Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αυξήσει κατακόρυφα στα 100.000 δολάρια το τέλος που πρέπει να πληρώνουν αμερικανικές επιχειρήσεις για κάθε ξένο εργαζόμενο που προσλαμβάνουν, αναδιαμορφώνει το παγκόσμιο τοπίο για την προσέλκυση ταλέντων στην τεχνολογία και άλλους κλάδους αιχμής.
Ο Τραμπ υπέγραψε στις 19 Σεπτεμβρίου την απόφαση για την αλλαγή στο τέλος της βίζας Η-1Β, με βάση την οποία εισέρχονται δεκάδες χιλιάδες ξένοι επιστήμονες και εργαζόμενοι με υψηλές δεξιότητες στην αμερικανική αγορά εργασίας, με μία τριετή άδεια που μπορεί να ανανεωθεί για άλλη μία τριετία και ενδεχομένως και περαιτέρω στη συνέχεια, στο βαθμό που έχει προχωρήσει ο εργαζόμενος τη διαδικασία για μόνιμη άδεια εργασίας.
Ο Τραμπ επικαλέστηκε κατάχρηση του σχετικού νόμου από τις αμερικανικές επιχειρήσεις, αναφέροντας ότι πολλές από αυτές δεν προσκαλούσαν εξειδικευμένους εργαζόμενους στην τεχνολογία ή σε άλλους κλάδους, που δεν μπορούσαν να βρουν στην εσωτερική αγορά, αλλά απλούς εργαζόμενους για να μειώσουν το κόστος μισθοδοσίας τους, εις βάρος των Αμερικανών εργαζομένων.
Σε κάθε περίπτωση, το τέλος είναι πολύ υψηλό για τις αμερικανικές start up εταιρείες, οι οποίες θα δυσκολευθούν να το καλύψουν, σε αντίθεση με τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Το υψηλό τέλος, σε συνδυασμό με τη γενικότερη ατζέντα του Τραμπ και τη ρητορική του κατά των μεταναστών, είναι πιθανό να περιορίσει και το brain gain των ΗΠΑ, στο οποίο στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό η καινοτομία και η υπεροχή της αμερικανικής οικονομίας.
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Σαουδική Αραβία
Σύμφωνα με το CNBC, από την αλλαγή αυτή ρότας των ΗΠΑ θα μπορούσε να ωφεληθούν περισσότερο χώρες του Περσικού Κόλπου, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία, ενώ για την Ευρώπη τα πράγματα μπορεί να είναι δυσκολότερα.
Η διαρκής προσπάθεια της περιοχής του Περσικού Κόλπου να γίνει παγκόσμιος κόμβος στην τεχνητή νοημοσύνη – η οποία προσελκύει δισεκατομμύρια δολάρια επενδύσεων από τοπικά κρατικά επενδυτικά ταμεία, από παγκόσμια ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες των ΗΠΑ – θα μπορούσε να τη φέρει σε καλύτερη θέση από άλλες περιοχές που ελπίζουν να προσελκύσουν ξένη τεχνογνωσία, σύμφωνα με το CNBC.
Επενδυτές αναφέρουν ότι οι κυβερνήσεις στην περιοχή του Κόλπου προωθούν εθνικές στρατηγικές με επίκεντρο την τεχνολογία – όπως η Vision 2030 της Σαουδικής Αραβίας και η Εθνική Στρατηγική Τεχνητής Νοημοσύνης των ΗΑΕ – και δημιουργούν ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον για τεχνολογικές εταιρείες με μακροπρόθεσμες χρυσές βίζες για εξειδικευμένους επαγγελματίες, περιορισμένους κανονισμούς και άλλα κίνητρα για επιχειρηματίες.
«Οι χώρες του Κόλπου, ιδιαίτερα η Σαουδική Αραβία, προσφέρουν πακέτα αποδοχών ανάμεσα στα υψηλότερα στον κόσμο για να προσελκύσουν κορυφαία ταλέντα στον τομέα της ΑΙ από τη Silicon Valley», δήλωσε ο Φρανσέσκο Φίλια, Διευθύνων Σύμβουλος της Fasanara Capital.
Η ίδιος ανέφερε ότι οι επαγγελματίες της τεχνολογίας προσελκύονται στη Μέση Ανατολή από έναν συνδυασμό κορυφαίας αμοιβής, φιλικού προς τη φορολογία περιβάλλοντος και της ευκαιρίας να εργαστούν σε μεγάλα, καινοτόμα projects.
«Ο Κόλπος παρέχει επίσης έναν κοσμοπολίτικο τρόπο ζωής με ποιοτικές υποδομές και πρόσβαση σε όλα όσα προσφέρει η Ασία», είπε ο Φίλια στο CNBC.
Αν και οι λεπτομέρειες του σχεδίου Τραμπ να απαιτήσει από τις εταιρείες να πληρώσουν τέλος 100.000 δολαρίων για τις αιτήσεις H1-B παραμένουν ασαφείς, η κίνηση αναμένεται να εντείνει τον παγκόσμιο πόλεμο για ταλέντα στην τεχνολογία.
«Οι εταιρείες τεχνολογίας στα ΗΑΕ βρίσκουν τη ευελιξία της αγοράς εργασίας για την πρόσληψη κορυφαίων ξένων ταλέντων ως βασικό πλεονέκτημα», δήλωσε στο CNBC ο Ζακάρι Σεφαράτι, ιδρυτής και πρόεδρος της Dalma Capital. «Ο αντίκτυπος της αύξησης των περιορισμών ξένης εργασίας σε άλλες χώρες αυξάνει τη σχετική ελκυστικότητα των ΗΑΕ ως κόμβος ταλέντων», πρόσθεσε.
Πιο δύσκολο το brain gain για την Ευρώπη
Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρώπη, των οποίων οι τεχνολογικοί τομείς έχουν συγκριτικά λιγότερη υποστήριξη και χρηματοδότηση, θα μπορούσαν να δυσκολευτούν να προσελκύσουν ταλέντα, ενώ ο συχνά εχθρικός τόνος στη δημόσια συζήτηση για τη μετανάστευση θα μπορούσε να αποθαρρύνει πιθανούς υποψηφίους που θα ήθελαν να μετακινηθούν στην περιοχή.
«Στα ΗΑΕ, τα ταλαντούχα άτομα καλωσορίζονται με ανοιχτές αγκάλες», δήλωσε στο CNBC ο Simon Hopkins, Διευθύνων Σύμβουλος της Milltrust International Group. «Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν κάνει κατά κάποιο τρόπο κακό στον εαυτό τους με κακές πολιτικές μετανάστευσης. Η προσοχή θα πρέπει να είναι στην εξάλειψη της παράνομης μετανάστευσης — όχι στην απομάκρυνση πολύτιμων συντελεστών της οικονομικής επιτυχίας.»
Ο Χόπκινς ανέφερε ότι η κινητικότητα θα αποδειχθεί βασικός παράγοντας της παγκόσμιας οικονομίας και τελικά θα συμβάλει στο να διαμορφώσει εκείνους που θα είναι κερδισμένοι και χαμένοι.
Τα ΗΑΕ, που περίπου πριν από 15 χρόνια δυσκολεύονταν να προσελκύσουν ταλαντούχους εργαζόμενους, πέραν της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου, τώρα έχουν δημιουργήσει έναν εμπορικό και χρηματοοικονομικό κόμβο που ελπίζουν ότι θα ανταγωνιστεί το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη.
Στην πρώτη γραμμή της στρατηγικής των ΗΑΕ βρίσκονται οι άδειεςγια βίζα, που εκτείνονται από επιλογές για δημιουργούς, ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους μέχρι τη χρυσή βίζα, μια δεκαετή άδεια που δεν συνδέεται με έναν εργοδότη.
Τα μείον για τις χώρες του Κόλπου
Ωστόσο, υπάρχουν και μειονεκτήματα που έχουν οι χώρες αυτές για το brain gain. Ο Μάικλ Σταλ, διευθύνων σύμβουλος της ManpowerGroup UK, δήλωσε ότι δεν υπάρχει ουσιαστική δυνατότητα για την απόκτηση της ιθαγένειας σε πολλές χώρες του Κόλπου και αυτό σημαίνει για τους εργαζόμενους ότι θα θεωρούν ότι δεν ανήκουν στη χώρα που εργάζονται και θα έχουν κάποια ανασφάλεια από την άποψη αυτή.
Ο πόλεμος του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς έχει φέρει τα κράτη του Κόλπου, όπως το Κατάρ, άμεσα στο στόχαστρο, εγείροντας αμφιβολίες σχετικά με τη σταθερότητα και την ασφάλεια της περιοχής για πολλούς που σκέφτονται να εργαστούν εκεί.
Η γεωγραφική θέση των ΗΑΕ μόνη της, καθώς είναι κατά μήκος των Στενών του Ορμούζ, απέναντι από το Ιράν, προκάλεσε ανησυχίες αυτό το καλοκαίρι όταν το Ιράν και το Ισραήλ ήταν σε πόλεμο.