Ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί σε τρεις από τους τελευταίους τέσσερις μήνες και είναι ελαφρώς υψηλότερος σε σύγκριση με πέρυσι, όταν συνέβαλε στην αποτυχία της προεδρικής εκστρατείας της τότε Αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις. Ωστόσο, αυτή η πραγματικότητα δεν φαίνεται να αντικατοπτρίζεται στις δηλώσεις του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ή ορισμένων αξιωματούχων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed).
Ο Τραμπ, στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, δήλωσε: «Οι τιμές των τροφίμων έχουν μειωθεί, τα επιτόκια στεγαστικών δανείων έχουν μειωθεί και ο πληθωρισμός έχει ηττηθεί». Παράλληλα, ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, σε ομιλία του τον Αύγουστο, ανέφερε ότι «ο πληθωρισμός, αν και ακόμα αυξημένος, έχει μειωθεί σημαντικά από τα υψηλά του μετά την πανδημία, ενώ οι ανοδικοί κίνδυνοι έχουν περιοριστεί».
Οι κίνδυνοι της υποβάθμισης του πληθωρισμού
Η υποβάθμιση του πληθωρισμού, ενώ παραμένει πάνω από τον στόχο 2% της Fed, μπορεί να δημιουργήσει σοβαρούς κινδύνους. Για την κυβέρνηση Τραμπ, υπάρχει ο κίνδυνος να βρεθεί σε αντίθεση με τη δημόσια αντίληψη: πολλοί Αμερικανοί εξακολουθούν να θεωρούν τις υψηλές τιμές σημαντικό βάρος για τα οικονομικά τους.
Η Fed, από την πλευρά της, μειώνοντας πρόσφατα το βασικό επιτόκιο, παίρνει το ρίσκο ότι οι δασμοί της κυβέρνησης μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερη και πιο παρατεταμένη αύξηση των τιμών από ό,τι αναμενόταν, κάτι που θα πλήξει την αξιοπιστία της ως θεματοφύλακα της σταθερότητας των τιμών.
Η σημασία της αξιοπιστίας της Fed
Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων στην ικανότητα της Fed να διατηρεί τον πληθωρισμό υπό έλεγχο είναι κρίσιμη. Όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η εμπιστοσύνη, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να προκληθεί μια πληθωριστική σπείρα από αυξήσεις μισθών και τιμών.
Η οικονομολόγος Karen Dynan τονίζει ότι, λόγω των πρόσφατων εμπειριών με την πανδημία και των αυξημένων δασμών, υπάρχει κίνδυνος να χαθεί η εμπιστοσύνη ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει χαμηλός. «Εάν αυτό συμβεί, οι περικοπές της Fed πιθανώς θα θεωρηθούν εκ των υστέρων λανθασμένες», προειδοποιεί.
Τι δείχνουν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό
Μέχρι στιγμής, οι δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ δεν έχουν αυξήσει τον πληθωρισμό όσο αναμενόταν. Ο πληθωρισμός παραμένει σημαντικά χαμηλότερα από το υψηλό 9,1% πριν από τρία χρόνια, αλλά οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 2,9% τον Αύγουστο σε σχέση με πέρυσι, πάνω από τον στόχο της Fed.
Οι δασμοί έχουν αυξήσει το κόστος πολλών εισαγόμενων προϊόντων, όπως έπιπλα, συσκευές και παιχνίδια, ενώ οι τιμές των παντοπωλείων αυξήθηκαν κατά 2,7%, η μεγαλύτερη αύξηση εκτός πανδημίας από το 2015. Ο καφές, λόγω δασμών στη Βραζιλία και ξηρασιών, ανέβηκε σχεδόν 21% τον τελευταίο χρόνο.
Η αντίδραση των εταιρειών
Ορισμένες εταιρείες προσαρμόζουν τις τιμές τους για να αντισταθμίσουν το αυξημένο κόστος. Η Campbell Soups αναγκάστηκε να εφαρμόσει «χειρουργικές πρωτοβουλίες τιμολόγησης» λόγω δασμών στο χάλυβα και το αλουμίνιο, ενώ η National Tree Company θα αυξήσει τις τιμές των τεχνητών χριστουγεννιάτικων δέντρων και στολιδιών κατά περίπου 10% φέτος.
Προκλήσεις και προοπτικές
Οι οικονομολόγοι παραμένουν προσεκτικοί. Ο Τζέισον Φέρμαν σημειώνει: «Είναι μεγάλο στοίχημα να βασιστούμε ότι οι αυξήσεις του πληθωρισμού θα είναι παροδικές. Κάποτε, ένας πληθωρισμός 3% θα θεωρούνταν πολύ υψηλός».
Η κατάσταση επιδεινώνεται από τις πρόσφατες επιβολές δασμών σε φαρμακευτικά προϊόντα, ντουλάπια κουζίνας και βαρέα φορτηγά, ενώ ο Τραμπ απείλησε με περαιτέρω αυξήσεις δασμών σε εισαγωγές από την Κίνα.
Με πληροφορίες από AP