Συρρίκνωση κατέγραψε, για πρώτη φορά μετά από τρία χρόνια, η αμερικανική οικονομία κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025, με την καθοδική πορεία να οφείλεται κυρίως στους δασμούς καθώς οι επιχειρήσεις έσπευσαν να εισαγάγουν τεράστιες ποσότητες εμπορευμάτων σε μια προσπάθεια να προλάβουν την αύξηση του κόστους που θα επέφεραν τα υψηλότερα τέλη εισαγωγής.
Αναλυτικά, όπως αναφέρει το Reuters, σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση του Υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) μειώθηκε κατά 0,3% σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Reuters είχαν προβλέψει αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,3% την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου. Ωστόσο, η έρευνα ολοκληρώθηκε πριν τα στοιχεία της Τρίτης, τα οποία έδειξαν ότι το έλλειμμα στο εμπόριο αγαθών εκτινάχθηκε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα τον Μάρτιο, λόγω ρεκόρ εισαγωγών. Αυτή η εξέλιξη οδήγησε πολλούς οικονομολόγους να αναθεωρήσουν απότομα προς τα κάτω τις εκτιμήσεις τους για το ΑΕΠ.
Ενδεικτικό του εύρους της καθοδικής στροφής είναι το γεγονός ότι το τέταρτη τρίμηνο του 2024 η αμερικανική οικονομία είχε αναπτυχθεί με ρυθμό 2,4%.
Αρνητικό κλίμα και αβεβαιότητα
Η ανακοίνωση των στοιχείων για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας συνέπεσε με τη συμπλήρωση 100 ημερών από την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ, και πιθανολογείται ότι θα οξύνει τη δυσαρέσκεια των Αμερικανών για τους χειρισμούς του στο επίπεδο της οικονομίας. Σημειώνεται ότι ο Τραμπ εξελέγη τον Νοέμβριο, εν μέσω έντονης ανησυχίας των ψηφοφόρων για την οικονομία και ιδίως για τον πληθωρισμό.
Ωστόσο, τρεις μήνες μετά την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Τραμπ, η καταναλωτική εμπιστοσύνη βρίσκεται κοντά σε χαμηλό πενταετίας και το επιχειρηματικό κλίμα έχει επιδεινωθεί σημαντικά. Οι αεροπορικές εταιρείες ανακάλεσαν τις οικονομικές τους προβλέψεις για το 2025, επικαλούμενες αβεβαιότητα στην κατανάλωση μη αναγκαίων υπηρεσιών, λόγω των δασμών. Οικονομολόγοι έχουν προειδοποιήσει ότι οι δασμοί θα αυξήσουν το κόστος για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Ο πληθωρισμός
Στο μεταξύ, ο πληθωρισμός επιταχύνθηκε κατά το πρώτο τρίμηνο και αναμένεται να συνεχίσει να κινείται ανοδικά μέσα στη χρονιά. Ωστόσο οι περισσότεροι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) θα συνεχίσει την πολιτική μείωσης των επιτοκίων αργότερα φέτος, σε μια προσπάθεια στήριξης της οικονομίας.
Ο Τραμπ, την Τρίτη, επιχείρησε να αμβλύνει τις επιπτώσεις των δασμών στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας, εκδίδοντας εκτελεστικό διάταγμα που συνδυάζει φορολογικά κίνητρα με ελαφρύνσεις σε άλλα τέλη εισαγωγής για ανταλλακτικά και πρώτες ύλες.
Πού βρισκόμαστε με τους δασμούς
Ο δασμός 145% στα κινεζικά προϊόντα, που πυροδότησε εμπορικό πόλεμο μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου, εξακολουθεί να ισχύει, όπως και μια σειρά άλλων εισαγωγικών δασμών.
Όπως σημειώνει το Reuters, ο Πρόεδρος Τραμπ αντιμετωπίζει τους δασμούς ως εργαλείο ενίσχυσης των κρατικών εσόδων, για να αντισταθμίσει τις φορολογικές μειώσεις που έχει εξαγγείλει, αλλά και για να αναζωογονήσει τη μακροχρόνια παρακμάζουσα βιομηχανική βάση των ΗΠΑ.