Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι θα υπάρξει συνάντηση ΗΠΑ-Ιράν την επόμενη εβδομάδα, αλλά εξέφρασε αμφιβολίες για την ανάγκη μίας συμφωνίας σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, επικαλούμενος τις ζημιές που προκάλεσαν οι αμερικανικοί βομβαρδισμοί στις βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις της.
«Θα συζητήσουμε μαζί τους την επόμενη εβδομάδα», είπε ο Τραμπ σε συνέντευξη Τύπου, κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. «Ισως υπογράψουμε μια συμφωνία. Δεν ξέρω, δεν νομίζω ότι είναι τόσο απαραίτητο», πρόσθεσε.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος επανέλαβε τον ισχυρισμό ότι οι αμερικανικές επιθέσεις στις εγκαταστάσεις της Νατάνζ, του Ισφαχάν και του Φορντό τις «κατέστρεψαν», αμφισβητώντας ξανά την εκτίμηση αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών ότι οι βομβαρδισμοί απλά καθυστέρησαν το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης κατά μερικούς μήνες.
Οι δηλώσεις αυτές έγιναν τη δεύτερη ημέρα της εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, θέτοντας τέλος σε 12 ημέρες συγκρούσεων που απειλούσαν να εξελιχθούν σε ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο και να αναστατώσουν τις αγορές ενέργειας.
Καθώς οι πύραυλοι σίγησαν και οι τιμές του πετρελαίου έπεσαν κατακόρυφα — εξαλείφοντας το μεγαλύτερο μέρος της αύξησής τους κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών — η προσοχή στράφηκε σε ένα πιθανό επόμενο στάδιο της πυρηνικής διπλωματίας.
Μπορεί να ξαναρχίσει σύντομα η σύγκρουση
Ο Τραμπ δήλωσε ότι η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν έχει ουσιαστικά «τελειώσει» μετά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς — αλλά προειδοποίησε ότι αυτό μπορεί να μην ισχύσει για πολύ καιρό. «Μπορεί να ξαναρχίσει; Υποθέτω ότι κάποια μέρα μπορεί, ίσως να ξεκινήσει σύντομα», πρόσθεσε.
Το Ιράν έχει στείλει μηνύματα ότι είναι έτοιμο να ξαναρχίσει τις συνομιλίες, οι οποίες ήταν σε εξέλιξη με τις ΗΠΑ πριν από την επίθεση του Ισραήλ. «Η λογική του πολέμου απέτυχε — επιστροφή στη λογική της διπλωματίας», δήλωσε την Τετάρτη η αποστολή του Ιράν στα Ηνωμένα Έθνη.
Πριν από την επίθεση του Ισραήλ κατά του Ιράν στις 13 Ιουνίου, ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, είχε ηγηθεί πέντε γύρων συνομιλιών με την Ισλαμική Δημοκρατία, αναζητώντας μια συμφωνία που θα αντικαθιστούσε την προηγούμενη του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα, την οποία ο Τραμπ εγκατέλειψε κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.
Ετοιμοι για διπλωματία
«Είμαστε αισιόδοξοι για μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία», δήλωσε ο Γουίτκοφ την Τετάρτη στο CNBC, όταν ρωτήθηκε ποια είναι τα επόμενα βήματα τη διπλωματίας με το Ιράν. «Ημασταν αισιόδοξοι όταν ξεκινήσαμε τις διαπραγματεύσεις. Δεν πήγε ακριβώς έτσι, αλλά σήμερα είμαστε αισιόδοξοι. Τα σημάδια είναι εκεί», είπε.
Ο Γουίτκοφ είπε ότι οι ΗΠΑ «έχουν συνομιλίες με τους Ιρανούς» και ότι «πολλοί συνομιλητές μάς προσεγγίζουν», προσθέτοντας ότι η «έντονη αίσθηση» του είναι ότι «είναι έτοιμοι».
«Για το Ιράν, η διπλωματική οδός έχει τόσο νόημα σήμερα όσο είχε και πριν από την επίθεση», δήλωσε ερευνητής στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων με έδρα τη Νέα Υόρκη. «Φαίνεται ότι το ιρανικό πρόγραμμα δεν καταστράφηκε πλήρως. Αυτό μπορεί να ωθήσει το Ισραήλ ή τις ΗΠΑ να πραγματοποιήσουν επιπλέον επιθέσεις. Μια διπλωματική διαδικασία θα αποτρέψει αυτή την πιθανότητα».
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας
Δεν είναι σαφές τι θα συνεπάγεται αυτό. Ο οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών για την Ατομική Ενέργεια (ΔΟΑΕ) διαδραματίζει εδώ και δεκαετίες κεντρικό ρόλο στην παρακολούθηση των πυρηνικών δραστηριοτήτων του Ιράν. Ωστόσο, η Τεχεράνη δεν βιάζεται να ξαναρχίσει τη συνεργασία της με τον Οργανισμό, τον οποίο κατηγορεί ότι δεν καταδίκασε τις επιθέσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ.
Το κοινοβούλιο του Ιράν ενέκρινε νομοθεσία για αναστολή της συνεργασίας με τον ΔΟΑΕ έως ότου εξασφαλιστούν οι πυρηνικές εγκαταστάσεις, αν και η τελική απόφαση θα ληφθεί σε υψηλότερα επίπεδα της κρατικής ιεραρχίας.
Ο ΔΟΑΕ δήλωσε την Τρίτη ότι οι επιθεωρήσεις στο Ιράν πρέπει να ξαναρχίσουν «το συντομότερο δυνατό» για να διαπιστωθεί τι συνέβη με τα αποθέματα ουρανίου εμπλουτισμένου σε επίπεδα 60%, που δεν απέχουν πολύ από το 90% που απαιτείται για την κατασκευή βόμβας.
Ο ΔΟΑΕ αναφέρει ότι επαλήθευσε για τελευταία φορά αυτά τα αποθέματα λίγες ημέρες πριν από την επίθεση του Ισραήλ στις 13 Ιουνίου και ότι η θέση τους είναι πλέον άγνωστη, γεγονός που υποδηλώνει ότι ενδέχεται να έχουν μετακινηθεί προληπτικά από τις εγκαταστάσεις που ήταν στόχος των αμερικανικών βομβαρδισμών.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Translated with DeepL.com (free version)