Ενα νέο αφήγημα φαίνεται να διαμορφώνεται στις αίθουσες των πτωχευτικών δικαστηρίων των ΗΠΑ, με φόντο το χάος που έχει προκαλέσει η δασμολογική πολιτική του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ: Στελέχη εταιρειών που κηρύττουν πτώχευση αποδίδουν την ευθύνη για την εξέλιξη αυτή στους τελωνειακούς φραγμούς και τις εμπορικές πολιτικές της αμερικανικής κυβέρνησης, ανεξαρτήτως αν έχουν πράγματι επηρεαστεί από τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών ή αν η κατάρρευση επήλθε λόγω άλλων παραγόντων (όπως, για παράδειγμα, της κακοδιοίκησης).
Ετσι, όπως τονίζει το Bloomberg, αν και οι οικονομικές και νομικές συνέπειες των δασμών δεν έχουν καταστεί ακόμα απολύτως ορατές, αρκετές εταιρείες σπεύδουν να τους παρουσιάσουν ως καταλυτικό παράγοντα για την πτώχευσή τους.
Αλυσίδα πτωχεύσεων με «δασμολογικό» πρόσημο
Η αρχή έγινε με την At Home Group, γνωστή αλυσίδα ειδών σπιτιού, η οποία ζήτησε τη διαγραφή σχεδόν 2 δισ. δολαρίων χρέους. Στο σκεπτικό της αίτησης πτώχευσης, οι δασμοί παρουσιάζονται ως βασικός παράγοντας οικονομικής πίεσης. Ακολούθησαν επιχειρήσεις όπως η Mosaic Cos (εισαγωγέας πλακιδίων), η Marelli Holdings (προμηθευτής εξαρτημάτων αυτοκινήτων) και η Sinobec Group, η οποία δραστηριοποιούμενη στο εμπόριο αλουμινίου. Σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg, τουλάχιστον δέκα επιχειρήσεις στις ΗΠΑ επικαλέστηκαν τους δασμούς ως βασική αιτία για την πτώχευσή τους από τις αρχές Απριλίου.
«Πρόωρο και παραπλανητικό αφήγημα»
Ωστόσο, αρκετοί οικονομικοί αναλυτές και ερευνητές εμφανίζονται επιφυλακτικοί απέναντι σε αυτή τη γενικευμένη επίρριψη ευθυνών στους δασμούς. Όπως υπογραμμίζουν, είναι νωρίς ακόμα για να έχουν αποτυπωθεί οι επιπτώσεις από τη τελευταία δέσμη τελών εισαγωγής στην κερδοφορία ή τη ρευστότητα των επιχειρήσεων - ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι πολλές εταιρείες διαθέτουν αποθέματα για αρκετούς μήνες.
Επιπλέον, τα μακροοικονομικά δεδομένα στις ΗΠΑ εξακολουθούν να δείχνουν ανθεκτικότητα,με σταθερή απασχόληση, αύξηση μισθών και χαμηλό ποσοστό ανεργίας.
Όπως σχολίασε η Stephanie Roth, επικεφαλής οικονομολόγος της Wolfe Research, «οι εταιρείες πράγματι πιέζονται, αλλά δεν είναι οι δασμοί που τις οδηγούν στην πτώχευση. Εκτός κι αν δούμε σοβαρές ρωγμές στην αγορά εργασίας, δεν υπάρχει λόγος να υποθέσουμε ότι οι καταναλωτές ή η οικονομία υποχωρούν σοβαρά».
Η περίπτωση της At Home
Η περίπτωση της At Home είναι ενδεικτική του χάσματος ανάμεσα στο επιχείρημα και την πραγματικότητα. Παρά την επίκληση των δασμών, τα προβλήματα της εταιρείας είχαν ξεκινήσει πολύ πριν τις ανατροπές που επέφερε η προεδρία Τραμπ. Μετά την εξαγορά της το 2021 από το private equity fund Hellman & Friedman, η εταιρεία επιβαρύνθηκε με υψηλό χρέος. Παράλληλα, η πανδημία ανέκοψε την ομαλή λειτουργία των εφοδιαστικών αλυσίδων και αύξησε το κόστος πρώτων υλών και εργασίας.
Η καταναλωτική στροφή προς τις υπηρεσίες αναψυχής και τα ταξίδια, εις βάρος των ειδών σπιτιού, περιέκοψε επιπλέον τα έσοδα. Η At Home υπέστη υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής της ικανότητας και επιχείρησε αναδιάρθρωση το 2023, ενώ στο πλαίσιο της πτώχευσης ανακοίνωσε λουκέτο σε τουλάχιστον 26 από τα συνολικά 250 καταστήματα.
Η Marelli
Αντίστοιχα, η Marelli Holdings, προμηθευτής με πελάτες όπως η Stellantis NV και η Nissan, υποστήριξε σε δικαστικά έγγραφα ότι «επλήγη σοβαρά» από τους δασμούς. Ωστόσο ο Fernando Vivanco, υπεύθυνος επικοινωνίας της εταιρείας, ξεκαθάρισε πως τα πραγματικά προβλήματα είχαν ξεκινήσει τουλάχιστον έναν χρόνο πριν, λόγω των μετασχηματισμών στην αυτοκινητοβιομηχανία: στροφή προς την ηλεκτροκίνηση, αυτοματοποίηση και μείωση των πωλήσεων σε βασικές αγορές είχαν περιορίσει τη ρευστότητα της Marelli πολύ πριν τους νέους δασμούς.
Ο κλάδος της ενέργειας
Η Sunnova Energy International, εταιρεία ηλιακής ενέργειας, αναγνώρισε μεν την επιβάρυνση από τους δασμούς, αλλά δεν τους θεώρησε μοναδική αιτία. Στην αίτηση πτώχευσης τον Ιούνιο, οι εκπρόσωποί της αναφέρθηκαν επίσης στις μειώσεις των κρατικών επιδοτήσεων, τον πληθωρισμό και τα αυξημένα επιτόκια, ως κρίσιμους παράγοντες που περιόρισαν τη ζήτηση. Στον ίδιο τομέα, επιχειρήσεις όπως η SunPower, η Lumio και η αμερικανική θυγατρική της Meyer Burger Technology έχουν επίσης οδηγηθεί σε πτώχευση τον τελευταίο χρόνο.
Τι θα συμβεί στο μέλλον;
Παρά τις σημερινές επιφυλάξεις, αρκετοί αναλυτές δεν αποκλείουν οι δασμοί να διαδραματίσουν ουσιαστικότερο ρόλο στο επόμενο κύμα πτωχεύσεων, ειδικά αν οι πολιτικές του Τραμπ συνεχιστούν ή επεκταθούν. Ήδη, δείκτες όπως οι λιανικές πωλήσεις και η μεταποιητική δραστηριότητα εμφανίζουν σημάδια επιβράδυνσης. Η Moody’s Ratings προειδοποιεί ότι ο αριθμός των εταιρειών με υψηλό ρίσκο χρεοκοπίας βρίσκεται σε υψηλό 11 μηνών.
Προς το παρόν, πάντως, η άμεση επίδραση παραμένει περιορισμένη. Η S&P Global Ratings ανακοίνωσε πως μόλις 31 περιπτώσεις υποβάθμισης πιστοληπτικής ικανότητας σχετίζονται με τους δασμούς - λιγότερο από 1% του συνόλου των ενεργειών αξιολόγησης.
Επιταχυντής
Κατά κάποιους αναλυτές, οι δασμοί λειτουργούν περισσότερο ως επιταχυντής εξελίξεων, παρά ως βαθύτερη αιτία πτωχεύσεων. Ειδικά όταν υπάρχουν ήδη σχεδιασμοί αναδιάρθρωσης, η δασμολογική πίεση προσφέρει ένα πρόσφορο επιχείρημα ή ακόμα και ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για επίσπευση των διαδικασιών.
Όπως σημειώνει ο Todd Baker, ανώτερος ερευνητής στο Richmond Center for Business, Law, and Public Policy του Πανεπιστημίου Columbia, «ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις μυρίζουν ιδιωτικά κεφάλαια, που γνωρίζουν καλά πώς να αξιοποιούν τον πτωχευτικό νόμο για να αναδιαρθρώσουν επιχειρήσεις με μη βιώσιμο χρέος, τις οποίες όμως θέλουν να διατηρήσουν».
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
