Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε τη Δευτέρα ότι το Μεξικό δεν αντιμετωπίζει δίκαια τους Αμερικανούς αγρότες και απείλησε τη χώρα με το ισχυρότερο οικονομικό μέσο πίεσης που συνηθίζει να χρησιμοποιεί: την επιβολή υψηλότερων δασμών.
Κατηγορίες για παραβίαση της συνθήκης ύδρευσης
Σε ανάρτησή του στο Truth Social, ο Τραμπ κατηγόρησε το Μεξικό ότι παραβιάζει τη διμερή συνθήκη ύδρευσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, επηρεάζοντας αρνητικά τους αγρότες του Τέξας, οι οποίοι εξαρτώνται από αυτή την παροχή νερού για τις καλλιέργειες και τα κοπάδια τους.
«Μέχρι στιγμής, το Μεξικό δεν ανταποκρίνεται και αυτό είναι πολύ άδικο για τους Αμερικανούς αγρότες μας», σημείωσε. «Γι’ αυτό ενέκρινα την τεκμηρίωση για επιβολή δασμού 5% στο Μεξικό, εάν το νερό δεν απελευθερωθεί άμεσα».
Το περιεχόμενο της συνθήκης του 1944
Η συμφωνία στην οποία αναφέρεται ο Τραμπ είναι η Συνθήκη του 1944 για τη χρήση των υδάτων των ποταμών Κολοράντο, Τιχουάνα και Ρίο Γκράντε. Η συνθήκη απαιτεί από το Μεξικό να παρέχει στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά μέσο όρο τουλάχιστον 350.000 στρέμματα-πόδια νερού ετησίως από τους παραποτάμους του Ρίο Γκράντε.
Οι ΗΠΑ εδώ και πολλές δεκαετίες υποστηρίζουν ότι το Μεξικό συχνά αθετεί μέρος των υποχρεώσεών του.
Υποεκπλήρωση υποχρεώσεων και ζήτημα «έκτακτης ξηρασίας»
Σύμφωνα με τη Διεθνή Επιτροπή Ορίων και Υδάτων των ΗΠΑ, το Μεξικό έχει καθυστερήσει στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών του κατά περίπου 73.000 στρέμματα-πόδια την τελευταία πενταετία.
Η συνθήκη δίνει θεωρητικά περιθώριο στο Μεξικό να καλύψει την ποσότητα τα επόμενα πέντε χρόνια, ωστόσο η εφαρμογή αυτού εξαρτάται από την ερμηνεία της διάταξης περί «έκτακτης ξηρασίας», η οποία παραμένει ασαφής.
Η κατάσταση στο Τέξας και οι πιέσεις από τους τοπικούς φορείς
Το Τέξας βρίσκεται αυτή την περίοδο αντιμέτωπο με ξηρασία, με αρκετούς αγρότες να δυσκολεύονται να ποτίσουν καλλιέργειες και ζώα. Το θέμα έχει απασχολήσει τοπικούς νομοθέτες και μέλη του Κογκρέσου, οι οποίοι έχουν προτείνει ακόμη και νομοθετικές παρεμβάσεις για την πίεση προς το Μεξικό, χωρίς όμως αποτέλεσμα μέχρι στιγμής.
Ο Ρεπουμπλικάνος βουλευτής Τζόντι Άρινγκτον δήλωσε πέρυσι σε ακρόαση της Επιτροπής Τρόπων και Μέσων ότι η έλλειψη νερού από το Μεξικό έχει προκαλέσει ζημίες ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων σε αρδευόμενες καλλιέργειες στο Τέξας.
Προηγούμενες απειλές του Τραμπ
Ο Τραμπ έχει επανέλθει στο ζήτημα και στο παρελθόν. Τον Απρίλιο, μέσω του Truth Social, είχε απειλήσει με επιβολή απροσδιόριστων δασμών και πιθανών κυρώσεων, εφόσον το Μεξικό δεν παραδώσει το νερό που οφείλει στις ΗΠΑ.
Οι εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ–Μεξικού και η πιθανή επιβολή νέων δασμών
Το Μεξικό αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Ένας πρόσθετος δασμός 5% θα αύξανε τον συνολικό φόρο στα μεξικανικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ στο 30%.
Παρά ταύτα, δεν είναι σαφές πόση επίδραση θα έχουν οι δασμοί στην πράξη, καθώς η πλειονότητα των μεξικανικών προϊόντων απαλλάσσεται σήμερα από δασμούς, εφόσον πληροί τις προϋποθέσεις της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου ΗΠΑ–Μεξικού–Καναδά (USMCA).
Επερχόμενη αναθεώρηση της εμπορικής συμφωνίας
Η USMCA πρόκειται να τεθεί σε διαδικασία αναθεώρησης τον Ιούλιο, με την κυβέρνηση Τραμπ να έχει ήδη εκφράσει την πρόθεσή της να αφήσει τη συμφωνία να λήξει, εφόσον δεν ικανοποιηθούν οι όροι που θεωρεί κρίσιμους.