Σε μια χαοτική εβδομάδα, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης Brent αυξήθηκαν κατά 11% μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν, με έντονες διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα. Η άνοδος αυτή αναμένεται να συνεχιστεί τη Δευτέρα, μετά την επίθεση των ΗΠΑ — η οποία στόχευσε περιοχές στο Fordow, το Νατάνζ και το Ισφαχάν — ανεβάζοντας δραματικά το διακύβευμα σε μια περιοχή που έχει για το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου.

Από τις φρενήρεις αγορές δικαιωμάτων προαίρεσης μέχρι την εκτόξευση τιμών μεταφοράς και ντίζελ και την ριζική αλλαγή στην κρίσιμη καμπύλη τιμών του πετρελαίου, αναμένεται ένταση στη μεταβλητότητα την επόμενη εβδομάδα.

«Πολλά εξαρτώνται από το πώς θα απαντήσει το Ιράν στις επόμενες ώρες και ημέρες — αλλά αυτό μπορεί να μας οδηγήσει σε πετρέλαιο στα $100, αν το Ιράν απαντήσει όπως έχει απειλήσει στο παρελθόν», δήλωσε ο Saul Kavonic, αναλυτής ενέργειας της MST Marquee. «Αυτή η επίθεση των ΗΠΑ μπορεί να οδηγήσει σε κλιμάκωση της σύγκρουσης, με το Ιράν να στοχοποιεί αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή, όπως υποδομές πετρελαίου στον Περσικό Κόλπο ή τη διέλευση από τα Στενά του Ορμούζ.»

Το ναυτικό πέρασμα στα Στενά του Ορμούζ, στην έξοδο του Περσικού Κόλπου, είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για τις αποστολές του Ιράν αλλά και για τη Σαουδική Αραβία, το Ιράκ, το Κουβέιτ και άλλα μέλη του ΟΠΕΚ.

Κεντρικό ζήτημα είναι η τελική πρόθεση της κυβέρνησης Τραμπ στο Ιράν, αφού συμμετείχε στην επίθεση του Ισραήλ.

Σε κάποια φάση την περασμένη εβδομάδα, φαινόταν ζήτημα χρόνου. Αυτό άλλαξε αργά την Πέμπτη, όταν ο Τραμπ είπε ότι θα εξετάσει την απόφαση του για δύο εβδομάδες. Ύστερα, τις πρώτες ώρες της Κυριακής (ώρα Ιράν), ανακοίνωσε ότι επλήγησαν το Fordow, το Νατάνζ και το Ισφαχάν, περιγράφοντας ένα «φορτίο ΒΟΜΒΩΝ» στο Fordow, βασικό σημείο εμπλουτισμού ουρανίου.

Λίγες ώρες αργότερα, σε τηλεοπτικό διάγγελμα, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι τα πλήγματα «εξαφάνισαν εντελώς» τους τρεις στόχους, απειλώντας με νέα στρατιωτικά μέτρα αν η Τεχεράνη δεν κάνει ειρήνη με το Ισραήλ.

«Η αγορά θέλει σταθερότητα, και αυτό πλέον φέρνει αποφασιστικά τις ΗΠΑ στο θέατρο της Μέσης Ανατολής», δήλωσε ο Joe DeLaura, πρώην trader και στρατηγικός αναλυτής ενέργειας της Rabobank, προσθέτοντας ότι οι τιμές αναμένονται να αυξηθούν όταν ξανανοίξει η αγορά πετρελαίου. «Πιστεύω ότι το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ θα αναλάβει να κρατήσει τα Στενά ανοιχτά», είπε, υπολογίζοντας τις τιμές στο εύρος $80–$90 το βαρέλι.

Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν σαφή σημάδια διακοπής της ροής πετρελαίου από την περιοχή.

«Αν οι ΗΠΑ προσφέρουν άμεση στρατιωτική υποστήριξη στο Ισραήλ και βοηθήσουν στην απομάκρυνση του καθεστώτος του Ιράν, η αρχική αντίδραση της αγοράς θα είναι μια απότομη αύξηση τιμής», είπε ο Tamas Varga, αναλυτής στην PVM Oil Associates Ltd. Η εταιρεία του, ωστόσο, εκτιμά ότι το πετρέλαιο δεν θα εμπλακεί άμεσα στη σύγκρουση, καθώς δεν συμφέρει καμία πλευρά.

Η σημασία του πετρελαίου είναι κρίσιμη γιατί επηρεάζει τις τιμές καυσίμων και τον πληθωρισμό — κάτι που ο Τραμπ είχε υποσχεθεί να περιορίσει όταν έκανε προεκλογική εκστρατεία. Σε περιόδους έντονης μεταβλητότητας, ελλείψεις πετρελαίου έχουν οδηγήσει και σε υφέσεις.

Μέχρι τώρα δεν υπάρχει σοβαρή παρεμπόδιση στη διέλευση από τα Στενά του Ορμούζ, μέσω των οποίων περνά περίπου το 1/5 του παγκόσμιου πετρελαίου καθημερινά. Μάλιστα, το Ιράν φαίνεται να προσπαθεί να αυξήσει τις εξαγωγές του ως μέρος της αντίδρασης του.

Αν αποφευχθεί ευρύτερη σύγκρουση και διατηρηθούν σταθερές οι ροές, οι τιμές πετρελαίου θα μειωθούν, όπως και τα παράγωγα που αυξήθηκαν λόγω των εντάσεων. Αντίθετα, η εμπλοκή των ΗΠΑ μπορεί να καθορίσει πλήρως την ασφάλεια στην περιοχή και στο πέρασμα.

Την Παρασκευή, το Ιράν δήλωσε ότι μπορεί να εξετάσει αλλαγές στο πρόγραμμα εμπλουτισμού του, προκαλώντας πτώση στις τιμές μελλοντικής εκπλήρωσης και υπενθυμίζοντας ότι οι ενέργειες της Τεχεράνης είναι κρίσιμες για την αγορά πετρελαίου.

Μεταξύ των περιουσιακών στοιχείων που επηρεάζονται είναι τα δικαιώματα προαίρεσης, όπου οι traders πληρώνουν υψηλά ασφάλιστρα για να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο αυξήσεων.

Κατά περιόδους, πλήρωναν τα περισσότερα από το 2013 για να προστατευτούν από άνοδο τιμών. Ιστορικά υψηλοί όγκοι αγοραστικών επιλογών έχουν αλλάξει χέρια από την έναρξη των επιθέσεων.

Αποχωρήσεις από τις αγορές

Η αγορά ήταν ήδη σε εγρήγορση πριν την ανακοίνωση Τραμπ.

Οι traders εγκαταλείπουν τις θέσεις τους στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης με έναν από τους ταχύτερους ρυθμούς — δείγμα τόσο της πίεσης της αυξημένης μεταβλητότητας όσο και της αβεβαιότητας για την πορεία.

Συνολικά, ο αριθμός των συμβολαίων στα κύρια χρηματιστήρια μειώθηκε κατά το ισοδύναμο 367 εκατ. βαρελιών, ή περίπου 7%, από το κλείσιμο της 12ης Ιουνίου, την παραμονή της επίθεσης του Ισραήλ. Traders και μεσίτες λένε ότι η υψηλή μεταβλητότητα δυσκολεύει την κοστολόγηση.

«Οι αναλυτές και traders πρέπει να βλέπουν τις τρέχουσες διακυμάνσεις τιμών πετρελαίου ως αποτέλεσμα απομείωσης κινδύνου», δήλωσε ο Ryan Fitzmaurice, στρατηγικός αναλυτής εμπορευμάτων στην Marex Group Plc. «Η μεταβλητότητα της αγοράς και το ανοιχτό ενδιαφέρον θα είναι καθοριστικά.»

Το κόστος ναύλωσης πλοίων για μεταφορά αργού από τη Μέση Ανατολή στην Κίνα έχει εκτοξευτεί σχεδόν κατά 90% από την αρχή των επιθέσεων. Τα κέρδη για πλοία που μεταφέρουν καύσιμα όπως βενζίνη και κηροζίνη επίσης αυξήθηκαν, όπως και τα ασφάλιστρα.

Ο κίνδυνος για πλοία στα ύδατα της περιοχής αναδείχθηκε όταν δύο τάνκερ συγκρούστηκαν, προκαλώντας έκρηξη — αν και ο ιδιοκτήτης ανέφερε ότι δεν σχετίζεται με τη σύγκρουση.

Ωστόσο, σχεδόν 1.000 πλοία καθημερινά έχουν μπλοκαρισμένα σήματα GPS, δημιουργώντας κινδύνους για την ασφάλεια. Το MICA Center, ένας γαλλικός φορέας που συντονίζει στρατιωτικό και εμπορικό ναυτικό, ανέφερε ότι το ατύχημα πιθανώς «επιδεινώθηκε» από παρεμβολές σήματος.

«Οι επόμενες ημέρες θα είναι κρίσιμες για να φανεί αν είναι εφικτή μια διπλωματική λύση με το Ιράν ή αν οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν στρατιωτικά», αναφέρει η ενημέρωση. «Το θαλάσσιο εμπόριο δεν έχει ακόμη στοχοποιηθεί. Η κατάσταση όμως μπορεί να αλλάξει απότομα.»

Ο κίνδυνος για τις ροές από την περιοχή, μαζί με την απότομη αύξηση στα έξοδα μεταφοράς, ενισχύει τη ζήτηση για πετρέλαια εκτός Περσικού Κόλπου.

Κίνδυνος υποχώρησης

Όσο πιο ψηλά πάνε οι τιμές, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος απότομης διόρθωσης αν υπάρξει ένδειξη αποκλιμάκωσης.

Ακόμα και με υψηλές εντάσεις, υπάρχουν προηγούμενα ταχείας αποκατάστασης. Όταν το 2019, επίθεση στο Αμπκάικ της Σαουδικής Αραβίας αφαίρεσε το 7% της παγκόσμιας προσφοράς, οι τιμές υποχώρησαν μέσα σε λίγες εβδομάδες καθώς αποκαταστάθηκαν οι ροές.

Αυτός είναι και ένας λόγος, μαζί με τον συχνό αλλά συχνά ανώδυνο γεωπολιτικό κίνδυνο, που οι traders πιστεύουν πως οι τιμές δεν έχουν αυξηθεί περισσότερο.

«Αυτό είναι το μεγάλο γεγονός», είπε ο John Kilduff, συνέταιρος στην Again Capital, εκτιμώντας ότι υπάρχει ένα ρίσκο $8/βαρέλι. «Η φυσική αντίδραση της αγοράς είναι άνοδος. Το πόσο εξαρτάται από την απάντηση του Ιράν — ή την πιθανότητα να υπάρξει ουσιαστική απάντηση, που μπορεί και να μην υπάρχει.»

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!