Συμπληρώνονται 100 ημέρες από όταν η Πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, έκανε λόγο για τη «στιγμή του παγκόσμιου ευρώ», καλώντας την Ευρώπη να αξιοποιήσει τη ριζική αναδιάταξη του διεθνούς σκηνικού και να διεκδικήσει ισχυρότερη θέση για το ενιαίο νόμισμα.
Όπως επισημαίνει η ING, παρότι το χρονικό διάστημα είναι ακόμη πολύ σύντομο για να υπάρξουν μετρήσιμα αποτελέσματα, η συζήτηση έχει ήδη ξεκινήσει: εμφανίζονται οι διεθνείς επενδυτές πρόθυμοι να στηρίξουν τον στόχο; Και ποια είναι τα πρώτα, έστω και διστακτικά, βήματα προς μια ενισχυμένη παγκόσμια παρουσία του ευρώ;
Συνάλλαγμα και εμπόριο
Στα συναλλαγματικά αποθέματα, σημειώνει η ING, η εικόνα εμφανίζεται μικτή. Μετά την ισχυρή άνοδο του 2024, η δυναμική σταμάτησε σε τριμηνιαία βάση, καθώς αρκετές κεντρικές τράπεζες αναδυόμενων οικονομιών αναπλήρωσαν τα αποθέματά τους σε δολάρια. Σε ετήσια βάση, ωστόσο, η τάση διαφοροποίησης παραμένει ευνοϊκή για το ευρώ, με μικρότερους διαχειριστές αποθεμάτων να εξελίσσονται σε νέες πηγές ζήτησης.
Στο πεδίο του διεθνούς εμπορίου, η χρήση του ευρώ στις διασυνοριακές συναλλαγές μέσω SWIFT έχει παραμείνει σταθερή από την αρχή του έτους. Η ING εκτιμά ότι η περαιτέρω ενίσχυση θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο η ευρωζώνη θα αξιοποιήσει μια πιθανή στροφή των ΗΠΑ προς τον προστατευτισμό, ώστε να αυξήσει το μερίδιό της. Σε κάθε περίπτωση, οι πρόσφατες εμπορικές συμφωνίες με την Ινδία και την Ελβετία αναμένεται να ενισχύσουν άμεσα τη θέση του ευρώ ως νομίσματος αναφοράς στις διεθνείς συναλλαγές.
Το παράδειγμα της Ιαπωνίας είναι χαρακτηριστικό: η σταδιακή μετατόπιση των εμπορικών της δεσμών από τις ΗΠΑ προς την ΕΕ ενδέχεται να ενισχύσει τη ζήτηση για χρέος σε ευρώ. Οι εκροές από ιαπωνικά χαρτοφυλάκια έχουν πλέον σταθεροποιηθεί και η ήπια ανοδική τάση που διαφαίνεται υποδηλώνει ανανεωμένο ενδιαφέρον για τίτλους της ευρωζώνης.
Οι αγορές ομολόγων
Στις διεθνείς αγορές ομολόγων, οι εκδόσεις σε ευρώ κινούνται σε ανοδική τροχιά, αν και εξακολουθούν να υπολείπονται εκείνων σε δολάριο. Σημαντική παράμετρο αποτελεί η ολοένα μεγαλύτερη συμμετοχή εκδοτών από τις αναδυόμενες αγορές. Το ευρώ παραμένει το δεύτερο πιο χρησιμοποιούμενο νόμισμα διεθνώς, με μερίδιο 38,7% το πρώτο τρίμηνο του 2025, ενώ η γεωγραφική βάση των εκδοτών διευρύνεται, περιλαμβάνοντας πλέον την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, την Ασία, τη Λατινική Αμερική και τη Μέση Ανατολή.
Κατά το 2ο τρίμηνο του 2025, οι ξένες τοποθετήσεις σε χρέος και μετοχές της ευρωζώνης κατέγραψαν άνοδο, με τους διεθνείς επενδυτές να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην απορρόφηση της πρόσθετης προσφοράς που δημιουργεί η ποσοτική σύσφιγξη (QT). Τα spreads σε εκδόσεις κρατών, υπερεθνικών οργανισμών και φορέων της ΕΕ (SSA) παραμένουν σε στενά επίπεδα, επιβεβαιώνοντας τη συνεχιζόμενη ισχυρή ζήτηση. Εξίσου σημαντικό είναι ότι πλέον πάνω από 55% των παγκόσμιων τίτλων υψηλής διαβάθμισης (AAA) είναι εκπεφρασμένοι σε ευρώ, ενώ οι ροές κεφαλαίων κατευθύνονται κυρίως σε εταιρικά ομόλογα επενδυτικής βαθμίδας (EUR IG).
Ενοποίηση αγορών και ψηφιοποίηση
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε τον Ιούνιο σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο αναθεώρησης του κανονιστικού πλαισίου για τις τιτλοποιήσεις, με στόχο τον περιορισμό του κατακερματισμού στις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές. Παράλληλα, η ΕΚΤ αναμένεται τον Οκτώβριο να αποφασίσει για τα επόμενα βήματα του ψηφιακού ευρώ, μια εξέλιξη με ιδιαίτερη σημασία για τη μελλοντική διεθνή απήχηση του ενιαίου νομίσματος.
Ωστόσο, στο πολιτικό επίπεδο η συνέχεια παραμένει προβληματική. Η ανταπόκριση στην έκκληση της Λαγκάρντ υπήρξε έως τώρα περιορισμένη, με την καθιέρωση Ειδικής Πλειοψηφίας (Qualified Majority Voting) για κρίσιμες θεσμικές αποφάσεις να θεωρείται ακόμη μακρινή προοπτική, όπως και η συζήτηση για μια βαθύτερη δημοσιονομική ένωση που θα διασφάλιζε σταθερή προσφορά «ασφαλών» τίτλων της ΕΕ. Παράλληλα, πρωτοβουλίες όπως η Ένωση Κεφαλαιαγορών ή η Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων δεν έχουν ακόμη αποκτήσει τη δυναμική που απαιτείται στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Σε θετική τροχιά, αλλά...
Το ευρώ, καταλήγει η ING, έχει ήδη καθιερωθεί ως βασικός πυλώνας στις διεθνείς αγορές και το εμπόριο, αλλά τα περιθώρια για περαιτέρω ενίσχυση της παγκόσμιας θέσης του παραμένουν σημαντικά. Οι πρώτες ενδείξεις – κυρίως στις αγορές χρέους – καταδεικνύουν ότι εκδότες και επενδυτές επαναπροσεγγίζουν με εμπιστοσύνη το «ευρωπαϊκό σχέδιο», με θετική αντανάκλαση και στο κόστος δανεισμού.
Ωστόσο, η διαχρονική κυριαρχία του δολαρίου εξακολουθεί να αποτελεί μια μακροπρόθεσμη πρόκληση. Η πραγματική πρόοδος θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των Ευρωπαίων πολιτικών να προχωρήσουν σε αξιόπιστες θεσμικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, που θα θωρακίσουν τη νομισματική ένωση και θα εδραιώσουν τον διεθνή ρόλο του ευρώ ως ισχυρού και αξιόπιστου παγκόσμιου νομίσματος.