Η Βενεζουέλα έχει ξεκινήσει την ενεργοποίηση παλαιών οπλικών συστημάτων, πολλά εκ των οποίων είναι ρωσικής προέλευσης και δεκαετιών, ενώ παράλληλα σχεδιάζει άμυνα βασισμένη σε τακτικές ανταρτοπόλεμου. Στόχος είναι η πρόκληση χάους και αποσταθεροποίησης σε περίπτωση αεροπορικής ή χερσαίας επέμβασης των ΗΠΑ, σύμφωνα με πηγές και έγγραφα που αποκάλυψε το πρακτορείο Reuters.
Η στρατηγική αυτή αποκαλύπτει την παραδοχή ότι η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό και στρατιωτικό υλικό, γεγονός που την καθιστά αδύναμη σε συμβατική σύγκρουση μεγάλης κλίμακας.
Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε δηλώσει ότι «το επόμενο (βήμα) θα είναι η ξηρά», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο χερσαίων επιχειρήσεων στη Βενεζουέλα, μετά τις επιθέσεις σε πλοία στην Καραϊβική και τη συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων. Αργότερα, ωστόσο, αρνήθηκε ότι εξετάζει επίθεση στο έδαφος της χώρας.
Πολιτική ρητορική και εσωτερικό μέτωπο
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, που κυβερνά από το 2013, υποστηρίζει ότι ο Τραμπ σκοπεύει να τον ανατρέψει και ότι οι πολίτες και ο στρατός θα αντισταθούν σε μια τέτοια απόπειρα.
Ο αμερικανικός στρατός υπερέχει σημαντικά εκείνου της Βενεζουέλας, ο οποίος εμφανίζεται αποδυναμωμένος λόγω της έλλειψης εκπαίδευσης, των χαμηλών μισθών και του πεπαλαιωμένου εξοπλισμού, είπαν έξι πηγές που γνωρίζουν τις δυνατότητες των ενόπλων δυνάμεων της χώρας. Ορισμένοι διοικητές μονάδων αναγκάστηκαν να διαπραγματευθούν με τοπικούς παραγωγούς τροφίμων για να σιτίσουν τους στρατιώτες τους, επειδή δεν επαρκούσε ο κυβερνητικός ανεφοδιασμός, είπαν στο πρακτορείο Reuters δύο πηγές που έχουν γνώση των δυνάμεων ασφαλείας.
Η πραγματικότητα οδήγησε την κυβέρνηση του Μαδούρο να σχεδιάσει δύο πιθανές στρατηγικές: η μία, αυτή που δηλώνεται δημοσίως από υψηλόβαθμους αξιωματούχους, αλλά χωρίς λεπτομέρειες, είναι ο ανταρτοπόλεμος, ενώ η δεύτερη δεν έχει επιβεβαιωθεί από επίσημα χείλη.
Η άμυνα σε στυλ ανταρτοπόλεμου, που η κυβέρνηση αποκαλεί «παρατεταμένη αντίσταση» και συζητιέται σε εκπομπές της κρατικής τηλεόρασης, θα μπορούσε να περιλαμβάνει μικρές στρατιωτικές μονάδες, σε περισσότερες από 280 τοποθεσίες, που θα κάνουν σαμποτάζ και άλλες τακτικές ανταρτοπόλεμου, σύμφωνα με τις πηγές και με έγγραφα ηλικίας αρκετών ετών που είδε το πρακτορείο Reuters.
Σχέδιο «αναρχοποίησης»
Στη δεύτερη στρατηγική, την «αναρχοποίηση», οι υπηρεσίες πληροφοριών και ένοπλοι υποστηρικτές του κυβερνώντος κόμματος θα δημιουργούσαν χάος στους δρόμους της Καράκας και θα έκαναν τη χώρα μη κυβερνήσιμη από τις ξένες δυνάμεις, είπε μια πηγή που έχει γνώση των αμυντικών τακτικών και μια άλλη πηγή που πρόσκειται στην αντιπολίτευση.
Δεν είναι σαφές το πότε η κυβέρνηση θα ανέπτυσσε αυτές τις τακτικές, που οι πηγές είπαν ότι είναι συμπληρωματικές, στην περίπτωση μιας αμερικανικής επίθεσης. Οποιαδήποτε στρατηγική αντίστασης πάντως έχει ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας, παραδέχτηκαν.
«Δεν θα αντέχαμε ούτε για δύο ώρες σε έναν συμβατικό πόλεμο», είπε μια πηγή προσκείμενη στην κυβέρνηση.
Μια άλλη πηγή, που γνωρίζει τα θέματα ασφαλείας και άμυνας της Βενεζουέλας, είπε ότι η χώρα δεν είναι προετοιμασμένη για μια σύρραξη, παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου. «Δεν είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε έναν από τους ισχυρότερους και πιο καλά εκπαιδευμένους στρατούς του κόσμου», είπε.
Το υπουργείο Επικοινωνίας, που χειρίζεται τα ερωτήματα των μέσων ενημέρωσης εκ μέρους της κυβέρνησης, δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα για κάποιο σχόλιο.
Προπαγάνδα – καλλιέργεια ηθικού
Δημοσίως, κυβερνητικοί αξιωματούχοι απαξιώνουν την αμερικανική στρατιωτική απειλή, αν και ζητούν ειρήνη. «Νομίζουν ότι μ’ έναν βομβαρδισμό θα τελειώσουν όλα. Εδώ, σ’ αυτή τη χώρα;» είπε στην τηλεόραση ο υπουργός Εσωτερικών Ντιοσντάντο Καμπέγιο στις αρχές Νοεμβρίου. Ο Μαδούρο επαινεί τακτικά τους «στρατιώτες της πατρίδας», ως διαδόχους του ήρωα της ανεξαρτησίας Σιμόν Μπολιβάρ.
«Στην επιθετικότητα θα απαντήσουμε με εθνική ενότητα», είπε σήμερα ο υπουργός Άμυνας Βλαντίμιρ Παντρίνο. «Είμαστε έτοιμοι, δεν θέλουμε πόλεμο», τόνισε.
Ο Μαδούρο λέει ότι υπάρχουν 8 εκατομμύρια πολιτοφύλακες, εκπαιδευμένοι να υπερασπιστούν τη χώρα. Κάποιοι πολίτες δήλωσαν στο Reuters ότι είναι έτοιμοι να πεθάνουν για την πατρίδα.
Όμως μια πηγή που έχει γνώση θεμάτων άμυνας και ασφάλειας υπολογίζει ότι στο σενάριο της «αναρχοποίησης» θα συμμετείχαν μόνο 5–7.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένου και προσωπικού των υπηρεσιών πληροφοριών και ένοπλων υποστηρικτών του κυβερνώντος κόμματος. Υπάρχουν περίπου 60.000 μέλη του Στρατού και της Εθνοφρουράς που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν για τον ανταρτοπόλεμο.
Ο εξοπλισμός είναι παλιός
Οι πηγές είπαν επίσης ότι μεγάλο μέρος του στρατιωτικού υλικού είναι ρωσικής κατασκευής και ηλικίας πολλών δεκαετιών. Στις αρχές του αιώνα η Βενεζουέλα αγόρασε περίπου 20 μαχητικά Sukhoi από τη Ρωσία αλλά «συγκρινόμενα με τα αμερικανικά B-2, δεν είναι τίποτα», είπε μια πηγή, προσθέτοντας ότι τα ελικόπτερα, τα άρματα και οι πύραυλοι εδάφους-αέρος είναι επίσης πεπαλαιωμένοι.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας ανέφερε ότι είναι έτοιμο να βοηθήσει, ενώ ζήτησε να μην κλιμακωθεί η ένταση. Ο Μαδούρο έχει ζητήσει από τη Μόσχα να επισκευάσει τα Sukhoi, να αναβαθμίσει τα ραντάρ και να του παραδώσει πυραυλικά συστήματα.
Οι 5.000 φορητοί πύραυλοι Igla έχουν ήδη αναπτυχθεί, είπε μια πηγή. Οι εντολές: «μετά το πρώτο πλήγμα των γκρίνγκος όλες οι μονάδες να διασκορπιστούν».
Τουλάχιστον δώδεκα έγγραφα στρατιωτικής εκπαίδευσης (2012–2022) επικεντρώνονται σε «ιμπεριαλιστικές επιθέσεις». Ένα από αυτά (Σεπτέμβριος 2019) εξηγεί πώς τοποθετούνται πολυβόλα, εκτοξευτές οβίδων, τα χαρακτηριστικά του AK-103, ακόμη και πώς χρησιμοποιείται πυξίδα, ήλιος ή αστέρια για προσανατολισμό.