Τις απαιτήσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία φέρνει στο φως το πρακτορείο Reuters, επικαλούμενο τρεις ρωσικές πηγές με άμεση γνώση των διαπραγματεύσεων.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο Ρώσος πρόεδρος ζητά από τη Δύση γραπτές δεσμεύσεις ότι θα σταματήσει η επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς και ότι θα αρθεί ένα σημαντικό μέρος των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, που έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι θέλει να σταματήσει την «φονικότερη ευρωπαϊκή σύγκρουση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», έχει το τελευταίο διάστημα εκφράσει ανοιχτή δυσαρέσκεια προς τον Πούτιν. Την Τρίτη (27/5) προειδοποίησε ότι ο Ρώσος ηγέτης «παίζει με τη φωτιά», αρνούμενος να εμπλακεί σε συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός με το Κίεβο, την ώρα που οι ρωσικές δυνάμεις κερδίζουν έδαφος στο πεδίο.
Μετά από συνομιλία διάρκειας άνω των δύο ωρών με τον Τραμπ την περασμένη εβδομάδα, ο Πούτιν φέρεται να δήλωσε πρόθυμος να συνεργαστεί για τη σύνταξη ενός μνημονίου με την Ουκρανία, που θα καθορίζει τις παραμέτρους μιας ειρηνευτικής συμφωνίας και τον χρονισμό της εκεχειρίας. Η Ρωσία, όπως αναφέρουν οι πηγές, καταρτίζει τη δική της εκδοχή του εγγράφου, χωρίς ακόμη να υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης.
Το Κίεβο και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κατηγορούν τη Μόσχα για σκόπιμη καθυστέρηση, ενώ τα ρωσικά στρατεύματα συνεχίζουν την προέλαση στην ανατολική Ουκρανία.
«Ο Πούτιν είναι έτοιμος να κάνει ειρήνη, αλλά όχι με οποιοδήποτε τίμημα», ανέφερε ανώτερη ρωσική πηγή με γνώση των προθέσεων του Κρεμλίνου, υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Σύμφωνα με τις τρεις πηγές, ο Πούτιν απαιτεί «γραπτή» δέσμευση από τις βασικές δυτικές δυνάμεις ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί ανατολικά – αποκλείοντας την ένταξη της Ουκρανίας, της Γεωργίας, της Μολδαβίας και άλλων πρώην σοβιετικών κρατών.
Η Μόσχα ζητά επίσης ουδετερότητα της Ουκρανίας, άρση συγκεκριμένων κυρώσεων, αποδέσμευση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και προστασία των ρωσόφωνων στην Ουκρανία.
Η πρώτη πηγή επισήμανε ότι εάν ο Πούτιν διαπιστώσει πως δεν μπορεί να επιβάλει τους όρους του, θα επιδιώξει να αποδείξει –μέσω στρατιωτικών επιτυχιών– ότι «η ειρήνη αύριο θα είναι ακόμη πιο επώδυνη».
→ Διαβάστε επίσης: Κάγια Κάλας: Χρειάζεται η μέγιστη διεθνής πίεση στη Ρωσία για να σταματήσει τον πόλεμο
Το Κρεμλίνο δεν ανταποκρίθηκε σε αίτημα σχολιασμού των πληροφοριών του Reuters. Παράλληλα, Ρώσοι αξιωματούχοι επιμένουν ότι κάθε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να αντιμετωπίζει τις «βαθύτερες αιτίες» της σύγκρουσης – δηλαδή τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και τη δυτική στήριξη προς το Κίεβο.
Από την πλευρά της, η Ουκρανία τονίζει ότι η Ρωσία δεν μπορεί να έχει λόγο στις επιδιώξεις της να ενταχθεί στη Συμμαχία. Όπως υποστηρίζει το Κίεβο, χρειάζεται «σθεναρή εγγύηση ασφαλείας» από τη Δύση, ώστε να αποτραπεί μια μελλοντική ρωσική εισβολή.
Το ΝΑΤΟ, από την πλευρά του, έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την πολιτική των «ανοικτών θυρών» επειδή το ζητά η Μόσχα. Εκπρόσωπος της Συμμαχίας των 32 μελών δεν απάντησε στις σχετικές ερωτήσεις του Reuters.
«Ο Πούτιν έχει σκληρύνει τη θέση του», δήλωσε άλλη ρωσική πηγή, επισημαίνοντας ότι πλέον δεν είναι διατεθειμένος να υποχωρήσει σε ζητήματα εδαφικού ελέγχου και επιμένει να διατηρήσει όλες τις περιοχές που διεκδικεί στην ανατολική Ουκρανία.
Ο Ρώσος πρόεδρος, που διέταξε την εισβολή το 2022 έπειτα από οκτώ χρόνια συγκρούσεων στο Ντονμπάς, ελέγχει σήμερα σχεδόν το 20% του ουκρανικού εδάφους. Αν και η ρωσική προέλαση έχει επιταχυνθεί, το κόστος είναι βαρύ για αμφότερες τις πλευρές, τόσο σε ανθρώπινες απώλειες όσο και σε στρατιωτικές δαπάνες.
Τον Ιανουάριο, το Reuters μετέδωσε ότι ο Πούτιν ανησυχεί ολοένα και περισσότερο για τις επιπτώσεις του πολέμου στην οικονομία, καθώς η Ρωσία αντιμετωπίζει ελλείψεις εργατικού δυναμικού και υψηλά επιτόκια, ενώ οι τιμές του πετρελαίου –βασική πηγή εσόδων της– σημειώνουν πτώση.
→ Διαβάστε επίσης: ΕΕ: Εγκρίθηκε το 17ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας - Στο στόχαστρο 200 πλοία της
Ο Τραμπ, αν και φιλικά διακείμενος προς τον Πούτιν στο παρελθόν, προειδοποίησε πως ενδέχεται να επιβληθούν επιπλέον κυρώσεις, αν η Μόσχα δεν δείξει διάθεση για λύση. Την Κυριακή, μέσω κοινωνικών δικτύων, χαρακτήρισε τον Πούτιν ως κάποιον που είχε «τρελαθεί εντελώς» λόγω μιας μαζικής αεροπορικής επίθεσης στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με την πρώτη πηγή, αν ο Πούτιν εντοπίσει ευκαιρία για στρατιωτικό πλεονέκτημα, δεν θα διστάσει να επεκτείνει περαιτέρω τη ρωσική προέλαση. Το Κρεμλίνο θεωρεί ότι η Ρωσία μπορεί να συνεχίσει τον πόλεμο για χρόνια, παρά τις κυρώσεις.
Ο Πούτιν είχε ήδη διατυπώσει τους βασικούς του όρους από τον Ιούνιο: εγκατάλειψη της φιλοδοξίας της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ και πλήρης αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από τις τέσσερις περιοχές που η Ρωσία θεωρεί δικές της.
Πέρα από την Κριμαία (που προσαρτήθηκε το 2014), η Ρωσία ελέγχει σχεδόν όλο το Λουχάνσκ, πάνω από το 70% του Ντονέτσκ, της Ζαπορίζια και της Χερσώνας, ενώ διατηρεί παρουσία και σε Χάρκοβο, Σούμι και απειλεί το Ντνιπροπετρόφσκ.
Ο Μπάιντεν, οι ηγέτες της Δυτικής Ευρώπης και η Ουκρανία έχουν καταγγείλει την εισβολή ως «αρπαγή εδαφών αυτοκρατορικού τύπου», δηλώνοντας πως θα συνεχίσουν μέχρι την ήττα των ρωσικών δυνάμεων.
Ο Πούτιν θεωρεί τον πόλεμο σημείο καμπής στις σχέσεις Ρωσίας-Δύσης. Κατά την άποψή του, η Μόσχα ταπεινώθηκε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, με το ΝΑΤΟ να επεκτείνεται στη «σφαίρα επιρροής» της.
Στη Σύνοδο του Βουκουρεστίου το 2008, το ΝΑΤΟ δήλωσε ότι Ουκρανία και Γεωργία θα γίνουν κάποτε μέλη. Το 2019, η Ουκρανία ενέταξε στο Σύνταγμά της τη φιλοδοξία για ένταξη στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.
Ο Τραμπ έχει κατηγορήσει τις ΗΠΑ ότι με την υποστήριξή τους στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ συνέβαλαν στο ξέσπασμα του πολέμου και έχει δηλώσει ότι «η Ουκρανία δεν θα γίνει μέλος».
Η Μόσχα ζητά γραπτή δέσμευση διότι, όπως αναφέρουν δύο πηγές, ο Πούτιν θεωρεί ότι εξαπατήθηκε μετά το 1989, όταν ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Τζέιμς Μπέικερ διαβεβαίωσε τον Γκορμπατσόφ ότι «το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί προς τα ανατολικά» – υπόσχεση που δεν καταγράφηκε ποτέ επισήμως.
Το ΝΑΤΟ, που δημιουργήθηκε το 1949 ως ανάχωμα απέναντι στη Σοβιετική Ένωση, τονίζει ότι δεν αποτελεί απειλή για τη Ρωσία – αν και το 2022 την χαρακτήρισε ως τη «σημαντικότερη και άμεση απειλή» για την ασφάλεια της ευρωατλαντικής ζώνης.
Η ρωσική εισβολή έφερε τη Φινλανδία στο ΝΑΤΟ το 2023 και τη Σουηδία το 2024. Οι ευρωπαίοι ηγέτες προειδοποιούν ότι, αν η Ρωσία νικήσει, θα μπορούσε μελλοντικά να στραφεί και κατά μελών της Συμμαχίας – σενάριο που το Κρεμλίνο απορρίπτει ως αβάσιμη κινδυνολογία, αλλά δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ευρύτερης σύρραξης.
Mε πληροφορίες από Reuters
Επιμέλεια: Θέα Μανούρα
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
