Ανήσυχοι εμφανίζονται αναλυτές στις ΗΠΑ αναφορικά με το ενδεχόμενο επιβολής δασμών από τον Τραμπ σε χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, καθώς μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να αποδιοργανώσει τις αγορές ενέργειας χωρίς να προσφέρει κάποιο ουσιαστικό διαπραγματευτικό χαρτί στην Ουκρανία και τη Δύση.
Προσπάθεια πίεσης στο Κρεμλίνο
Με τις νέες απειλές επιβολής δασμών στις χώρες που συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να ασκήσει έμμεση οικονομική πίεση στη Ρωσία, προκειμένου να επιτύχει συμφωνία ειρήνης στην Ουκρανία. Σύμφωνα με ανακοινώσεις από τον Λευκό Οίκο, η Παρασκευή αποτελεί την καταληκτική προθεσμία για τη Μόσχα να συμφωνήσει σε ειρηνευτικό πλαίσιο – διαφορετικά, οι χώρες που συνεχίζουν να συνεργάζονται ενεργειακά με τη Ρωσία θα αντιμετωπίσουν δευτερογενείς δασμούς, με στόχο την αποδυνάμωση των εσόδων του Κρεμλίνου από τις εξαγωγές πετρελαίου.
Η Ουάσινγκτον έχει ήδη προχωρήσει στην επιβολή πρόσθετων δασμών 25% σε προϊόντα από την Ινδία, εξαιτίας των συνεχιζόμενων εισαγωγών ρωσικού αργού. Πρόκειται για την πρώτη άμεση οικονομική κύρωση σε τρίτη χώρα στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής του Τραμπ. Αν και δεν υπάρχει ακόμη αντίστοιχη απόφαση για την Κίνα – τον μεγαλύτερο εισαγωγέα ρωσικού πετρελαίου – κυβερνητικοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι οι σχετικές ανακοινώσεις αναμένονται εντός των επόμενων ημερών.
Πίεση
Η χρήση των δασμών ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής από τον Τραμπ δεν αποτελεί καινοτομία. Στο παρελθόν έχει επιχειρήσει να ασκήσει πίεση στη Δανία για παραχώρηση της Γροιλανδίας, να αποτρέψει τη διακίνηση φαιντανύλης από Μεξικό και Καναδά, αλλά και να τιμωρήσει τη Βραζιλία για τη δίωξη του ακροδεξιού πρώην προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου. Ωστόσο, η νέα προσέγγιση περιλαμβάνει πολύ σημαντικότερα διακυβεύματα, με άμεσο αντίκτυπο στην παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια, τις διεθνείς αγορές και τις γεωπολιτικές ισορροπίες.
Οι δευτερογενείς δασμοί στοχεύουν στον περιορισμό της ρωσικής οικονομίας, η οποία συνεχίζει να αντλεί σημαντικά έσοδα από τις εξαγωγές ενέργειας. Η στροφή της Ρωσίας προς την Ασία μετά την επιβολή του δυτικού πλαφόν στις τιμές του πετρελαίου έχει ενισχύσει την εξάρτηση από χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα, οι οποίες προμηθεύονται ρωσικό αργό με σημαντική έκπτωση. Τυχόν διακοπή των εξαγωγών προς τις χώρες αυτές θα δημιουργούσε ασφυκτική πίεση στα έσοδα της Μόσχας.
Παράλληλα, όμως, η εφαρμογή δευτερογενών δασμών ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τις ΗΠΑ, κυρίως λόγω της πιθανής αύξησης των τιμών καυσίμων που θα επηρεάσει το εγχώριο εκλογικό σκηνικό ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών, αλλά και της επιδείνωσης των σχέσεων με δύο εκ των βασικότερων εμπορικών εταίρων της Ουάσινγκτον.
Σκεπτικισμός
Ετσι, αναλυτές παραμένουν σκεπτικοί για την αποτελεσματικότητα της στρατηγικής. Ο Eugene Rumer, πρώην αναλυτής πληροφοριών και διευθυντής στο Carnegie Endowment, σημειώνει ότι υπάρχει «σχεδόν μηδενική πιθανότητα» ο Πούτιν να υποχωρήσει υπό την απειλή δασμών. Όπως αναφέρει, ακόμη και αν θεωρητικά η διακοπή των εξαγωγών προς Ινδία και Κίνα θα ήταν καταστροφική για τη Ρωσία, πρακτικά κάτι τέτοιο δεν φαίνεται ρεαλιστικό, δεδομένων των μηνυμάτων από Πεκίνο και Νέο Δελχί ότι θα συνεχίσουν τις αγορές πετρελαίου, θεωρώντας ότι τηρούν τους όρους του πλαφόν.
Παράλληλα, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι ενδέχεται να πραγματοποιηθεί συνάντηση Τραμπ – Πούτιν εντός της επόμενης εβδομάδας, σε μια προσπάθεια διπλωματικής προσέγγισης, μετά από επαφή του Αμερικανού απεσταλμένου Steve Witkoff με τον Ρώσο πρόεδρο.
Ανησυχία
Η στρατηγική Τραμπ προκαλεί ήδη ανησυχία για την πιθανή σύγκρουση συμφερόντων με Κίνα και Ινδία. Οι δύο χώρες έχουν ξεκάθαρη διαπραγματευτική ισχύ. Η Κίνα έχει αποδείξει ότι μπορεί να επηρεάσει κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού, όπως αυτή των σπάνιων γαιών, ενώ η Ινδία διαθέτει σημαντικό έλεγχο σε φαρμακευτικά προϊόντα και χημικά απαραίτητα για τη βιομηχανία των ΗΠΑ. Και οι δύο πλευρές διαμηνύουν ότι οι εισαγωγές πετρελαίου αποτελούν δική τους υπόθεση εφόσον παραμένουν εντός των κανόνων του υφιστάμενου συστήματος κυρώσεων.
Την ίδια στιγμή, αυξάνονται οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις μιας τέτοιας κίνησης στην παγκόσμια αγορά ενέργειας. Η Ινδία εισάγει περίπου 1,7 εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού πετρελαίου την ημέρα, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 2% της παγκόσμιας προσφοράς. Τυχόν διακοπή αυτών των ροών θα μπορούσε να ωθήσει τις τιμές προς τα 80 ή και τα 90 δολάρια το βαρέλι, από τα 66 δολάρια που βρίσκονται σήμερα, σύμφωνα με αναλυτές της JP Morgan, οι οποίοι προειδοποιούν ότι είναι αδύνατο να επιβληθούν κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο χωρίς να υπάρξει αντίκτυπος στις τιμές. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος ρωσικής αντίδρασης, μέσω του κλεισίματος του αγωγού CPC από το Καζακστάν, που μεταφέρει έως 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως για λογαριασμό δυτικών εταιρειών όπως οι Exxon, Chevron, Shell και TotalEnergies.
Ο αναλυτής Cullen Hendrix από το Peterson Institute επισημαίνει ότι σε περιβάλλον εύθραυστης αγοράς ακινήτων και υποτονικής απασχόλησης, μια νέα ενεργειακή κρίση θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες, μετατρέποντας τυχόν απόφαση του Τραμπ για κυρώσεις σε βάρος χωρών που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, στο πιο ριψοκίνδυνο στοίχημα της προεδρίας του.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
