Η εύθραυστη οικονομία της Ιαπωνίας, ήδη πιεσμένη από τους αμερικανικούς δασμούς και τη μείωση των επενδύσεων σε ακίνητα, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ακόμη σοβαρό εμπόδιο: την κλιμάκωση της διπλωματικής έντασης μεταξύ Τόκιο και Πεκίνου.
Η Κίνα αποθαρρύνει τα ταξίδια – Πτώση στις τουριστικές μετοχές
Μετά τις δηλώσεις της πρωθυπουργού Σανάε Τακαΐτσι για την Ταϊβάν, η Κίνα συνέστησε στους πολίτες της να αποφεύγουν τα ταξίδια στην Ιαπωνία. Οι σχετιζόμενες με τον τουρισμό ιαπωνικές μετοχές κατέγραψαν άμεσες απώλειες, ενώ οι ειδικοί προειδοποιούν πως οι συνέπειες μπορεί να εξελιχθούν σε βαθύτερο πλήγμα για την οικονομία.
Οι Κινέζοι επισκέπτες αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα ξένων τουριστών στην Ιαπωνία το 2025, με περίπου 5,7 εκατομμύρια αφίξεις – σχεδόν το 23% του συνολικού αριθμού.
Πιθανή μείωση στο ΑΕΠ
Ο Τακαχίντε Κιούτσι, εκτελεστικός οικονομολόγος στο Nomura Research Institute, εκτιμά ότι οι διμερείς εντάσεις θα μπορούσαν να αφαιρέσουν έως και 1,79 τρισ. γιεν από το ιαπωνικό ΑΕΠ μέσα σε έναν χρόνο, δηλαδή μείωση 0,29%.
Υπενθυμίζεται ότι σε προηγούμενη κρίση, το 2012-2013, οι αφίξεις Κινέζων τουριστών μειώθηκαν κατά σχεδόν 8% λόγω της διαμάχης για τα νησιά Σενκάκου/Ντιαογιού.
Καθοριστική η συμβολή του τουρισμού στην οικονομία
Ο τουρισμός αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης για την τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Σύμφωνα με το Mastercard Economics Institute, ο εισερχόμενος τουρισμός συνέβαλε κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες στην περσινή αύξηση του ΑΕΠ, η οποία συνολικά ήταν μόλις 0,1%.
Ο επικεφαλής της Moody’s Analytics για την Ιαπωνία, Στέφαν Άνγκρικ, σημειώνει ότι ενδεχόμενη μείωση κατά 50% των κινεζικών αφίξεων – όπως έχει συμβεί σε παλαιότερες κρίσεις – θα μπορούσε να κόψει 0,2 ποσοστιαίες μονάδες από την οικονομική ανάπτυξη.
Οικονομία σε ύφεση
Το ΑΕΠ της Ιαπωνίας συρρικνώθηκε κατά 0,4% το τρίτο τρίμηνο, η πρώτη πτώση μετά από έξι διαδοχικά τρίμηνα ανάπτυξης. Σε ετήσια βάση, η οικονομία υποχώρησε κατά 1,8%.
Πώς ξεκίνησε η νέα κρίση
Η κρίση πυροδοτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου, όταν η Τακαΐτσι δήλωσε ότι τυχόν κινεζική βίαιη απόπειρα κατάληψης της Ταϊβάν θα αποτελούσε «απειλή για την επιβίωση» της Ιαπωνίας. Πρόσθεσε ότι σε περίπτωση κινεζικού αποκλεισμού της Ταϊβάν, ενδεχόμενη εμπλοκή των ΗΠΑ θα μπορούσε να οδηγήσει και την Ιαπωνία σε στρατιωτική δράση.
Η αντίδραση της Κίνας ήταν άμεση και έντονη. Ο γενικός πρόξενος στην Οσάκα έκανε προσβλητική ανάρτηση στο Χ (πρώην Twitter), η οποία διαγράφηκε αργότερα. Ακολούθησαν εκατέρωθεν διπλωματικές διαμαρτυρίες, ταξιδιωτικές προειδοποιήσεις και κινεζικές αναπτύξεις πλοίων και drones κοντά στα Σενκάκου, αναγκάζοντας την Ιαπωνία να απογειώσει μαχητικά αεροσκάφη.
Ταϊβάν: ο πυρήνας της σύγκρουσης
Το Πεκίνο θεωρεί την Ταϊβάν τμήμα της επικράτειάς του και δεν αποκλείει τη χρήση βίας για την «επανένωση». Η Ταϊβάν απορρίπτει τους κινεζικούς ισχυρισμούς, τονίζοντας ότι το μέλλον της αποφασίζεται αποκλειστικά από τον λαό της.
Χρονοβόρα κρίση – Καμία πλευρά δεν υποχωρεί
Ο επενδυτής David Roche εκτιμά ότι η ένταση θα συνεχιστεί μέχρι η Τακαΐτσι να ανακαλέσει τις αναφορές της σε πιθανή ιαπωνική στρατιωτική εμπλοκή στην Ταϊβάν – κάτι που θεωρείται «κόκκινη γραμμή» για το Πεκίνο.
Ο αναλυτής Tobias Harris τονίζει ότι ούτε η Κίνα ούτε η Ιαπωνία μπορούν εύκολα να κάνουν πίσω:
- Το Πεκίνο δεν θέλει να φανεί ότι ανέχεται αλλαγή πολιτικής από την Ιαπωνία.
- Η Τακαΐτσι δεν μπορεί να εμφανιστεί αδύναμη εν μέσω υψηλής δημοτικότητας (69% στις 16 Νοεμβρίου, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην ιστορία, σύμφωνα με την Asahi Shimbun).
Κίνδυνος «επεισοδίου τύπου THAAD»
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η κρίση θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μακροχρόνιο «πάγωμα» των σχέσεων, ανάλογο με την αντίδραση της Κίνας στην εγκατάσταση του αμερικανικού συστήματος THAAD στη Νότια Κορέα το 2016 – μια περίοδος που σημαδεύτηκε από εμπορικές κυρώσεις, διπλωματική ψύχρανση και κάθετη πτώση του τουρισμού.
Με πληροφορίες από CNBC