Η προσπάθεια του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, να απολύσει το μέλος του διοικητικού συμβουλίου (Governor) της Fed, Λίζα Κουκ, λίγο πριν την κρίσιμη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας για τα επιτόκια, απέτυχε και στο Εφετείο.
Η κυβέρνηση Τραμπ αναμένεται να προσφύγει άμεσα στο Ανώτατο Δικαστήριο σε μια τελευταία προσπάθεια να επιτύχει την απομάκρυνση της Κουκ πριν τη διήμερα συνεδρίαση της Fed, η οποία αρχίζει σήμερα, ενώ δεν έχει ακόμη εκδικαστεί η αγωγή που έχει υποβάλει το μέλος του Δ.Σ. για την οριστική απαγόρευση της απόλυσής της.
Η επιδίωξη του Λευκού Οίκου για την απομάκρυνση της Κουκ αποτελεί μια πρωτοφανή προσπάθεια αναμόρφωσης του 7μελούς διοικητικού συμβουλίου της Fed, το οποίο έχει νομοθετικά κατοχυρωμένη ανεξαρτησία στην άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Κανένας Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει απολύσει έως τώρα κάποιο μέλος του Δ.Σ. της Fed στα 112 χρόνια της ιστορίας της.
Παράλληλα με την απόφαση του Εφετείου, ο Στίβεν Μίραν, ο οποίος προτάθηκε από τον Τραμπ για να πληρώσει μία κενή θέση στο Δ.Σ. της Fed, πήρε το πράσινο φως από τους Ρεπουμπλικάνους στη Γερουσία.
Ο Μίραν δήλωσε ότι θα παραμείνει παράλληλα επικεφαλής της Επιτροπής Οικονομικών Συμβούλων του Λευκού Οίκου, παίρνοντας άδεια άνευ αποδοχών. Είναι η πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες που ένας παράγοντας της εκτελεστικής εξουσίας θα υπηρετεί στη Fed.
Η συνεδρίαση της Fed
Αν δεν υπάρξει κάποια παρέμβαση της τελευταίας στιγμής από το Ανώτατο Δικαστήριο, η επιτροπή καθορισμού επιτοκίων της Fed θα συνεδριάσει την Τρίτη και την Τετάρτη με τα επτά μέλη του Δ.Σ. και τους 12 προέδρους των περιφερειακών τραπεζών. Στην ψηφοφορία θα συμμετέχουν τα επτά μέλη του Δ.Σ. και πέντε από τους 12 προέδρους των περιφερειακών τραπεζών, οι οποίοι ψηφίζουν εκ περιτροπής.
Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, έστειλε σήμερα τον περασμένο μήνα ότι η κεντρική τράπεζα πιθανότατα θα μειώσει το βασικό επιτόκιο σε αυτή τη συνεδρίαση κατά 25 μονάδες βάσης, στο 4% έως 4,25%. Άλλα επιτόκια, όπως αυτά των στεγαστικών δανείων και των δανείων για αγορά αυτοκινήτου, έχουν ήδη μειωθεί εν αναμονή της μείωσης από τη Fed και ενδέχεται να μειωθούν περαιτέρω.
Οι κατηγορίες κατά της Κουκ
Ο Τραμπ προσπάθησε να απολύσει την Κουκ στις 25 Αυγούστου, αλλά ένα πρωτοβάθμιο δικαστήριο αποφάνθηκε την περασμένη εβδομάδα ότι η απομάκρυνσή της ήταν παράνομη. Ο διορισμένος από τον Τραμπ επικεφαλής της Υπηρεσίας Στεγαστικής Πίστης, Μπιλ Πούλτε, κατηγόρησε την Κουκ για απάτη με στεγαστικά δάνεια που είχε λάβει, επειδή φαίνεται να δήλωσε δύο ακίνητα ως «κύριες κατοικίες» τον Ιούλιο του 2021, πριν ενταχθεί στο διοικητικό συμβούλιο της Fed, με την Κουκ να αρνείται τις κατηγορίες.
Με ψήφους 2-1, το Εφετείο έκρινε ότι παραβιάστηκαν τα δικαιώματα της Κουκ για δίκαιη δίκη, επειδή η κυβέρνηση δεν της έδωσε επίσημα την ευκαιρία να απαντήσει στις κατηγορίες.
Υπονόμευση της ανεξαρτησίας
Η απόπειρα απόλυσης της Κουκ θεωρείται από πολλούς νομικούς ως υπονόμευση της πολιτικής ανεξαρτησίας της Fed. Οι οικονομολόγοι προτιμούν τις ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες, επειδή μπορούν να προχωρούν σε μη δημοφιλή μέτρα, όπως η αύξηση των επιτοκίων για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, πιο εύκολα από τους πολιτικούς.
Πολλοί οικονομολόγοι ανησυχούν ότι αν η Fed υποπέσει υπό τον έλεγχο του Λευκού Οίκου, θα διατηρεί τα επιτόκια χαμηλότερα από ό,τι δικαιολογούν οι οικονομικές συνθήκες, προκειμένου να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του Τραμπ για φθηνότερο δανεισμό. Αυτό θα μπορούσε να επιταχύνει τον πληθωρισμό και να ωθήσει προς τα πάνω τα μακροπρόθεσμα επιτόκια, όπως αυτά των στεγαστικών δανείων και των δανείων για την αγορά αυτοκινήτων.
Οι επενδυτές ενδέχεται να απαιτήσουν υψηλότερη απόδοση για να αγοράσουν αμερικανικά ομόλογα, προκειμένου να αντισταθμίσουν τον μεγαλύτερο πληθωρισμό στο μέλλον, αυξάνοντας το κόστος δανεισμού για την αμερικανική κυβέρνηση.