Αναδιοργάνωση με στόχο την αντεπίθεση επιχειρεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς δέχεται αυξανόμενες πιέσεις τόσο από την Κίνα και τις αναδυόμενες οικονομίες, όσο - και κυρίως - από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μετά τα αλλεπάλληλα σοκ των τελευταίων μηνών, το μπλοκ των 27 κρατών εξετάζει πώς θα απαντήσει στους δασμούς του προέδρου Τραμπ αλλά και στην επιθετική στρατηγική προσέλκυσης ευρωπαϊκών επενδύσεων, που ξεκίνησε ήδη από την εποχή του Τζο Μπάιντεν.
Σε αυτό το πλαίσιο, όπως μεταδίδει το Bloomberg, η ΕΕ ετοιμάζεται να προχωρήσει σε μείωση των ρυθμιστικών κανόνων σε τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, τα χημικά και η αεροναυπηγική.
«Ο καλύτερος τρόπος να υπερασπιστούμε το ευρωπαϊκό μοντέλο είναι να το κάνουμε και επιθετικά», δήλωσε ο Στεφάν Σεζουρνέ, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Το “να επιλέγεις την Ευρώπη” δεν ήταν ποτέ στο DNA της Ε.Ε. ή στο λεξιλόγιο της Επιτροπής, όμως ο κόσμος γίνεται πιο προστατευτικός και πρέπει να προωθήσουμε το ευρωπαϊκό μας μοντέλο ανταγωνιστικότητας».
Πρωτοβουλίες για τόνωση της ανταγωνιστικότητας
Σύμφωνα με το οικονομικό πρακτορείο, για να αντέξει τους κραδασμούς από τον εμπορικό πόλεμο του Τραμπ, η Επιτροπή — το εκτελεστικό όργανο της Ε.Ε. — προωθεί πρωτοβουλίες για μείωση των φραγμών εντός της εσωτερικής αγοράς, που αριθμεί περίπου 450 εκατομμύρια καταναλωτές. Μεταξύ άλλων, καταβάλλονται επείγουσες προσπάθειες για μείωση της γραφειοκρατίας, με στόχο την τόνωση της πληγείσας ανταγωνιστικότητας του μπλοκ.
Ορισμένοι από τους τομείς που θα ωφεληθούν αρχικά από τις κινήσεις της Κομισιόν είναι ο χάλυβας, τα αυτοκίνητα και τα χημικά, ενώ εξετάζονται και δράσεις στους τομείς της ναυπηγικής και της αεροναυπηγικής.
Παράλληλα, οι Βρυξέλλες εργάζονται πάνω σε προτάσεις για να δοθεί προτεραιότητα σε ευρωπαϊκές εταιρείες στις κρατικές προμήθειες ορισμένων κρίσιμων τομέων.
Απάντηση στις ΗΠΑ
Μιλώντας σε συνέντευξή του την Παρασκευή, ο Σεζουρνέ — επικεφαλής του χαρτοφυλακίου βιομηχανίας της Επιτροπής — δήλωσε ότι η Ε.Ε. θα μπορέσει να «ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των επιχειρήσεων με πολύ συγκεκριμένα μέτρα όσον αφορά τις άδειες, την ταχύτητα των διοικητικών διαδικασιών και την απλοποίηση», προκειμένου να αντισταθμίσει τις προσπάθειες της Ουάσιγκτον.
Όπως είπε, ο ίδιος ηγείται μιας ομάδας δράσης που προσεγγίζει επιχειρήσεις που εξετάζουν το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης στις ΗΠΑ, με φόντο τον εντεινόμενο ανταγωνισμό μεταξύ Ευρώπης, ΗΠΑ και Κίνας για την πρωτοκαθεδρία στις ψηφιακές και καθαρές τεχνολογίες.
Η στρατηγική Τραμπ και η απάντηση της Ε.Ε.
Όπως τονίζει το Bloomberg, ενώ η προηγούμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ υπό τον Τζο Μπάιντεν προσπάθησε να προσελκύσει ευρωπαϊκές επιχειρήσεις με επιδοτήσεις, ο Τραμπ χρησιμοποιεί υψηλούς δασμούς ως μέσο πίεσης, προκειμένου να ωθήσει τις εταιρείες να μεταφέρουν την παραγωγή τους στις ΗΠΑ και να αποφύγουν τα πρόστιμα.
«Αν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να αλλάξουν το οικονομικό μοντέλο τους, πρέπει να προσαρμοστούμε για να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας», δήλωσε ο Σεζουρνέ.
Ετοιμο το πακέτο αντιμέτρων
Πέραν της ύφανσης ενός προστατευτικού πλαισίου για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Κομισιόν έχει ετοιμάσει ήδη μια αναλυτική λίστα με τα αντίμετρα που θα τεθούν σε ισχύ σε περίπτωση που οι εμπορικές συνομιλίες με τις ΗΠΑ οδηγηθούν σε αδιέξοδο και ο Τραμπ προχωρήσει στην επιβολή υψηλών δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα.
Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις, ύψους 95 δισ. ευρώ, θα στοχεύουν εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα, όπως το κρασί, τα ψάρια, τα αεροσκάφη, τα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά τους, καθώς και χημικά προϊόντα, ηλεκτρολογικό εξοπλισμό, προϊόντα υγείας και μηχανήματα.
Διαβούλευση πριν από την τελική απόφαση
Την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία είναι υπεύθυνη για τη διαμόρφωση της εμπορικής πολιτικής των 27 κρατών-μελών της ΕΕ, ανακοίνωσε ότι ξεκινά περίοδο διαβούλευσης διάρκειας ενός μήνα για το πλαίσιο των αντιμέτρων. Κατά το διάστημα αυτό, οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις των κρατών-μελών θα έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν τις απόψεις τους. Στη συνέχεια, θα ληφθεί τελική απόφαση.
Οι δασμοί που ισχύουν σήμερα
Επί του παρόντος, η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με δασμούς ύψους 25% από τις ΗΠΑ στις εισαγωγές χάλυβα, αλουμινίου και αυτοκινήτων, καθώς και με τους λεγόμενους «ανταποδοτικούς» δασμούς ύψους 10% για σχεδόν όλα τα υπόλοιπα αγαθά. Οι εν λόγω δασμοί ενδέχεται να αυξηθούν στο 20% μετά την εκπνοή της τρίμηνης αναστολής που είχε ανακοινώσει ο Τραμπ και η οποία λήγει στις 8 Ιουλίου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επανειλημμένα ξεκαθαρίσει ότι προτιμά μια λύση μέσω διαλόγου, αντί για ανταλλαγή εμπορικών κυρώσεων. Ωστόσο, προετοιμάζεται ώστε να είναι έτοιμη να αντιδράσει με στοχευμένα μέτρα τον Ιούλιο, σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία.
Τον Απρίλιο, η ΕΕ είχε εγκρίνει την επιβολή δασμών — κυρίως της τάξης του 25% — σε αμερικανικά προϊόντα συνολικής αξίας 21 δισεκατομμυρίων ευρώ, μεταξύ των οποίων το καλαμπόκι, το σιτάρι, οι μοτοσικλέτες και είδη ένδυσης. Αυτά τα μέτρα αποτελούσαν απάντηση στους αμερικανικούς δασμούς σε μέταλλα, αλλά η εφαρμογή τους ανεστάλη πριν τεθούν σε ισχύ, έπειτα από την ανακοίνωση της τρίμηνης αναστολής από τον Τραμπ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναφέρει ότι οι υφιστάμενοι δασμοί των ΗΠΑ καλύπτουν αγαθά αξίας 380 δισεκατομμυρίων ευρώ, ή αλλιώς το 70% των ευρωπαϊκών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ. Το ποσοστό αυτό θα μπορούσε να αυξηθεί στο 97%, εάν οι ΗΠΑ προχωρήσουν σε νέες έρευνες που αφορούν τα φαρμακευτικά προϊόντα, τους ημιαγωγούς, τα κρίσιμα ορυκτά και τα φορτηγά.
Με πληροφορίες από Bloomberg, Reuters