Το 28-σημείο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα, βασίστηκε σε έγγραφο της Ρωσίας, το οποίο είχε αποσταλεί στην κυβέρνηση Τραμπ τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τρεις πηγές με γνώση του θέματος.
Το ρωσικό «ανεπίσημο έγγραφο»
Οι ρωσικές αρχές παρέδωσαν το έγγραφο — ένα «non-paper», όπως ονομάζεται στη διπλωματική πρακτική — σε υψηλόβαθμους Αμερικανούς αξιωματούχους, λίγο μετά τη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον.
Το έγγραφο περιέγραφε τις ρωσικές προϋποθέσεις για τον τερματισμό του πολέμου, επαναλαμβάνοντας θέσεις που είχαν απορριφθεί στο παρελθόν από την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της παραχώρησης ουκρανικών εδαφών στην ανατολή.
Αυτή είναι η πρώτη επιβεβαίωση ότι το έγγραφο, του οποίου την ύπαρξη είχε αποκαλύψει το Reuters, αποτέλεσε ουσιαστική βάση για το αμερικανικό πλάνο 28 σημείων.
Σιωπή από Ουάσινγκτον, Μόσχα και Κίεβο
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, καθώς και οι ρωσικές και ουκρανικές πρεσβείες στην Ουάσινγκτον, δεν σχολίασαν την υπόθεση.
Ο Λευκός Οίκος επίσης απέφυγε να τοποθετηθεί, παραπέμποντας στις δηλώσεις Τραμπ ότι είναι αισιόδοξος πως το σχέδιο θα προχωρήσει. Ο Τραμπ ανέφερε ότι ο ειδικός απεσταλμένος του Steve Witkoff έχει εντολή να συναντηθεί με τον Πούτιν στη Μόσχα, ενώ ο υπουργός Άμυνας Dan Driscoll θα συναντηθεί με Ουκρανούς αξιωματούχους.
Γιατί υιοθετήθηκε ρωσικό κείμενο – Αντιδράσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ
Επιφυλάξεις αξιωματούχων
Παραμένει άγνωστο γιατί και πώς η κυβέρνηση Τραμπ χρησιμοποίησε ρωσικό non-paper ως βάση του δικού της ειρηνευτικού πλάνου. Πηγές αναφέρουν ότι ορισμένοι ανώτεροι αξιωματούχοι — ανάμεσά τους ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο — θεωρούσαν πως οι ρωσικές απαιτήσεις ήταν αδύνατο να γίνουν αποδεκτές από την Ουκρανία.
Επικοινωνία Ρούμπιο – Λαβρόφ
Μετά τη λήψη του εγγράφου, ο Ρούμπιο είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Σεργκέι Λαβρόφ, κατά την οποία συζητήθηκε το περιεχόμενό του.
Από τη δημοσιοποίηση του σχεδίου από το Axios, έχουν ενταθεί οι αμφιβολίες μεταξύ Αμερικανών αξιωματούχων και βουλευτών, οι οποίοι βλέπουν το πλάνο περισσότερο ως κατάλογο ρωσικών θέσεων παρά ως ουσιαστική ειρηνευτική πρόταση.
Πίεση προς την Ουκρανία
Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με πηγές, έχουν προειδοποιήσει ότι θα μπορούσαν να περιορίσουν τη στρατιωτική στήριξη προς το Κίεβο εάν η Ουκρανία αρνηθεί να μπει σε διαδικασία συμφωνίας.
Το παρασκήνιο της σύνταξης του σχεδίου
Η συνάντηση στο Μαϊάμι
Το σχέδιο φαίνεται πως διαμορφώθηκε εν μέρει σε συνάντηση του Jared Kushner, του Steve Witkoff και του Κιρίλ Ντμίτριεφ, επικεφαλής ρωσικού κρατικού επενδυτικού ταμείου, στο Μαϊάμι. Ελάχιστοι ενημερώθηκαν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και στον Λευκό Οίκο, όπως αναφέρουν δύο πηγές.
Επαφές Witkoff με το Κρεμλίνο
Το Bloomberg αποκάλυψε ότι ο Witkoff παρείχε συμβουλές στον Yuri Ushakov για τον τρόπο με τον οποίο ο Πούτιν θα έπρεπε να επικοινωνήσει με τον Τραμπ.
Από τα πρακτικά τηλεφωνικών συνομιλιών φαίνεται ότι ήδη από τις 14 Οκτωβρίου συζητιόταν ένα «σχέδιο 20 σημείων», το οποίο επεκτάθηκε μετά από επαφές με τον Ντμίτριεφ.
Αναθεώρηση του σχεδίου μετά τις διεθνείς αντιδράσεις
Η ανακοίνωση της αμερικανικής πρότασης προκάλεσε πολιτικές αναταράξεις σε τρεις ηπείρους.
Σύμφωνα με το ABC News, εννέα από τα αρχικά 28 σημεία αφαιρέθηκαν, κατόπιν συνομιλιών υψηλόβαθμων Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων.
Πολιτική αντιπαράθεση στις ΗΠΑ
Μια δικομματική ομάδα γερουσιαστών δήλωσε ότι ο Ρούμπιο τους ανέφερε πως το σχέδιο δεν αποτελεί αμερικανική πρόταση αλλά ρωσικό κατάλογο απαιτήσεων — κάτι που ο Λευκός Οίκος και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διέψευσαν.
Συνομιλίες σε Γενεύη και ΗΑΕ
Κατά τις συναντήσεις στη Γενεύη, Αμερικανοί, Ευρωπαίοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι συμφώνησαν να τροποποιηθούν ή να αφαιρεθούν τα πιο φιλορωσικά σημεία.
Ο υπουργός Άμυνας Driscoll βρίσκεται σε συνομιλίες με ρωσική αντιπροσωπεία στο Αμπού Ντάμπι, ενώ ουκρανική ομάδα συμμετέχει παράλληλα σε συζητήσεις με τους Αμερικανούς.
Η στάση της Ουκρανίας
Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι υποστηρίζουν το αναθεωρημένο πλαίσιο που προέκυψε από τις τελευταίες διαπραγματεύσεις, τονίζοντας όμως ότι τα πλέον ευαίσθητα ζητήματα — ιδίως το θέμα των εδαφικών παραχωρήσεων — μπορούν να κλείσουν μόνο σε ενδεχόμενη συνάντηση Ζελένσκι – Τραμπ.
Με πληροφορίες από Reuters