Παρά τις μεγαλόπνοες διακηρύξεις και την επείγουσα φύση της έκθεσης του Μάριο Ντράγκι για την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μόλις ένα χρόνο μετά την παρουσίασή της, η συντριπτική πλειονότητα των προτάσεων του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας και πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ παραμένει ανεφάρμοστη.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ευρωπαϊκού think tank European Policy Innovation Council, μόλις το 11,2% των 383 συστάσεων που παρουσίασε ο Ντράγκι τον Σεπτέμβριο του 2024 έχουν υλοποιηθεί. Ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ ως «υπαρξιακή πρόκληση», προειδοποιώντας ότι η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να ηγηθεί στην τεχνολογία, την πράσινη μετάβαση ή τη γεωπολιτική σκακιέρα χωρίς βαθιές μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν την παραγωγικότητά της.
ΗΠΑ vs ΕΕ: Η ψαλίδα διευρύνεται
Η πραγματικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας παραμένει ανησυχητική: σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύχθηκε με οκταπλάσιο ρυθμό σε σχέση με την ευρωζώνη κατά το β’ τρίμηνο του 2025.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, φέρεται να έχει δώσει προτεραιότητα σε κρίσεις εξωτερικής πολιτικής – όπως η αποφυγή εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ, η στάση της κυβέρνησης Τραμπ στην Ουκρανία και η ισορροπία με την Κίνα – αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα την οικονομική στρατηγική της ΕΕ.
Ταυτόχρονα, πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εμφανίζονται απρόθυμες να υιοθετήσουν κοινές πρωτοβουλίες, κυρίως λόγω των εθνικών τους ευαισθησιών και της πολιτικής κόπωσης από προηγούμενες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες.
Οι εύκολες λύσεις προχώρησαν – Οι δύσκολες όχι
Η πρόοδος που έχει σημειωθεί εντοπίζεται κυρίως σε πεδία μικρότερης αντίστασης, όπως οι κοινές αγορές στον αμυντικό τομέα ή η μείωση γραφειοκρατίας, σύμφωνα με αναλυτές της Deutsche Bank.
«Καμία από τις υλοποιημένες προτάσεις δεν μπορεί να χαρακτηριστεί game changer», ανέφερε χαρακτηριστικά η Marion Mühlberger, επικεφαλής οικονομολόγος της τράπεζας.
Από πλευράς Επιτροπής, υπερασπίστηκαν τις ενέργειες που έχουν γίνει, αναφέροντας τη στήριξη σε γιγα-μονάδες Τεχνητής Νοημοσύνης (AI gigafactories), την παραγωγή τεχνολογίας καθαρής ενέργειας (cleantech) και τη στρατηγική ενίσχυσης των ιδιωτικών επενδύσεων.
Ωστόσο, τα πλέον φιλόδοξα έργα παραμένουν στάσιμα – όπως η Ένωση Κεφαλαιαγορών, η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς και η εναρμόνιση εθνικών κανονισμών που καθιστούν δαπανηρό το επιχειρείν στην Ευρώπη.
Αναζητείται πολιτική βούληση στα κράτη-μέλη
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Βιομηχανία, Στεφάν Σεζουρνέ, επέρριψε ευθύνες στα κράτη-μέλη για την καθυστέρηση, ειδικά ως προς τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς. «Μία ευρωπαϊκή νομοθεσία πρέπει να αντικαταστήσει 27 εθνικές – όλοι συμφωνούν στα λόγια, αλλά όταν φτάνουμε στην απόφαση, εμφανίζονται αντιστάσεις», δήλωσε.
Από την πλευρά του, ο ερευνητής Όσκαρ Γκίνια του European Centre for International Political Economy (ECIPE) σημειώνει ότι η έλλειψη ενοποίησης στις υπηρεσίες είναι βασικός λόγος που η Ευρώπη μένει πίσω στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Επικείμενη Σύνοδος: Ώρα αποφάσεων;
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, ανέφερε ότι στην επόμενη Σύνοδο του Οκτωβρίου θα τεθούν επί τάπητος ζητήματα ανταγωνιστικότητας, όπως η Ένωση Κεφαλαιαγορών, το ψηφιακό ευρώ και η ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ενιαίου νομίσματος.
Ήδη από τον Ιανουάριο, η Επιτροπή είχε δημοσιεύσει την πρωτοβουλία «Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας», που μετουσίωνε τις αρχές Ντράγκι σε επιμέρους προτεραιότητες, όπως οι κοινές προμήθειες κρίσιμων πρώτων υλών και η επανεξέταση των κεφαλαιακών απαιτήσεων για τις τράπεζες.
Ωστόσο, η Επιτροπή έχει αποφύγει τις πιο ριζοσπαστικές προτάσεις του Ντράγκι, όπως οι κοινές επενδύσεις σε στρατηγικούς βιομηχανικούς τομείς και υποδομές πανευρωπαϊκής κλίμακας.
Απλοποίηση ή απορρύθμιση;
Η Επιτροπή φον ντερ Λάιεν είχε αυξήσει τη νομοθετική παραγωγή κατά 17% στην πρώτη της θητεία, κυρίως μέσω δευτερογενούς νομοθεσίας. Στη δεύτερη θητεία της, οι προσπάθειες απλοποίησης – όπως οι «ομότιμοι νόμοι» (omnibus bills) – έχουν προκαλέσει σύγχυση και αβεβαιότητα στη βιομηχανία, καθώς πολλές νέες διατάξεις κρίνονται ασαφείς ή ελλιπείς.
Όπως δηλώνει ο επικεφαλής οικονομολόγος του Centre for European Reform, Σάντερ Τορντουάρ, η απλοποίηση είναι «απλώς ένα παραπλανητικό θέαμα». «Αν καταργήσεις τους κανονισμούς αλλά δεν υλοποιήσεις καμία από τις υπόλοιπες προτάσεις του Ντράγκι... τότε τίποτα δεν θα αλλάξει πραγματικά».
Πηγή: Financial Times
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
