία», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Διακοπή επεξεργασίας και επιπτώσεις
Σε αντίθεση με τα δάνεια FHA και VA, τα δάνεια USDA απαιτούν ένα επιπλέον στάδιο αξιολόγησης από το ίδιο το Υπουργείο Γεωργίας.
Η διαδικασία αυτή έχει διακοπεί πλήρως, καθώς πάνω από το 80% του προσωπικού του σχετικού τμήματος έχει τεθεί σε αναστολή.
Μόνο ελάχιστοι υπάλληλοι παραμένουν για «εξαιρούμενες δραστηριότητες» που σχετίζονται με τη διαχείριση κρατικής περιουσίας.
Οι καθυστερήσεις πλήττουν κυρίως τους Αμερικανούς της υπαίθρου, όπου τα ποσοστά ιδιοκτησίας κατοικίας έχουν μειωθεί από 81% το 2013 σε 74% το 2023.
Οι αυξήσεις τιμών και η στασιμότητα των μισθών έχουν ήδη επιβαρύνει τους κατοίκους, και τώρα το κυβερνητικό κλείσιμο εντείνει την πίεση.
Ο Spencer S., 24 ετών, από την Τζόρτζια, αναζητούσε επί μήνες ένα σπίτι κοντά στην Ατλάντα.
Μετά από αποτυχημένες προσπάθειες, βρήκε επιτέλους μια κατοικία που πληρούσε τα κριτήρια δανείου USDA, με επιτόκιο 6%, χαμηλότερο από άλλες επιλογές της αγοράς.
Όμως, το κλείσιμο της κυβέρνησης ανέστειλε τη διαδικασία.
«Αυτό είναι το πρώτο σπίτι που βρήκαμε όπου ο πωλητής θέλει πραγματικά να μας το δώσει — και τώρα όλα έχουν παγώσει», λέει με απογοήτευση.
Ένα πρόγραμμα 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων
Κατά το οικονομικό έτος 2024, το USDA υποστήριξε 33.000 στεγαστικά δάνεια, αξίας 6,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, και δάνεισε άλλο 1 δισεκατομμύριο απευθείας μέσω προγράμματος για αγοραστές χαμηλού εισοδήματος.
Αν και μικρότερο σε μέγεθος σε σχέση με τα προγράμματα FHA και VA, παραμένει κρίσιμο για χιλιάδες οικογένειες που αναζητούν ένα προσιτό σπίτι.
«Είναι ένα εξαιρετικό και ευέλικτο πρόγραμμα», επισημαίνει η Adame, «και χωρίς αυτό, πολλοί Αμερικανοί της υπαίθρου δεν θα είχαν καμία επιλογή να αποκτήσουν στέγη».