Οι συνομιλίες στη Γενεύη για το αμερικανο-ρωσικό προσχέδιο τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία πραγματοποιούνται σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία, καθώς εντείνονται τόσο οι διπλωματικές πιέσεις όσο και οι εχθροπραξίες στο πεδίο. Την ίδια στιγμή, ο Ντόναλντ Τραμπ ανεβάζει τους τόνους, κατηγορώντας την ουκρανική ηγεσία για «μηδενική ευγνωμοσύνη» προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, ο Αμερικανός πρόεδρος υποστήριξε ότι «κληρονόμησε έναν πόλεμο που δεν θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει ποτέ» και επανέλαβε πως «αν ήταν πρόεδρος το 2022», η εισβολή της Ρωσίας «δεν θα είχε συμβεί». Η τοποθέτηση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις στο Κίεβο, με τον πρώην υπουργό Άμυνας και νυν γραμματέα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, Ρουστέμ Ουμέροφ, να επισημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις προχωρούν σε «εποικοδομητικό κλίμα» και ότι το νέο πλαίσιο «ενσωματώνει αρκετές ουκρανικές προτεραιότητες».
Έντονος σκεπτικισμός στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες
Η ουκρανική αντιπροσωπεία, υπό τον Αντρίι Γερμάκ, είχε χθες σειρά συναντήσεων με Ευρωπαίους αξιωματούχους, πριν ξεκινήσει ο νέος γύρος συνομιλιών με την αμερικανική πλευρά. «Εργαζόμαστε από κοινού για μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη», ανέφερε ο Γερμάκ, προσθέτοντας ότι περισσότερες συναντήσεις ακολουθούν εντός της ημέρας.
Ωστόσο, οι αντιρρήσεις των Ευρωπαίων εταίρων παραμένουν έντονες. Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι είναι «εξαιρετικά αμφίβολο» να υπάρξει συμφωνία μέχρι την Πέμπτη -την προθεσμία που όρισε ο Τραμπ- και ξεκαθάρισε πως η επανένταξη της Ρωσίας στους G8 «δεν μπορεί καν να συζητηθεί».
Από πλευράς Γαλλίας, η υφυπουργός Άμυνας Αλίς Ρουφό χαρακτήρισε την πρόταση περιορισμού του ουκρανικού στρατού σε 600.000 άτομα «πλήγμα για την κυριαρχία της χώρας», τονίζοντας πως «η Ουκρανία οφείλει να διατηρεί την ικανότητα άμυνάς της».
Σε παρόμοιο ύφος, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επανέλαβε ότι «τα σύνορα της Ουκρανίας δεν αλλάζουν διά της βίας» και προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε συμφωνία «δεν πρέπει να σπείρει τους σπόρους ενός μελλοντικού πολέμου».
Διαφωνίες και στις ΗΠΑ
Πέρα από τις ουσιαστικές ενστάσεις, εξακολουθεί να επικρατεί σύγχυση για τον συντάκτη του 28σέλιδου σχεδίου. Μερικοί Αμερικανοί γερουσιαστές ανέφεραν πως ενημερώθηκαν ότι η πρόταση «δεν αντανακλά επίσημη θέση των ΗΠΑ» και φέρεται να αποτελεί «ρωσικό έγγραφο που διαβιβάστηκε στην Ουάσινγκτον». Η εκδοχή αυτή αμφισβητείται έντονα από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο Μάρκο Ρούμπιο, πάντως, επέμεινε ότι «το σχέδιο συντάχθηκε από τις ΗΠΑ» με βάση τοποθετήσεις τόσο από τη Ρωσία όσο και από την Ουκρανία, χαρακτηρίζοντάς το «ισχυρό πλαίσιο για διαπραγματεύσεις». Στην ίδια συζήτηση παρενέβη και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, λέγοντας πως «θα ήταν χρήσιμο να γνωρίζουμε με σαφήνεια ποιος είναι ο πραγματικός συντάκτης του».
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο άρχισε να παίρνει μορφή έπειτα από πολυήμερες συναντήσεις του Ρώσου απεσταλμένου Κιρίλ Ντμίτριεφ με τον Αμερικανό ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ στο Μαϊάμι, ενώ ο Λευκός Οίκος επιβεβαιώνει ότι Γουίτκοφ και Ρούμπιο εργάζονταν «σιωπηρά» πάνω στο κείμενο επί εβδομάδες.
Ποιο είναι το περιεχόμενο του σχεδίου
Εδαφικά
- Αναγνώριση της Κριμαίας, του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ ως de facto ρωσικών εδαφών.
- Αποστρατιωτικοποίηση περιοχών του Ντονέτσκ.
- «Παγωμένες γραμμές» του μετώπου σε Χερσώνα και Ζαπορίζια.
Ασφάλεια
- Μείωση του ουκρανικού στρατού στους 600.000.
- Απαγόρευση ανάπτυξης ΝΑΤΟϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία.
- Οριστικός αποκλεισμός της χώρας από τη Συμμαχία.
Διπλωματικά και οικονομικά
- Επανένταξη της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία και στην G8.
- Αυτόματη επαναφορά των κυρώσεων σε περίπτωση νέας εισβολής.
- Δέσμευση 100 δισ. δολαρίων από ρωσικά παγωμένα περιουσιακά στοιχεία για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Σε κοινή ανακοίνωση στη σύνοδο G20, 11 δυτικές χώρες και η ΕΕ προειδοποίησαν ότι, στην παρούσα του μορφή, το σχέδιο «θα άφηνε την Ουκρανία ευάλωτη σε μελλοντική επίθεση», παρότι περιέχει «σημαντικά στοιχεία για μια δίκαιη ειρήνη».
Ρωσική προέλαση στο μέτωπο αλλά και ουκρανικά πλήγματα
Την ώρα που συνεχίζεται η διπλωματία, οι επιχειρήσεις στο έδαφος δεν σταματούν. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε την κατάληψη τριών χωριών στο Ντνιπροπετρόβσκ και το Ντονέτσκ.
Αντίστοιχα, ρωσικοί λογαριασμοί στο Telegram ανέφεραν ότι ουκρανικά drones έπληξαν θερμοηλεκτρικό σταθμό στην περιοχή της Μόσχας, 120 χλμ. ανατολικά του Κρεμλίνου, προκαλώντας πυρκαγιά και διακοπές θέρμανσης σε χιλιάδες κατοίκους.
Στην Ουκρανία, ο Ζελένσκι ανακοίνωσε το τέλος της επιχείρησης διάσωσης στην Τερνόπιλ, όπου 33 άνθρωποι -μεταξύ των οποίων έξι παιδιά- έχασαν τη ζωή τους. «Πρέπει να επιταχύνουμε τις συμφωνίες για την αεράμυνα», τόνισε, μιλώντας για πάνω από 1.050 drones και σχεδόν 1.000 κατευθυνόμενες βόμβες (τύπου glide-bombs) που εξαπολύθηκαν τις τελευταίες ημέρες.
Το δίλημμα του Κιέβου και η επόμενη μέρα
Ο Ουκρανός πρόεδρος αναγνώρισε ότι οι αμερικανικές προτάσεις αρχίζουν να προσαρμόζονται στις ουκρανικές θέσεις, ωστόσο έκανε λόγο για «αφόρητη πίεση» και για «ένα αδύνατο δίλημμα: Είτε η διατήρηση της εθνικής μας αξιοπρέπειας είτε ο κίνδυνος απώλειας του σημαντικότερου στρατηγικού μας εταίρου».
Παρότι το Κίεβο αποφεύγει να απορρίψει το σχέδιο δημόσια, η ανησυχία είναι ορατή τόσο για τις εδαφικές παραχωρήσεις όσο και για τις εγγυήσεις ασφαλείας που θα καθορίσουν τη μελλοντική αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ουκρανίας.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
